عرضه قراضه آهن در بورس کالای ایران
به‌منظور عرضه قراضه آهن در تالار فرعی بورس کالای ایران، سلسله نشست‌های هم‌اندیشی با فعالان بازار این محصول در بورس کالای ایران در حال برگزاری است.
علی پناهی، سرپرست معاونت توسعه بازار و مطالعات اقتصادی بورس کالای ایران در جلسه هم اندیشی اخیر که با حضور کارشناسان و فعالان صنعت فولاد در این رابطه برگزار شد، با بیان اینکه بورس کالا در حوزه صنعت فولاد به دنبال راه‌اندازی قراردادهای آتی، سلف موازی استاندارد و حتی آپشن است، گفت: این بورس به‌منظور تسهیل امور تولیدکنندگان فولاد، تلاش دارد که مشکلات موجود در زنجیره تولید مقاطع فولادی را مرتفع کند.
وی با تاکید بر اینکه از جمله مشکلات اساسی صنعت فولاد موضوع تهیه قراضه آهن است، بیان کرد: در همین راستا قرار است جهت شفاف‌سازی بازار قراضه، معاملات این محصول در بورس کالا احیا شود و توسعه پیدا کند.
پناهی اظهار کرد: با توجه به اینکه عدم تداوم عرضه یکی از موانع حضور این محصول در تالار اصلی بورس کالا قلمداد می‌شود گفت: با این حال این کالا شرایط عرضه در تالار فرعی بورس را دارا است.
سرپرست معاونت توسعه بازار و مطالعات اقتصادی بورس کالای ایران همچنین گفت: بر اساس ماده ۶ قانون توسعه، ابزارهای مالی عرضه کنندگان و اشخاص حقوقی جهت عرضه در بورس کالا از ۱۰ درصد مالیات بر درآمد معاف می‌شوند و این می‌تواند مزیتی برای عرضه‌کنندگان قراضه آهن در بورس باشد.
عدم تعادل بین تولید و مصرف قراضه
بر‌اساس این گزارش، یکی از اعضای انجمن تولیدکنندگان فولاد در این نشست هم اندیشی، معضل اصلی در بازار قراضه آهن را عدم تعادل بین تولید و مصرف این کالا دانست و اشاره کرد: به رغم افزایش تولید سرانه فولاد در کشور، تولید سرانه قراضه رو به کاهش است. برای تامین کسری نیز واردات توجیه نداشته و از سویی دیگر زیرساخت‌های آن نیز فراهم نیست.
عزیز طلاوری افزود: در حال حاضر به علت کسری، این ماده اولیه استراتژیک نسبت به قیمت بی‌کشش شده و سنگینی بار آن بر عهده بخش خصوصی احساس می‌شود. در حقیقت فعالان بازار قراضه غالبا توان مالی لازم را برای ذخیره و فرآوری محصولات ندارند، بنابراین قراضه را در برخی مواقع و به مقادیر مختلف تحویل می‌دهند که به نظر می‌رسد بورس کالا از طریق بازار فرعی این مشکل را می‌تواند حل کند.
وی تاکید کرد: برای ورود قراضه آهن به بورس کالا، نهادهایی مانند راه‌آهن، وزارت نفت، تعاونی اسقاط خودرو و مسوولان فروش قراضه ایران خودرو می‌توانند همکاری ویژه‌ای داشته باشند. همچنین، در صورتی که شرکت‌هایی نظیر توکا، معاملات خود را از طریق بورس کالا انجام دهند، به شفافیت بازار کمک می‌کند.
شفاف‌سازی قیمت قراضه از طریق بورس کالا
مدیرعامل شرکت فولادسازان معین ادامه داد: تامین‌کننده‌های اصلی ذکر شده برای فروش قراضه‌های خود، مجبور به رعایت تشریفات خاص و برگزاری مزایده هستند که اگر این تامین‌کننده‌ها به جای آگهی در روزنامه، در بورس کالا به فروش قراضه آهن بپردازند، گام مهمی در شفاف‌سازی و ساماندهی بازار قراضه برداشته خواهد شد، چرا‌که مطابق ماده ۱۷ قانون توسعه ابزارهای مالی کلیه معاملاتی که در بورس کالا صورت پذیرد، از تشریفات قانونی و شمول قیمت‌گذاری خارج می‌شوند.
وزارتخانه‌ها همکاری کنند
طلاوری اعلام کرد: هم‌اکنون راه‌آهن می‌تواند حداقل یک میلیون تن از کسری قراضه را از محل واگن‌ها و خطوط ریلی فرسوده تامین کند، اما در حال حاضر به دلیل مصوبات دست‌و‌پا‌گیر، امکان استفاده از این ذخایر نیست.
وی با اظهار اینکه ایران بزرگ‌ترین خط کشتیرانی منطقه را دارا است و خلیج فارس یکی از شلوغ‌ترین مناطق کشتیرانی است، عنوان کرد: یکی از بزرگ‌ترین منابع تامین قراضه آهن، اسقاط کشتی‌های فرسوده است و تاسیس زیرساخت‌ها برای بازیافت و اسقاط کشتی‌های فرسوده گام بسیار مهمی در تامین کسری قراضه است.
