گروه بورس کالا: هفته‌ای که گذشت تالار محصولات صنعتی بورس کالای ایران و بازار محصولات فولادی و فلزات پایه مسیر متناقضی را طی کردند به‌طوری‌که قیمت محصولات فولادی کاهش و مس افزایش یافت.


افزایش قیمت مس در نتیجه رشد قیمت این محصول در بازار لندن اتفاق افتاده و انتظار می‌رود در بازار داخلی با افزایش دوباره قیمت‌ها روبه‌رو‌ شویم. به عقیده کارشناسان آنچه باعث این روند شده رشد بهای نفت در روزهای اخیر است. در این بین در بازار محصولات فولادی رقابت منفی بین فروشندگان همچنان ادامه دارد به‌طوری‌که تولیدکنندگان در تلاشند با قیمت‌های پایین‌تر محصولات خود را به فروش رسانده و به پول نقد نزدیک کنند. روز گذشته نیز شاهد عبور یک تولیدکننده فولادی که نوع مخصوصی از محصولات فولادی را تولید می‌کند به سمت تولید مقاطع ساختمانی بودیم که نشان‌دهنده ضعف بازار و تلاش تولیدکنندگان برای تامین نقدینگی مورد نیاز است. کارشناسان معتقدند افزایش قیمت نفت در روزهای آینده می‌تواند یک فاکتور مهم برای مسیر حرکتی بازارهای کالایی باشد. «دنیای اقتصاد» در این گزارش به بررسی وضعیت بازارهای کالایی کشور در هفته گذشته می‌پردازد.


حرکت معکوس فولادسازان در تولید محصولات خاص؟

حرکت صنعت فولاد به سمت تولید فولادهای آلیاژی خاص اگرچه پیشنهادی است که کارشناسان برای تنوع‌بخشی به تولیدات فولادسازان و همچنین صرفه اقتصادی آن را ارائه می‌کنند، اما به نظر می‌رسد صنعت فولاد در حال حرکت در جهت عکس مسیر تولید فولادهای خاص در حال حرکت است.


بر این اساس اگرچه امکانات تولید فولادهای آلیاژی خاص در کشور وجود دارد و از سال‌ها قبل سرمایه‌گذاری سنگینی نیز روی تولید محصولات خاص انجام شده، اما اتفاقی که حالا در جریان است این است که فولادسازان خاص در حال حرکت به سمت تولید فولادهای ساختمانی هستند. بر این اساس اگرچه بیش از 60 تولیدکننده فولاد ساختمانی کوچک و بزرگ در کشور وجود دارد، اخیرا یکی از فولادسازان آلیاژی کشور امکانات عظیم خود در کارخانه را به تولید میلگرد اختصاص داده است. به گفته کارشناسان این تولیدکننده فولادهای آلیاژی اگرچه از روز نخست آغاز فعالیت خود برنامه تولید قطعات خاص فولادی را داشته، اما حالا بیش از 60 درصد از ظرفیت 400 هزار‌تنی خود را به تولید میلگرد اختصاص داده است. تغییر جهت این کارخانه فولادسازی اگرچه ممکن است در نتیجه فشار بحران تقاضا در بازار رخ داده باشد، اما با این وجود این سوال مطرح می‌شود که چرا کارخانه‌ای که بیش از 15 سال قبل با هدف تولید فولادهای خاص بنا نهاده شده است، حالا و در شرایط بحرانی راه‌حل جایگزینی جز تولید میلگرد اتخاذ نمی‌کند؟ با توجه به حجم عظیم سرمایه‌گذاری که در این واحد تولیدی انجام شده است و همچنین خاص بودن محصولات تولیدی آنها، به نظر می‌رسد بازاریابی برای بازارهای صادراتی یکی از راه‌حل‌های تامین نقدینگی در شرایط بحران بازارهای داخلی باشد. محمدرضا دانشگر، کارشناس صنعت فولاد در این زمینه به «دنیای اقتصاد» می‌گوید: با توجه به اینکه فولادهای آلیاژی بیشتر در بخش صنعت قابلیت استفاده دارند و کشور نیز در رکود تولید و تقاضا به‌سر می‌برد، این کارخانه تولیدکننده فولاد آلیاژی اقدام به تولید و عرضه میلگرد کرده است زیرا میلگرد امکان نقدشوندگی بیشتری دارد. وی در ادامه با اشاره به اینکه تولید میلگرد به دلیل استفاده از تکنولوژی قراضه و آهن‌اسفنجی در این کارخانه با هزینه بیشتری همراه است، می‌گوید: ممکن است قیمت تمام شده برای این فولادساز با سود همراه نباشد اما دست‌کم نقدینگی آنها را به گردش می‌اندازد. دانشگر در ادامه با اشاره به تجهیزات پیشرفته این کارخانه تولیدکننده فولادهای آلیاژی خاص می‌گوید: کارخانه‌هایی از این دست می‌توانند با تولید فولادهای خاص، محصولات خود را بالای 2 تا 3 هزار تومان به فروش برسانند اما متاسفانه برای تامین نقدینگی به سمت تولید محصولات ساختمانی گام برمی‌دارند. یکی دیگر از کارشناسان صنعت فولاد نیز این سوال را مطرح می‌کند که چرا فولاد ساختمانی که با سرمایه‌ای به نسبت پایین در یک سوله قابلیت تولید دارد باید در مجموعه‌ای به تولید برسد با تکنولوژی دانیلی ایتالیا که با سرمایه‌ای سنگین راه‌اندازی شده است؟ اصغر رحیمی در ادامه می‌گوید: چنین مجموعه‌ای اگرچه این فرصت را داشته که طی پانزده سال گذشته مجموعه خود را با توسعه همراه و بر صادرات تکیه کند اما حالا مسیری عکس را طی می‌کند که به نوعی عقبگرد از رسالت‌هایش است.


