پدرام‌ایزدی*
کارشناسان و فعالان بازار بر‌این باورند که در اردیبهشت ماه بهای شمش حوزه روسیه کاهش یکباره را تجربه خواهد کرد. در ‌این میان کمتر شدن میزان تقاضا از سوی کشورهای حاشیه خلیج فارس و کشورهای جنوب شرقی آسیا، نبود آهنگ رشد و بهبودی در انگیزه خرید در بازار خاورمیانه و همچنین رشد فصلی و مورد انتظار بازار قراضه در بخش عرضه از جمله عواملی به شمار می‌روند که‌ این سرنوشت را برای بازار شمش رقم خواهند زد. انتظار می‌رود در خردادماه سطح تقاضا و قیمت بالاتر رود؛ چراکه خریداران تمایل خود را نسبت به مواردی نشان خواهند داد که موعد تحویل آن بعد از ماه مبارک رمضان باشد.

در بازار محصولات تخت، افزایش میزان عرضه ورق گرم باعث خواهد شد تا شاهد کاهش یکباره قیمت در اوایل خردادماه باشیم. با‌این وجود،‌این کاهش قیمت چندان تند و تیز نخواهد بود؛ چراکه از یک سو افزایش بهای مواد خام در بازار از سقوط ناگهانی قیمت‌ها در بازار‌این محصولات جلوگیری خواهد کرد. با توجه به پیشینه سطح تقاضای نسبتا پایین در چین و جنوب شرقی آسیا و همچنین توقف افزایش بهای مواد خام،‌این روند نزولی که در بازار‌این محصولات نمایان می‌شود، حداقل تا تیرماه به حکمرانی خود ادامه خواهد داد.
اما در بخش موادخام، رشد تولید فولاد در چین، به همراه کاهش احتمالی در میزان محموله‌ها از هند تاثیر مطلوبی بر بهای مواد خام خواهد گذاشت. با‌این وجود، نبود تقاضا در بازار محصولات فولادی که انتظار می‌رود در اواسط سه ماهه دوم میلادی رخ دهد، از افزایش بهای مواد خام در بازار جلوگیری به عمل خواهد آورد. همزمان با افزایش عرضه و کاهش فصلی انگیزه خرید در جنوب شرقی آسیا بهای قراضه هم با کاهش پلکانی مواجه خواهد شد. همچنین همزمان با یکنواخت ماندن بهای زغال کک‌سازی، بازار‌این ماده در حالت توازن قرار خواهد گرفت. هر چند که میزان عرضه چندان دلچسب نیست، اما پیش‌بینی می‌شود که کاهش سطح تقاضا، جبرانی بر کمبود عرضه و حفظ حالت توازن در بازار باشد.
کاهش بهای صادراتی شمش حوزه روسیه تا اواسط خردادماه
در فروردین ماه، همزمان با بازگشت دوباره خریداران سوریه‌ای به بازار و اوج گرفتن دوباره سطح تقاضا، تقاضای یکنواخت از سوی عربستان سعودی و جنوب شرقی آسیا، به علاوه سطح پایین عرضه در بنادر دریای سیاه که‌این امر را می‌توان به میزان خرید بازیگران ‌ایرانی در بازار نسبت داد، بهای صادراتی شمش حوزه روسیه شروع به رشد کرد. از‌این رو قیمت معامله شده تا سطح هر تن ۶۱۰ دلار تحویل بنادر دریای سیاه بالا رفت.انتظار می‌رود در بازار، تقاضا برای شمش حوزه روسیه تا حدودی در کشورهای حاشیه خلیج‌فارس و جنوب شرقی آسیا در ماه آتی ضعیف تر از قبل شود؛ اما در منطقه منا (MENA) به نظر نمی‌رسد که شاهد رفتار بهتری از سوی خریداران در بازار باشیم. مرکز مطالعات فولاد خاورمیانه (steeldynamic) بر‌این باور است که بیشتر متقاضیان از عربستان سعودی در ماه‌ آینده فعالیت چندانی در بازار نخواهند داشت؛ البته دلیلی جز پیش خرید محصولات تولیدی در اردیبهشت ماه از سوی سعودی‌ها را نمی‌توان به ‌این مساله نسبت داد. بخش جنوب شرقی آسیا هم با کاهش در سطح تقاضا روبه‌رو خواهد شد؛ چراکه مواد پیش خرید شده در اردیبهشت ماه در خلال فصل بارش به دست صاحبان کالا خواهد رسید. همچنین هیچ انگیزه‌ای برای خرید از سوی آفریقای شمالی و خاورمیانه در بازار به چشم نمی‌خورد. به ویژه ‌اینکه رفتار بازار در مصر در اواخر سه ماهه دوم میلادی پیش از هر اتفاق خاصی با به تصویب رسیدن بودجه درخواستی از سوی دولت وقت بهتر از قبل خواهد شد و‌این در حالی است که به‌رغم نیاز مبرم منطقه به‌این مواد مشکلات سیاسی و اقتصادی در سوریه فضای خرید را بیش از هر چیز تنگ‌تر کرده است.
