عارفه مشایخی : روز گذشته قیمت محصولات پایه پتروشیمی از سوی دفتر پایین‌دست شرکت ملی صنایع پتروشیمی در شرایطی اعلام شد که طی هفته گذشته بهای نفت پا در مسیری نزولی گذاشت و روندی کاهشی را طی کرد؛ به‌گونه‌ای که شاخص برنت با تغییر منفی حدود ۵ درصد، به محدوده ۴۰ دلار پا گذاشت و در لحظه تنظیم این گزارش ۴۹ دلار و ۴۸ سنت شد. این اتفاق درخصوص نفت خام آمریکا هم افتاد به گونه‌ای که این نوع نفت شاخص هم در لحظه تنظیم این گزارش به رقم ۴۶ دلار و ۲۲ سنت معامله شد.

با توجه به اینکه بهای نفتا رابطه عمیقی با قیمت نفت دارد، این محصول هم افت قیمت شدیدی را تجربه کرد. به این ترتیب طی هفته گذشته این محصول با کاهشی حدود ۱۱درصد به ۴۱۹ دلار و ۵۶ سنت رسید. بهای جهانی مواد اولیه روندی کاهشی را طی کرده و به‌عنوان یکی از اهرم‌های اصلی تعیین قیمت، سرنوشت قیمتی منفی را برای تعیین قیمت محصولات داخلی رقم زدند. در طرف دیگر بهای دلار به‌عنوان دیگر اهرم تعیین‌کننده، افزایش قیمت را تجربه کرد به این ترتیب که نرخ دلار در قیمت‌های جدید، ۸۰ ریال افزایش داشت و از قیمت ۳۷ هزارو ۴۴۹ ریال به ۳۷ هزارو ۵۲۹ ریال رسید.البته این در حالی بود که در زور‌آزمایی قیمت‌های جهانی و بهای دلار، قیمت‌های جهانی برنده شد و توانست تاثیر منفی خود را بر روی قیمت‌های پایه داخلی بگذارد. به گونه‌ای که همه محصولات روندی نزولی داشتند. با توجه به جدول اعلام شده از سوی دفتر صنایع ملی پتروشیمی بیشترین کاهش مختص به پلی‌استایرن‌های مقاوم و معمولی بود به گونه‌ای که پلی‌استایرن مقاوم با ۶/ ۴ درصد کاهش با قیمت ۵۱ هزار و ۱۴۸ ریال اعلام قیمت شد. در طرف دیگر پلی‌استایرن معمولی ۱۵۴۰ هم با کاهشی ۸/ ۳ درصدی رکورد‌دار بیشترین کاهش بود و از بهای ۵۱ هزارو ۱۷۳ ریالی هفته گذشته به ۴۹هزارو ۲۱۸ ریال در روز گذشته رسید.

کمترین تغییر قیمتی نیز مختص pvc ‌ها و پلی‌پروپیلن شیمیایی در همه گرید‌ها بود. به‌گونه‌ای که پلی‌وینیل کلراید در همه گرید‌ها با کاهش ۷/ ۰ درصدی در بازه قیمتی ۳۴ - ۳۱ هزار ریالی اعلام شدند. با توجه به اینکه تقاضای همیشگی برای این محصول وجود دارد و کیفیت این محصول بیش از سایر کالاهاست پس انتظار می‌رود که قیمت این محصول کمترین نوسان را داشته باشد. علاوه بر این موضوع ارزش مواد اولیه تاثیر کمی را بر روی قیمت نهایی این محصول دارد و این اتفاق هم می‌تواند مسبب این تغییر قیمتی کم باشد. پلی‌پروپیلن شیمیایی هم وضعیت مشابه pvc‌ها را تجربه کرد و این محصول با کاهش ناچیز ۴۴ هزارو ۹۰ ریال اعلام قیمت شد. با توجه به اینکه در این فصل تقاضا برای pvc‌ها بالاست، انتظار می‌رفت که این کالا کمترین تغییر را داشته باشد.

بررسی عملکرد 3 گروه مهم پلیمری

پلی‌استایرن‌ها در ۳ گرید معمولی، انبساطی و مقاوم جزو کالاهای پرالتهاب تالار نقره‌ای به‌شمار می‌آیند. اگر به بررسی و رصد رفتار این ۳ محصول بپردازیم، شاهدیم که میان عرضه و تقاضای پلی‌استایرن مقاوم شکاف عمیق‌تری دیده می‌شود. اگر سال ۹۴ را راکدترین سال در‌نظر بگیریم، طی یک سال تقاضای ۶۷ هزارو ۵۳۰ تنی در مقابل عرضه ۳۳ هزار و ۸۲۰ تنی قرار گرفته و در نهایت ۲۷ هزارو ۸۲۰ تن معامله شده است. مساوی نبودن مقدار عرضه و حجم معاملات بیانگر این موضوع است که روال عرضه محصولات در بورس کالای ایران به‌صورت مرتب و منسجم نبوده است؛ به عبارتی در زمانی که تقاضا برای محصولی وجود داشته عرضه تامین‌کننده آن نبوده و این امر سبب شده که تقاضا رفته‌رفته جمع شود و این موضوع موجب بر‌هم زدن تعادل قیمتی در بازارها شود. در سال ۹۵ هم شکاف عمیقی میان تقاضا و عرضه به‌وجود آمده است؛ به گونه‌ای که تقاضای ۸۹ هزار و ۹۱۰ تنی در مقابل عرضه‌ای ۳۶ هزارو ۶۰۰ تنی قرار گرفته و نهایتا ۳۲ هزار و ۷۸۰ تن از این مقدار عرضه مورد معامله قرار گرفته است. این عدد بیانگر این موضوع است که تقاضای داخلی بالا رفته و با توجه به اینکه این تقاضا در بازار تامین نشده طبیعتا تقاضای کاذب هم در این بازار‌ها به‌وجود می‌آید. با مقایسه آمارهای سال ۹۵ با سال ۹۴ به راحتی متوجه می‌شویم که سه شاخص مورد بررسی ما بالاتر رفته و نهایتا معاملات این محصول روند مطلوبی را تجربه کرده است. دیگر کالای مورد بررسی، پلی‌استایرن‌های انبساطی هستند که این کالا هم در سال ۹۴ تقاضایی ۱۴ هزار و ۳۴۰ تنی را در مقابل عرضه ۱۴ هزارو ۵۵۰ تنی تجربه کرده و در نهایت رقم ۵ هزارو ۴۳۰ تن برای این کالا معامله شده است. پایین بودن حجم معامله برای این کالا به نسبت مقدار عرضه و تقاضای این محصول بیانگر آن است که تقاضا برای این کالا طی زمان‌های خاص و مشخص وجود داشته و این امر سبب پایین آمدن حجم تقاضا است. شاهد این مدعا مقایسه آماری سال ۹۵ است. در این سال مقدار تقاضا برای این محصول ۳۲ هزارو ۹۷۵ تن بوده و این کالا عرضه‌ای ۳۳ هزار و ۳۲۰ تنی را به خود اختصاص داده است. در نهایت رقم ۱۶ هزار و ۱۳۵ تن معامله برای این کالا ثبت شد. مقایسه این آمار بیانگر این است که مقاطعی که تقاضا برای کالا وجود داشته، عرضه‌ها به‌صورت منظم‌تری به مشتریان ارائه شده است.

زورآزمایی دلار و قیمت‌های جهانی