تولید محصولات فولادی خاص در حالی در کشور در حال فراموش شدن است که پیش از این کارشناسان پیش‌بینی کرده بودند که افزایش تقاضای کالاها و فولادهایی باکیفیت بالاتر در مقایسه با سایر انواع استاندارد فولاد در منطقه خاورمیانه رو به افزایش است. این افزایش تقاضا در منطقه قطعا می‌تواند کشورهای مصرف‌کننده را به سمت افزایش واردات فولادهای خاص سوق دهد. این کارشناسان همچنین پیش‌بینی کرده بودند که با توجه به افزایش سطح رفاه، بهبود فرآیندهای تولید و مصرف و همچنین توجه به تکنولوژی‌های نوین به نظر می‌رسد که توجه به سمت فولادهای آلیاژی و با کاربرد خاص به نسبت محصولات معمول و پرمخاطب در حال تغییر جهت است. تمام این پیش‌بینی‌ها در حالی است که تولیدکنندگان فولادهای خاص در ایران به‌قدری درگیر بحران بازار داخلی شده‌اند که فعلا بازارهای فرامرزی را کنار گذاشته‌اند. این را می‌توان از حرکت آنها به سمت تولید و عرضه فولادهای ساختمانی و عرضه آن با قیمتی پایین در بازارهای داخلی دریافت. تمام این اتفاقات در حالی در جریان است که با توجه به رشد قیمت نفت، بازارهای جهانی با شرایط و قیمت‌های بهتری همراه خواهند بود. حال با این تفاسیر باید دید تولیدکنندگان ایرانی فولاد چه سیاستی را در پیش خواهند گرفت؛ توسعه محصولات خاص با هدف صادرات یا ادامه مبارزه منفی بر سر کاهش قیمت در بازار داخلی؟


صعود بازار فلزات با رشد بهای نفت

اما رشد بیش از 9 درصدی بهای نفت در 5 روز گذشته تاثیر زیادی بر افزایش قیمت فلزات اساسی و همگرایی آنها در بورس فلزات لندن به ویژه در روز جمعه داشت. این در شرایطی است که روند صعودی این محصولات در بازارهای جهانی شوک زیادی را بر روند بازار داخلی این محصولات گذاشته بود. به‌طوری که به گفته برخی فعالان بازار در اولین روز از هفته معاملاتی قیمت مشخصی از این محصولات در بازار داخلی ارائه نمی‌شد، اما اطمینان از رشد بهای برخی فلزات تا روز دوشنبه هفته جاری موجب شده تقاضا در بازار فلزات رنگی افزایش پیدا کند و آنها همچنان در انتظار تغییر مجدد مسیر بازار هستند، چرا که معتقدند پارامترهای تاثیر‌گذار به نوسان‌های مثبت خود ادامه خواهند داد. از طرفی فروشندگانی که در هفته‌های اخیر از فروش کالاهای خود با قیمت‌های پایین، خودداری می‌کردند اکنون با جهت‌گیری مثبت بازار، فروشنده شده‌ و معتقدند با توجه به فاکتورهای تاثیر‌گذار موجود قیمت فلزات رنگی در کوتاه مدت افزایش بیشتری را هم تجربه خواهد کرد. به این ترتیب بنا بر پیش‌بینی کارشناسان انتظار می‌رود هفته آینده با توجه به ادامه رکود فعلی، شاهد افزایش تقاضای جدیدی از این محصولات باشیم، بنابراین رونق این محصولات در بازار داخلی می‌تواند مجددا موجب بهبود روند تقاضای این محصولات شود. به این ترتیب دیروز قیمت اکثر فلزات اساسی در بورس لندن با روند مثبتی همراه شد به‌طوری که آلومینیوم با افزایش بیش از ۳ درصدی به یک هزار و ۶۰۷ دلار در هر تن رسید. از طرفی مس نیز با رشد 98/ 2درصدی به ۵ هزار و ۳۱۹ دلار در هر تن رسید که نسبت به روز پنج‌شنبه افزایش ۱۵۹ دلاری را تجربه کرد. سایر فلزات همچون سرب، روی و قلع نیز افزایش یافتند که سرب با رشد بیش از ۵ درصدی نسبت به پنج‌شنبه گذشته بیشترین افزایش معاملات را به ثبت رساند. بر‌اساس پیش‌بینی کارشناسان حوزه فلزات پایه، انتشار اخباری مبنی بر افزایش حجم تولیدات صنعتی چین، احتمال رشد مجدد بهای نفت و دورنمای نسبی افزایش هزینه تولید را می‌توان مهم‌ترین‌ دلایل برای صعود مجدد قیمت‌ها در هفته جاری دانست، البته این در شرایطی است که تقاضای داخلی نیز با شروع فصل تولیدات افزایش خواهد یافت که موجب تشدید رشد قیمت فلزات رنگی در بازار داخلی خواهد شد. از طرفی به نظر می‌رسد دورنمای رشد تولیدات صنعتی چین و به تبع آن دورنمای رشد اقتصادی این کشور بهتر از پیش‌بینی‌ها باشد که برای چین به‌عنوان بزرگ‌ترین بازار مصرف فلزات یک داده بسیار مهم تلقی می‌شود. از طرفی آمار انتشار یافته در مورد کاهش موجودی انبارهای بورس فلزات لندن بسیاری از فعالان اقتصادی را نگران کرده، اما چون افزایش تقاضا در میان‌مدت به‌عنوان یک حرکت بازار قابل پیش‌بینی است، انتظار افزایش قیمت‌ها را دامن زده است که این مساله بر بازارهای داخلی موثر خواهد بود.