آرمان سعادتی مدیر سایت سیمافلز اکثر تحلیلگران نگاه خود را بر آینده تقاضای فولاد در چین و هند معطوف ساخته‌اند؛ چرا که این دو کشور ۸۵ درصد از رشد تقاضای فولاد جهان را از سال ۲۰۰۰ تاکنون تشکیل داده‌اند. این کشورها همچنین ظاهرا بخش اعظمی از رشد تقاضای فولاد طی دهه آتی را به خود اختصاص خواهند داد. سایر مناطق نظیر خاورمیانه، آفریقا و آمریکای لاتین نیز شاهد رشد خواهند بود، ولی نقطه شروع رشد آنها خیلی پایین‌تر است.

خاورمیانه از یک دامنه وسیع کشورهایی با عملکرد و دورنمای اقتصادی بسیار متفاوتی در سال‌های اخیر، شکل گرفته است، اما از سال ۲۰۰۰ میلادی تاکنون دومین نرخ رشد بالای جهانی را به خود اختصاص داده است. رشد کلی منطقه طی سال‌های ۲۰۱۳ - ۲۰۰۰ سالانه به‌طور متوسط ۴/۷ درصد بوده است، در حالی‌که این رقم در آسیا ۸/۸ درصد بوده است.

در حالی‌که این نرخ رشد قوی بوده است، خاورمیانه همچنان نقش نسبتا اندکی در صنعت فولاد جهان ایفا می‌کند. این منطقه در ۲۰۱۳ فقط ۴/۳ درصد از مصرف فولاد جهان را نسبت به ۶۵ درصد آسیا به خود اختصاص داد. نرخ رشد تقاضای فولاد منطقه طی ۲۰۱۳ - ۲۰۰۰ به تنها ۵ درصد از کل نرخ رشد جهانی رسید.

به هرحال خاورمیانه قطعا تاثیری فراتر از توان ظاهری خود دارد. در ۲۰۱۳ این منطقه ۵۵ میلیون تن فولاد مصرف کرد و مصرف سرانه آن به ۲۴۳ کیلوگرم رسید که بالاتر از نرخ متوسط ۲۳۰ کیلوگرمی جهان بود، در حالی‌که کل آفریقا با جمعیت ۱/۱ میلیارد نفری فقط ۳۷ میلیون تن فولاد مصرف کرد. هند ۵۰ درصد بیشتر از خاورمیانه فولاد مصرف می‌کند، اما جمعیت آن چندین برابر است.

از دیگر دلایل اهمیت بیشتر خاورمیانه نسبت به آنچه که به ظاهر به نظر می‌رسد این است که این منطقه با تولید فقط نیمی از فولاد مورد نیاز خود، بزرگ‌ترین منطقه برای واردات فولاد است. در میان ضعف بازارها، این امر خاورمیانه را به رقابتی‌ترین بازار در صنعت فولاد جهان مبدل ساخته است. به‌ویژه اینکه در ۲۰۱۴ مرکز اصلی صادرات فولاد چینی بوده است. صادرات فولاد چین به کشورهای اصلی خاورمیانه طی سپتامبر سال ۲۰۱۴ با یک رشد سالانه ۴۴ درصدی تقریبا به ۵ میلیون تن رسید.

دامنه عملکرد این منطقه بسیار وسیع است. قطر دارای سریع‌ترین نرخ رشد مصرف فولاد در سطح جهان است، به گونه‌ای که از سال ۲۰۰۰ تاکنون سالانه ۵/۲۵ درصد رشد مصرف داشته است که دو برابر بیشتر از نرخ رشد مصرف چین است. مصرف سرانه فولاد قطر در ۲۰۱۳ همانند کره‌جنوبی ۱۰۰۰ کیلوگرم بود که بالاترین رقم در سطح جهان محسوب می‌شود.

عمان، کویت، عربستان و امارات طی دهه اخیر همگی رشد قوی را تجربه کرده‌اند. به هر حال ایران به مراتب بزرگ‌ترین‌ مصرف‌کننده فولاد منطقه است، به گونه‌ای که از سال ۲۰۰۰ تاکنون نرخ رشد مصرف فولاد آن سالانه به‌طور متوسط ۷/۴ درصد بوده و این در حالی است که مصرف فولاد کشور طی ۲۰۱۳ - ۲۰۱۱ به‌علت آثار تحریمات اقتصادی که منجر به یک عقب‌نشینی ۴/۸ درصدی در تولید ناخالص ملی طی این مدت شد، ۲۰ درصد سقوط کرد. عملکرد ضعیف ایران طی سال‌های اخیر حاکی از عدم رشد مصرف کلی فولاد منطقه از سال ۲۰۱۱ است.

