محمد حسین بابالو
بازار فلزات پایه روزهای رکود را پشت سر می‌گذارد و این شرایط به دلیل مشکلات مالی ادامه یافته و امید است بودجه‌‌های عمرانی و ادای تعهدات فعالان بزرگ این بازار بتواند به بهبود این شرایط منجر شود. با توجه به کاهش موجودی انبارها، نوسانات نرخ ارز و افزایش شدید هزینه تولید و افزایش حجم بودجه‌‌های عمرانی می‌توان به بهبود بازار امیدوار بود.

بازار فلزات غیر آهنی معروف به فلزات پایه با عضویت مس، آلومینیوم، سرب، روی، نیکل و قلع روزهای عجیب و مبهمی را سپری می‌کنند. از سویی قیمت‌های جهانی برای غالب فلزات پایه جز نیکل و تا حدودی قلع بالا بوده و این مطلب قیمت‌های داخلی را افزایش داده است.
این در حالی است که ضعف تقاضا و پراکنده بودن فعالان بازار و نوسان شدید موجودی انبارهای داخلی در کنار ضعف شدید تقاضا توسط بخش‌های مختلف اقتصادی بازار را پراکنده و آشفته کرده تا جایی که به وضوح عدم‌انسجام بازار و رقابت برای فروش به چشم می‌خورد. این شرایط به معامله کالاهایی مشابه با چند قیمت متغیر انجامیده و بی‌نظمی بازار را دامن زده است.
بالابودن قیمت‌های داخلی به دلیل عرف قیمت‌گذاری توسط LME بورس فلزات لندن هم‌اکنون تبدیل به یکی از مشکلات فعالان بازار فلزات پایه شده تا جایی که ضعف شدید تقاضا و عدم‌کشش بازار برای قیمت‌های فعلی، تبدیل به یکی از پاشنه‌‌های آشیل بازار فلزات رنگین در داخل کشور شده است. این مطلب به افزایش تمایل، جنب و جوش و استعلام قیمت برای واردات این قبیل مواد اولیه با کیفیت‌های پایین‌تر از خارج شده که می‌تواند در آینده مشکلات فراوانی را برای تولید‌کنندگان فلزات رنگین پدید آورد.
در شرایط موجود دلیل اصلی ضعف شدید تقاضا رکود فراگیر در بازار محصولات صنعتی و متاسفانه عدم‌ادای تعهدات کلان از سوی فعالان بزرگ و با سابقه بازار فلزات رنگین بالاخص آلومینیوم و روی است.
این مطلب در کنار افزایش شدید هزینه تولید به دلیل افزایش قیمت مواد اولیه، قانون هدفمند شدن یارانه‌‌ها و افزایش قیمت سوخت و دیگر حامل‌های انرژی، افزایش دستمزد به دلیل افزایش تورم و ... به فراگیر شدن رکود تورمی در بازار داخلی انجامیده است. از این رو روند بهبود نیز سخت‌تر خواهد شد.
در همین حال ابلاغ دیرهنگام بودجه و عدم‌تامین مالی بسیاری از طرح‌های توسعه و پروژه‌‌ها نیز به این شرایط سخت دامن زده است. سیاست‌های ارزی و دامنه دار شدن نوسانات ارز در هفته‌‌های گذشته نیز به بدتر شدن شرایط کمک چشمگیری کرد تا جایی که کمتر واردکننده‌ای نسبت به واردات فلزات رنگین وارداتی بالاخص نیکل، قلع مالزی، روی استرالیا یا روسیه، آلومینیوم امارات و .... اقدام کرد. این شرایط پتانسیل شکست جدی بازار را در ذات خود نهفته دارد.
همانگونه که ذکر شد عدم‌ادای تعهدات برخی از فعالان بزرگ و با سابقه این صنعت مشکلات بسیاری را برای فعالان کوچک‌تر بازار فراهم کرده است.
این مطلب که بیشتر در صنعت آلومینیوم و پس از آن در بازار روی ایجاد شده است به کاهش تقاضای انواع فلزات پایه، آلیاژها و سوپر آلیاژها انجامید. هم‌اکنون روزهای سختی برای برخی قطعه سازان و ریخته‌گران بوده و افزایش قیمت حامل‌های انرژی و متاسفانه عدم‌حمایت جدی از این قبیل تولیدکنندگان در آینده می‌تواند مشکلات فراوانی را برای این بازار ایجاد کند. این در شرایطی است که واردات آلیاژها کاهش یافته و موجودی انبارها از این مواد در حال اتمام است.
این روند نزولی قیمت‌ها در کنار نوسان ارزش ارز به کاهش موجودی انبارها انجامیده و پس از تخصیص بودجه‌‌های مصوب و ادای برخی تعهدات در نهایت به جهشی شدن قیمت‌ها منتهی می‌شود. به جرات می‌توان گفت جهش نزدیک به ۱۳ درصد در قیمت این قبیل مواد اولیه دور از ذهن نخواهد بود.
نکته دیگر حجم بودجه‌‌های عمرانی کشور و اعتبارات تخصیص یافته است. در سال‌جاری حجم بودجه‌‌های عمرانی افزایش چشمگیری داشته و این بودجه در روزهای گذشته توسط رییس جمهور ابلاغ شد.
با توجه به تاخیر در تصویب و ابلاغ این قانون و همچنین ساز و کارهای تخصیص آن تا زیر مجموعه‌‌ها می‌توان گفت که در روزها و هفته‌‌های آینده احتمال ادای تعهدات و تخصیص اعتبارات و تزریق منابع مالی به بخش‌های صنعتی وجود دارد. این در حالی است که در صورت تحقق وعده پرداخت وام به بنگاه‌های تولیدی از روزهای آینده می‌توان به روند بهبود بازار بیشتر امیدوار بود.
با توجه به موارد ذکر شده به احتمال قوی در روزهای آینده شرایط ضعیف بازار باز هم ادامه خواهد داشت تا جایی که پس از ادای برخی تعهدات و تخصیص اعتبارات می‌توان به بهبود بازار امیدوار بود. این در حالی است که این شرایط به کاهش موجودی انبارها کمک کرده و بالاخص برای برخی اقلام وارداتی با کمیاب شدن برخی مواجه خواهیم شد. پس از مدتی این روند به افزایش شدید قیمت‌ها و جهشی شدن بازار می‌انجامد که این شرایط نوسانی برای هیچ کدام از بخش‌های مرتبط در طولانی مدت مفید نخواهد بود.
برای تقویت آرام بازار و بهبود بنیادین آن بهتر است برخی از تولیدکنندگان داخلی بالاخص در خصوص فلزات رنگین پر مصرف اندکی قیمت‌های خود را کاهش دهند تا فضا برای رونق کسب و کار آماده‌تر شود. در صورتی که فعالان بزرگ بازار به تعهدات خود پایبند باشند می‌توان آینده روشنی را در کوتاه‌مدت برای این بازار تصور کرد.