این عضو انجمن تولیدکنندگان فولاد در پایان هشدار داد: مشکل کسری قراضه در کشور جدی است و تنها از طریق واردات این بازار سروسامان می‌گیرد و البته هر کسی امکان واردات این محصول را ندارد، در حالی که ایجاد زیرساخت‌ها برای واردات، فرآیندی چندان طولانی نیست.
بخش قراضه آهن باید صنعتی شود
فریبرز خروشی، مدیر عامل شرکت رافتک نیز در این نشست با اشاره به تجربیات جهانی درخصوص صنعتی شدن بازار قراضه آهن و به کارگیری تکنولوژی در این صنعت، مشکل ایران را بازیافت و فرآوری به صورت سنتی و عدم اتصال و بسته بودن چرخه صنایع فولادی دانست.
وی تاکید کرد: محاسبات تولید سرانه فولاد و قراضه بیراهه است و باید حتی با همین شرایط نیز پایه‌های صنعتی شدن قراضه در ایران گذاشته شود. در این صورت نه تنها کسری قراضه جبران می‌شود بلکه همانند کشورهای توسعه‌یافته، صادرات آن نیز ممکن می‌شود. وی در ادامه افزود: واردات قراضه به ایران با مشکلات اساسی مواجه است که مشکلات داخلی آن، فقدان زیرساخت‌ها است. تاسیس این زیرساخت‌ها
زمان بر، هزینه بر و نیازمند برنامه‌ریزی است. ناگفته نماند، حتی در صورت وجود زیرساخت‌ها و حتی حذف تعرفه، واردات به همین سادگی‌ها نیست، چرا که در دنیا کنترل شدید قراضه از سوی آمریکا صورت می‌گیرد.
عرضه قراضه شناسنامه‌دار از طریق بورس کالا
مدیر پروژه سایت فولاد سبا (توکا تدارک وابسته به شرکت فولاد مبارکه) از دیگر حاضران در این جلسه بود که خاطرنشان کرد: باید خطر کسری قراضه آهن و مشکلات ناشی از آن، به مقامات اعلام شود. هدف بورس از وارد شدن به بازار قراضه آهن باید تامین کسری در این بازار باشد نه مدیریت بازار؛ به همین دلیل بورس نباید به دنبال جذب عرضه‌کنندگان خرد و انبارداران کوچک باشد.
«محمد سیاوشی» اظهار کرد: بورس کالا باید به دنبال یافتن پاسخ به این سوال باشد که از چه منابعی و با چه شرایطی می‌تواند این کسری را تامین کند؟ این شرکت با عرضه قراضه‌های شناسنامه‌دار می‌تواند برای شفاف‌سازی قیمت در این بازار گام مهمی بردارد.
وی تاکید کرد: در راستای عرضه قراضه شناسنامه‌دار و شفافیت قیمت، بهتر است که شرایط برای عرضه مراکز اسقاط خودرو شرکت‌های ایران خودرو و سایپا، شهرداری‌ها، سپاه پاسداران انقلاب اسلامی و سازمان بازیافت، در بورس کالای ایران فراهم شود.
وی همچنین با بیان اینکه اگر مزایده‌ها و مناقصه‌ها به سمت بورس کالا هدایت شود، گام بسیار مهمی در خصوص حل مشکلات برداشته می‌شود، گفت: بسیاری از فعالان بازار قراضه آهن نمی‌دانند که با عرضه در بورس کالا مشمول معافیت مالیاتی ۱۰ درصدی می‌شوند که باید به آنها اطلاع رسانی شود.
قراضه آهن تجمیع و یکجا عرضه شود
آشتیانی رئیس اداره مسائل ساختمانی دفتر برنامه‌ریزی تامین، توزیع و تنظیم بازار وزارت صنعت، معدن و تجارت نیز بیان کرد: با توجه به کسری حدود ۲ تا ۵/۲ میلیون تنی قراضه، این ایده بسیار خوبی است که قراضه تجمیع و یکجا عرضه شود، منتها باید بررسی شود که آیا واحدهای مصرف کننده اصلا به توافقی می‌رسند که این امر صورت بگیرد یا خیر؟
وی با تاکید بر اینکه باید بتوانیم واحدهای تولیدی را به اجماع برسانیم که خارج از بورس معامله نکنند، گفت: بدون شک نگاه وزارت صنعت به این موضوع مثبت است و در این مسیر همکاری‌های لازم را انجام می‌دهد.
در ادامه این نشست هم اندیشی، شفیعی کارشناس فولاد معاونت توسعه بازرگانی داخلی وزارت صنعت، معدن و تجارت نیز گفت: بهتر است واحدهای تولیدکننده دولتی و عمومی مثل شهرداری‌ها، سازمان بازیافت شهری و خودروسازی‌ها قراضه آهن خود را در بورس کالای ایران عرضه کنند.
وی در پایان افزود: البته تعامل و تفاهم شرکت‌های تابع انجمن فولاد اعم از دولتی و خصوصی برای خرید از بورس نیز امر مهمی است. باید این تولیدکنندگان از رقابت بر سر قیمت که منجر به افزایش تقاضای سفته‌بازی این کالا در خارج از بورس می‌شود، خودداری کنند.
براساس این گزارش، نشست‌های هم‌اندیشی بورس کالای ایران با فعالان و کارشناسان صنعت فولاد تا حصول نتیجه تداوم خواهد داشت.