اکثر کشورهای منطقه به‌طور نامنظم شاهد رشد مصرف بوده‌اند. سقوط بازار املاک در امارات موجب سقوط تقریبا ۵۰ درصدی مصرف فولاد در ۲۰۰۹ شد و در ۲۰۱۳ مصرف ظاهری ۹/۷ میلیون تنی فولاد این کشور هنوز ۴۰ درصد کمتر از مصرف ۴/۱۳ میلیون تنی آن در ۲۰۰۸ بود.

مصرف سرانه فولاد امارات طی ۲۰۰۸ - ۲۰۰۶ به ۲۰۰۰ - ۱۵۰۰ کیلوگرم رسید که بالاترین نرخ در سطح جهان بود؛ هر‌چند در ۲۰۱۳ این رقم به ۸۴۰ کیلوگرم تنزل یافت.

در سوریه مصرف فولاد از ۸/۲ میلیون تن در ۲۰۰۹ به تنها ۵/۰ میلیون تن در ۲۰۱۳ سقوط کرد. مصرف فولاد عراق طی سال‌های اخیر جهش چشمگیری داشته و از ۲۰۰۶ تا ۲۰۱۳ چهار برابر شده است. به هر حال جنگ داخلی اخیر مانع از حفظ این روند خواهد شد.

قیمت اخیر نفت خام برنت با کاهش شدیدی نسبت به نرخ متوسط ۱۱۰ دلاری آن در ۲۰۱۳، حدود ۵۵ دلار بود که کمتر از متوسط این رقم طی ۱۰ ماه اول ۲۰۱۴ است. چنانچه این رقم در ۲۰۱۵ نیز حفظ شود، شاهد آثار منفی جدی در رشد GDP کشورهای اصلی تولیدکننده نفت (جایی که بخش اعظمی از فولاد مصرف می‌شود) خواهیم بود؛ به‌گونه‌ای که در ۲۰۱۵ به‌طور متوسط ۸ - ۵ درصد از نرخ رشدGDP را از این محل کاهش خواهد داد.

به هر حال این تاثیر منفی بر تقاضای فولاد و GDP خاورمیانه، از ناحیه اثرات سودمند قیمت‌های پایین‌تر انرژی در سایر نقاط جهان، تعدیل و جبران خواهد شد.

به هر ترتیب بازارهای فولاد خاورمیانه در حالی سال ۲۰۱۴ را به پایان بردند که امید چندانی به بهبود این شرایط در ۲۰۱۵ ندارند؛ به‌گونه‌ای‌که اقتصادها و سیاست‌های منطقه عموما وخیم‌تر شده‌اند.با ادامه مشکلات بین روسیه و اوکراین، خریداران فولاد خاورمیانه به محصول چینی روی آورده‌اند. طولانی بودن تحویل کالا از چین مشکل‌ساز نبوده است؛ زیرا تقاضای فولاد فاصله زیادی نسبت به نقطه اوج خود دارد و فعالان بازار ترجیح می‌دهند ذخایر خود را در پایین‌ترین سطح ممکن نگه دارند.

تولیدکنندگان محلی در خاورمیانه از پایین بودن قیمت‌های فولاد چینی ناراضی‌اند و خواستار برخی حمایت‌های دولتی در برابر وارداتند. آنها نمی‌توانند عقب‌نشینی کنند و صرفا نظاره‌گر باشند؛ در حالی‌که برخی کشورها از طریق قیمت شکنی یا یارانه‌ها، تجارت غیرمنصفانه‌ای دارند. ضمنا وزارت بازرگانی ایالات متحده به یکسری تحقیقات ضددامپینگی و عوارض رایج برای واردات لوله‌های جوشدار خطوط انتقالی از کره جنوبی و ترکیه در نوامبر دست زد. این کشور همچنین برای واردات آرماتور ترکیه‌ای به این کشور از اکتبر ۲۰۱۴ یک یارانه ۲۵/۱ درصدی وضع کرد.

مصر هم از اکتبر ۲۰۱۴ به مدت ۲۰۰ روز روی تمامی آرماتورهای وارداتی یک عوارض حمایتی ۳/۷ درصدی وضع کرده است که کمتر از ۴۰ دلار برای هر تن نخواهد بود. به رغم جو ضعیف بازار، این منطقه هنوز دارای یک تقاضای عظیم زیربنایی است. کشورهای حوزه خلیج فارس طی پنج، شش سال آینده احتمالا ۱۴۵ میلیارد دلار صرف پروژه‌های زیربنایی و ساختمانی خواهند کرد. به این ترتیب این منطقه می‌تواند از لحاظ مصرف فولاد همچنان یکی از بهترین بازارهای جهان باقی بماند.