الهام بادپا (بیتا) * عواملی همچون سخنرانی ماریو دراگی، صورت‌جلسه نشست فدرال رزرو همراه با انتشار گزارش‌هایی از اوضاع اقتصادی آمریکا، اروپا و چین طی هفته گذشته میلادی به بروز نوساناتی در قیمت ارز، طلا، نفت و فلزات منجر شد.
این در حالی است که انتشار گزارش نه چندان مطلوبی از اوضاع اقتصادی چین و کاهش شاخص مدیران خرید بخش خدمات این کشور که به کمترین سطح خود از اوت سال 2011 رسید، موجب افزایش نگرانی‌ها نسبت به روند رشد دومین اقتصاد بزرگ دنیا شد، گزارش‌های نه چندان ناامیدکننده‌ای که از وضعیت اقتصادی کشورهای منطقه پولی یورو در اولین روز هفته منتشر شد افزایش نرخ برابری یورو به دلار و همچنین بهبود بازارهای سهام اروپا را در پی داشت.
همچنین به نظر می‌رسید با وجود افت شاخص دلار، خریداران طلا تمایلی برای خرید این کالا در قیمت فعلی نداشتند که همین قضیه مانع از رشد بیشتر بهای این کالای گرانبها شد. موسسه بارکلیز در یادداشتی که برای مشتریان خود نوشت اظهار داشت «کمتر از حد مورد انتظار بودن، کاهش برنامه خرید ماهانه اوراق قرضه فدرال رزرو، ضعیف بودن بازارهای سهام و افت دلار به رشد بهای طلا در کوتاه‌مدت کمک خواهد کرد». در عین حال این موسسه همچنان معتقد است به دلیل ادامه خروج سرمایه از بازار طلا، حدود ۱۰۰ تن از موجودی فعلی صندوق‌های طلا کاسته خواهد شد که قیمت را به کمتر از سطح هزار و ۲۰۰ دلار خواهد کشاند. طبق نظرخواهی انجام شده از تحلیلگران بلومبرگ، ۱۵ نفر پیش بینی افزایشی، ۲ نفر کاهشی و چهار نفر بی‌طرف داشتند.
با اینکه در روز سه‌شنبه انتشار گزارشی مبنی بر کاهش تورم در منطقه پولی یورو، مساله‌ای که شاید بتواند بانک مرکزی اروپا را ترغیب به افزایش سیاست‌های انبساطی خود کند، همراه با بهبود اشتغال در بزرگ‌ترین اقتصاد اروپا (آلمان) موجب رشد بازارهای سهام اروپا شد، اما فعالان بازار در انتظار برای نشست این هفته فدرال رزرو تا حدی محافظه‌کارانه رفتار می‌کند.
در عین حال خبرها حاکی از آن بود که دولت چین قوانین جدیدی برای کنترل صنعت بانکداری غیرمتشکل تصویب کرده است تا به این‌وسیله بتواند بر ممنوعیت انجام معاملاتی که برای فرار از قوانین انجام می‌شوند کنترل‌هایی را اعمال نماید. ناگفته نماند خانم یلن توانست با ۵۶ رای موافق حکم تایید خود را از مجلس سنا برای مقام ریاست فدرال رزرو پس از آقای بن‌برنانکه دریافت کند.
در بازار طلای این روز با وجود ضعیف بودن بازار سهام و ورود خریداران فیزیکی طلا از سوی آسیا بهای این کالای گرانبها به دلیل انتشار گزارش امیدوار‌کننده‌ای از اوضاع اقتصادی آمریکا تنزل یافت. از سوی دیگر، بنابر اظهارات منابع دولتی هند، مقامات رسمی این کشور در حال مذاکره برای کاهش تعرفه واردات طلا و سبک کردن قوانین مربوط به صادرات هستند؛ به نظر می‌رسد بااینکه اقدامات اخیر هند (از جمله افزایش تعرفه واردات) تا حدی به کاهش کسری تجاری این کشور کمک کرده اما در حال حاضر افزایش قاچاق تهدیدی است که سیاست‌گذاران را نگران نکرده است.
به علاوه فعالان این بازار نیز چشم‌انتظار نشست روز چهارشنبه فدرال رزرو بودند؛ چرا که می‌خواستند مشخص شود آیا از نظر سیاست‌گذاران پولی و مالی آمریکا اقتصاد این کشور آنقدر قوی شده است که فدرال رزرو به اجرای تصمیم اخیرش مبنی بر کاهش برنامه‌های حمایتی خود در سال ۲۰۱۴ ادامه دهد یا خیر.
صورتجلسه نشست فدرال رزرو که در روز چهارشنبه منتشر شد حاکی از آن بود که مقامات رسمی فدرال رزرو همچنان به تصمیم ماه گذشته خود مبنی بر آغاز روند کاهشی برنامه خرید اوراق قرضه پایبند بوده و اکثر آنها اعتقاد دارند مزایای سیاست انبساطی در حال افول است. همچنین در حالی که خبر روز گذشته کاهش کسری تجاری آمریکا موجب افزایش امیدواری‌ها نسبت به روند بهبود اقتصادی آمریکا و در نتیجه رشد بازارهای سهام و شاخص دلار شد، یلن در مصاحبه خود با مجله تایمز چشم‌انداز رشد اقتصادی آمریکا در سال جاری را قویتر از پیش ارزیابی کرد. در عین حال با اینکه نرخ بیکاری اروپا بدون تغییر نسبت به ماه قبل، ۱/۱۲ درصد اعلام شد، اما مطلوب بودن گزارش‌های منتشر شده از وضعیت اقتصادی این منطقه از جمله رشد شاخص خرده‌فروشی (که سریعترین رشد را در ۱۲ سال اخیر به ثبت رساند) همراه با بهبود بخش تولیدی آلمان، بازار سهام اروپا را قوت بخشید.