از موارد دیگری که در ماه آتی پیش‌بینی می‌شود کاهش بهای وارداتی قراضه در ترکیه خواهد بود. بنابر پیش بینی مرکز مطالعاتی فولاد خاورمیانه (MESD)، عرضه کنندگان قراضه از‌ ایالات متحده آمریکا، اتحادیه اروپا و حوزه روسیه قیمت‌های پیشنهادی را تا حدود هر تن 20 دلار کاهش خواهند داد؛ با‌این حال نشانه‌های مثبت فصلی در روند جمع آوری قراضه در بازار نمایان است. البته‌این افت بها را می‌توان به ضعیف‌تر شدن هرچه بیشتر بازار داخلی قراضه در‌ایالات متحده در اردیبهشت ماه نسبت داد.
همچنین تا اواسط خردادماه، انتظار می‌رود که میزان عرضه شمش از سوی بنادر دریای سیاه با کاهش همراه شود، اما با ‌این حال خریداران در ‌ایران پیش خرید‌این محصولات را از سر خواهند گرفت. تعدادی از تامین‌کنندگان کالا، بالاخص متال‌اینوست و مچل از‌ این فرصت استفاده خواهند کرد تا حجم محدودی از کالا در بنادر دریای سیاه و خاور دور را به منطقه دریای خزر روانه کنند. در نتیجه، عرضه شمش در بنادر دریای سیاه بالغ بر ۷۰ تا ۸۰ هزار تن در اردیبهشت ماه کاهش خواهد یافت.
پیش‌بینی می‌شود که بهای شمش عرضه شده از بنادر دریای سیاه در ماه‌ آینده هر تن 5 تا 10 دلار کاهش یابد و به سطح هر تن 600 تا 605 دلار (تحویل بنادر دریای سیاه) برسد. با‌این وجود و با توجه به حجم محدود عرضه کالا انتظار نمی‌رود که قیمت‌ها بیش از‌این افت یکباره را تجربه کنند.در خرداد و اواسط تیرماه، قیمت‌ها در بازارهای صادراتی بار دیگر روند صعودی را آغاز خواهد کرد که‌ این افزایش قیمت وامدار فعالیت نیرومند خریداران در بازار در منطقه منا پیش از شروع ماه مبارک رمضان است. به علاوه، خریداران در‌ ایران به احتمال زیاد در بازار حضور خود را استمرار می‌بخشند و از ‌این‌رو نبود کالای موجود و کافی در بنادر دریای سیاه بی‌شک منجر به جرقه رشد قیمت‌ها در بازار خواهد شد.مرکز مطالعات فولاد خاورمیانه پیش‌بینی می‌کند که با توجه به سطح ضعیف تقاضا از سوی کشورهای حاشیه خلیج‌فارس، جنوب شرقی آسیا و خاورمیانه، همچنین کاهش بهای قراضه در ترکیه، نرخ صادراتی شمش حوزه روسیه در اردیبهشت ماه با کاهش همراه خواهد شد. در خرداد ماه،همزمان با افزایش میزان انگیزه در بازار‌این مواد به همراه موعد تحویل کالاها در مردادماه درست هنگامی‌ که ماه رمضان در خاورمیانه و آفریقای شمالی پایان می‌یابد، قیمت‌ها دوباره روند افزایشی خواهند گرفت. احتمالا قیمت‌ها در تیرماه کم نوسان و یکنواخت شوند.
*تحلیلگر بازار فولاد در مرکز مطالعات فولاد خاورمیانه