سه سناریو در بازار نفت

مترجم: زهرا سلیمی

به عقیده کارشناسان و صاحب‌نظران هر گاه اوپک دچار دردسر می‌شود جلسات این سازمان با تصمیمات مبهم به پایان می‌رسد. این درست چیزی است که در آخرین دیدار وزیران عضو کشورهای صادرکننده نفت اوپک در ۹ و ۱۰سپتامبر در وین اتفاق افتاد. به گفته تحلیلگران، تصمیمات اتخاذ شده در این دیدار بسیار مبهم بود و برای بازار مشخص نشد که اوپک واقعا چه می‌خواهد. آیا این سازمان قصد دارد تا با تصمیمات و اقدامات خود قیمت نفت را در ۱۰۰دلار ثابت نگه دارد یا حتی از سقوط ناگهانی آن جلوگیری کند؟ آیا اوپک سعی دارد تا با خواسته خود برای صعود مجدد قیمت نفت جامه عمل بپوشاند یا اختلاف اعضا بر سر سقف تولید، مانع تصمیم‌گیری شفاف این سازمان براساس واقعیات بازار شده است؟

بنابر تصمیمات گرفته شده در آخرین جلسه اوپک، اعضای این سازمان (به غیر از اندونزی که عضویت خود را لغو کرده است و عراق که تولید آن خارج از سقف تولید اوپک است) ۸/۲۸میلیون بشکه در روز نفت تولید خواهد کرد. شکیب خلیل، رییس دوره‌ای اوپک کاهش را اعلام کرد این سازمان ۵۲۰هزار بشکه در روز از تولید خود کم می‌کند، ولی باز هم سهمیه تولید هر کشور مشخص نشده است. فقدان چنین جزئیاتی در تصمیمات اعلام شده نشان‌دهنده اختلاف میان اعضا است.

به عقیده کارشناسان، ثابت نگه داشتن قیمت نفت در ۱۰۰دلار موجب ضرر و زیان کشورهای تولیدکننده و کشورهای صنعتی و مصرف‌کننده می‌شود. نفت صددلاری که به گفته تحلیلگران بسیار گران است. موجب افزایش تورم و بالا رفتن هزینه پروژه‌های مختلف می‌‌شود. در همین حال، نفت با این قیمت کشورهای صنعتی و مصرف‌کننده را بر آن خواهد داشت تا به گسترش انرژی‌های نو روی آورند.

سازمان بین‌المللی انرژی می‌گوید کاهش تولید نفت اثرات سویی بر اقتصاد جهانی خواهد گذاشت. بنابر گفته دیوید رایف، یکی از تحلیل‌گران این سازمان قیمت نفت هنوز بسیار بالا است.

با این حال قیمت نفت بار دیگر در پی بحران در بورس وال استریت سقوط کرد. ارزش این ماده در بازار آمریکا ۴ دلار دیگر کاهش یافته و به ۵۴/۹۱دلار در هر بشکه رسید.

کارشناسان معتقدند با وجود اینکه کاهش قیمت نفت خبر خوشی برای کشورهای مصرف‌کننده است، ارزش پایین این ماده موجب بحران بیشتر در بازارهای مالی خواهد شد. با پایین آمدن قیمت این فرآورده ارزش سهام در بازار بورس لندن و همچنین در سرتاسر اروپا و آسیا سقوط کرد.

به هر حال به نظر می‌رسد تصمیمات اوپک مبنی بر کاهش تولید، تاثیر چندانی بر روند نزولی قیمت نفت نداشته است. این سازمان با موانع و مشکلاتی مواجه است که برخی از آنان را مورد بررسی قرار می‌دهیم. اول اینکه اوپک فاقد دید روشنی در مورد قیمت ایده‌آل برای اعضا می‌باشد. بعضی از اعضای این سازمان به پول نقد ناشی از فروش نفت ۱۰۰دلاری یا گران‌تر عادت‌ کرده‌اند. دوم اینکه برخی از اعضا میزان سهمیه تولید خود را اعلام نمی‌کنند، زیرا نمی‌توانند تولید خود را با سقف تعیین شده تطبیق دهند.

سوم اینکه عربستان سعودی هم‌چنان به سیاست‌های خود مبنی بر تولید نفت بر اساس میزان تقاضای بازار پایبند است. به عبارتی دیگر عربستان که بزرگ‌ترین تولیدکننده نفت اوپک می‌باشد تمایلی به کاهش مصنوعی ذخایر نفت در بازار ندارد. بلکه این کشور خواهان ایجاد تعادل در بازار بین‌المللی عرضه و تقاضا می‌باشد.