به علاوه در حالی که افزایش خوش‌بینی نسبت به روند رشد اقتصادی آمریکا از تقاضا برای طلا به عنوان کالایی با حاشیه ایمنی بالاتر در این روز کاست، شواهد حاکی از ضعیف شدن خرید فیزیکی طلا در آسیا در قیمت‌های فعلی این کالای گرانبها هم بود. با اینکه انتشار گزارش امیدوارکننده‌ای از بازار کار آمریکا، کاهش مطالبات بیکاری در هفته گذشته، در روز پنج‌شنبه به رشد بازارهای سهام آمریکا و همچنین افزایش شاخص دلار انجامید، سخنان رییس‌ بانک مرکزی اروپا، ماریو دراگی، در کنفرانس خبری ECB مبنی بر اینکه در صورت وخیم‌ شدن وضعیت رکود و بازار پولی، سیاست‌های انبساطی بیشتری اعمال خواهد شد، از آنجاکه به دلیل عدم ارائه برنامه خاصی نتوانست از نگرانی سرمایه‌گذاران نسبت به رکود اقتصادی در منطقه پولی یورو بکاهد در افت بازارهای سهام و ارزش یورو بی‌تاثیر نبود؛ بانک مرکزی اروپا نرخ بهره را بدون تغییر همان ۲۵/۰ درصد
اعلام کرد.
در عین حال که فعالان بازار طلا در این روز در انتظار نتیجه گزارش مهمی از بازار کار آمریکا بودند روز جمعه اعلام ‌شد که بستن موقعیت‌های فروش موجب اندکی رشد در بهای این فلز گرانبها شده است. قابل ذکر است بانک آمریکایی مریل لینچ در این روز پیش‌بینی خود از قیمت طلا را کاهش داد و اعلام کرد انتظار دارد به دلیل کاهش تمایل برای خرید، بهای این کالا در سال ۲۰۱۴ به حدود ۱۱۵۰ دلار برسد.
از نظر این موسسه مالی اگر سرمایه‌گذاران فروش طلا را متوقف کنند بهای آن حدود قیمت ۱۲۰۰ دلار به ثبات خواهد رسید؛ اگرچه این سناریوی مدنظر بانک نبوده و به احتمال قوی سرمایه‌گذاران بیشتر در پی کاهش ریسک خود خواهند بود. بنا بر مدل پیشنهادی این موسسه، قیمت طلا می‌تواند تا ۱۰۰۰ دلار هم تنزل یابد. به علاوه بارکلیز ، MKS Group و HSBC هم چشم‌انداز خود از قیمت طلا را کاهش دادند. بارکلیز انتظار دارد میانگین قیمت طلا در سال ۲۰۱۴ به حدود ۱۲۰۵ دلار (کف ۱۰۵۰ و سقف ۱۳۷۵) دلار برسد.
رشد بازارهای سهام و همچنین افزایش نرخ برابری یورو به دلار در روز پایانی هفته پس از اعلام خبری اتفاق افتاد که همانطور که انتظار می‌رفت، فعالان بازار حساسیت زیادی نسبت به آن نشان دادند. این گزارش منتشر شده از بازار کار آمریکا حاکی از آن بود که فرصت‌های شغلی ایجاد شده در ماه دسامبر کمترین رشد را از اوایل سال ۲۰۱۱ به ثبت رسانده است، گزارشی که در نهایت موجب افزایش ابهام نسبت به ادامه یا کم شدن روند کاهشی برنامه حمایتی فدرال رزرو شد و به افت شاخص دلار انجامید.
در عین حال رئیس یکی از بانک‌های مرکزی ایالتی در آمریکا اظهار کرد، احتمالا فدرال رزرو کاهش خرید ماهانه اوراق قرضه را ادامه خواهد داد و تحت تاثیر گزارش ضعیف مربوط به وضعیت اشتغال در ماه دسامبر قرار نخواهد گرفت، چراکه این بانک هیچ تمایلی برای واکنش نشان دادن به اعداد و ارقام منتشر شده مربوط به یک ماه ندارد. به نظر ایشان کاهش برنامه خرید ماهانه از این ماه شروع خواهد شد. انتظار می‌رود نشست بعدی فدرال رزرو (۹-۸ بهمن)، کاهش برنامه خرید به اندازه همین ماه، یعنی ۱۰ میلیارد دلار باشد.
همچنین در حالی که رشد صادرات چین در ماه نوامبر ۷/۱۲ درصد بود، در ماه دسامبر کمتر از آنچه که انتظار می‌رفت یعنی ۳/۴ درصد نسبت به ۵/۴ درصد پیش‌بینی شده اعلام شد.
در بازار طلای این روز از آنجا که انتشار گزارش نه چندان مطلوبی از بازار کار آمریکا موجب افزایش ابهام نسبت به روند بهبود اقتصادی در این کشور و همچنین سوال‌برانگیز بودن سرعت روند کاهشی برنامه حمایتی فدرال رزرو شد بهای طلا تقویت شد. افت شاخص دلار و افزایش خرید فیزیکی طلا از سوی چین نیز در رشد بهای این کالای گرانبها بی‌تاثیر نبود.
* تحلیلگر اقتصاد جهانی- شرکت کارگزاری بهمن