تاکید کارشناسان بر اعطای تسهیلات خرید سهام

گروه بورس- اعظم شریفی: سازوکار اعطای تسهیلات خرید سهام به سهامداران حقیقی و حقوقی چگونه باید باشد تا رونق مستمر بازار را به دنبال بیاورد؟ آیا اعطای وام برای خرید سهام می‌تواند موجب افزایش دارایی خانوارهای ایرانی شود؟ طرح دوباره بحث اعطای تسهیلات بانکی برای خرید سهام از سوی برخی کارشناسان، این سوالات دوباره مطرح می‌شود که چگونه می‌توان این طرح را برای گسترش بازار بورس اجرایی کرد؟

تغییر مثبت در جنس بازار

یک کارگزار بازار سرمایه وضعیت کنونی بازار را زمان مناسبی برای شروع مجدد اعطای تسهیلات بانک‌ها برای خریدسهام ارزیابی کرد و گفت: شرکت‌های بزرگ و با پتانسیل‌ قوی عملا جنس بازار ما را عوض کرده‌اند. عباسعلی حقانی نسب افزود: عرضه سهام از طرف دولت تا حد زیادی تقویت شده است و برای اینکه بازار برای عرضه‌های آتی جوابگو باشد، اعطای این تسهیلات می‌تواند راهکار مناسبی باشد. وی با یادآوری اینکه این طرح در سال‌های قبل نیز اجرا شده است، خاطرنشان کرد: در آن زمان اعطای تسهیلات از طرف بانک‌های خصوصی برای ۵۰شرکت فعال بازار صورت گرفت و بانک معادل ۵۰تا ۷۰درصد ارزش سهام را به متقاضیان خرید سهام وام می‌داد.

تقویت تقاضا با اعطای تسهیلات

این کارگزار بازار سرمایه تاکید کرد: در آن زمان بازار با تشدید تقاضا مواجه بود و مشکل عرضه سهام وجود داشت. به این ترتیب عملا سهمی برای خرید وجود نداشت. وی ادامه داد: چون طرف تقاضا با اعطای تسهیلات تقویت شد و افزایش قیمت برخی از سهام و متضرر شدن افرادی که وام را دریافت کرده بودند، به دنبال داشت حقانی نسب خاطر نشان کرد: به دلیل تقاضای زیاد بازار با رشد حبابی برخی سهام مواجه بود و به همین دلیل هنگام برگشت بازار، قیمت‌ها به شدت کاهش یافت.

وی ادامه داد: البته برای اعطای این تسهیلات باید ضوابط خاصی در نظر گرفته شود و برای طبقه خاصی از شرکت‌ها که بیشتر توجه بازار به آن است و ریسک کمتری دارند در نظر گرفته شود.

حقانی‌نسب یادآور شد: ریسک کم این شرکت‌ها موجب می‌شود نوسان نرخ آنها به سمت کاهش کمتر باشد تا بانک‌ها در جهت وثیقه گرفتن سهام و خریداران برای بازپس دادن تسهیلات با مشکل مواجه نشوند.

رونق بازار به وسیله سهامداران خرد

این کارگزار افزود: به این ترتیب بخش تاثیرگذاری از معاملات ما که توسط سهامداران خرد حقیقی و حقوقی انجام می‌شود، استمرار و رونق بیشتری را خواهد دید که در نهایت به شادابی بازار منجر می‌شود.

همچنین مدیرعامل کارگزاری حافظ نیز اعطای این تسهیلات را در شرایط کنونی هم‌جهت با بازار دانست و گفت: عرضه سهام دولتی موجب افزایش حجم و ارزش معاملات و شاخص بازار شده است که اعطای تسهیلات برای خرید موجب تداوم این امر خواهد شد.

اعطای تسهیلات با نرخ متعادل

دکتر رهبر گفت: در صورتی که این سیاست در دستور کار دولت قرار گیرد، حضور بانک‌های سرمایه‌گذاری در کنار اعطای تسهیلات با نرخ متعادل و دولتی موجب جذب نقدینگی در بازار خواهد شد و در نهایت حتی منجر به کاهش نرخ تورم خواهد شد.

نحوه نظارت، لازمه موفقیت

درعین حال یک کارشناس بازار سرمایه نحوه نظارت بانک مرکزی را در اعطای این تسهیلات، لازمه موفقیت این طرح عنوان کرد.

شایان آرانی گفت: این طرح همانند چاقوی دولبه است و نحوه اجرای آن تاثیر زیادی در میزان موفقیت آن دارد.

خرید اهرمی

وی افزود: طرح اعطای تسهیلات که به عنوان خرید اهرمی مطرح می‌شود، در کشورهای مختلف استفاده می‌شود و بدون شک با جذب منابع بیشتر و تزریق به بازار، رونق خرید و فروش را در بورس به همراه دارد.وی تاکید کرد: این طرح مانند چاقوی دولبه همان‌طور که سود فرد را بیشتر می‌کند، در هنگام کاهش قیمت‌ها، زیان سهامدار را نیز چند برابر خواهد کرد.

به همین منظور است که در خریدهای اهرمی، نظارت بانک مرکزی مهم است، چون این خریدها، نوسانات بازار را تغییر می‌دهند.

چگونگی نظارت بانک مرکزی

این کارشناس بازار سرمایه تاکید کرد: برای اجرای دوباره این طرح، بانک مرکزی باید مشخص کند چگونه نظارت خواهد کرد؟‌ وی با اشاره به اینکه این وام‌ها باید برای فعالیت کوتاه‌مدت در اختیار افراد قرار داده شود، تاکید کرد:‌ این وام‌ها برای خریدهای خرد و نه بلوکی اختصاص داده می‌شود و به این ترتیب افراد می‌توانند با خرید و فروش در بازار از نوسانات کوتاه‌مدت استفاده کنند.

همچنین یک کارگزار دیگر کند بودن تشریفات اداری برای استفاده از این تسهیلات را از دلایل ناکارآمدی آن در ایران طی سال‌های گذشته دانست.

رویه‌های الکترونیکی

خزلی خرازی گفت: با الکترونیکی کردن رویه‌های اداری شرایطی فراهم می‌شود که شعب عامل نیز می‌توانند در رهن بردن و یا خارج کردن وثیقه اقدام کنند و به این ترتیب با کاهش ارزش سهام، زیان کمتری متوجه فرد خواهد شد.

وی گفت: هم‌اکنون در کشورهای دیگر این اتفاق می‌افتد و مثلا در مالزی بانک‌ها راسا با توجه به نوسانات بازار برای جلوگیری از زیان اقدام به خرید و فروش سهام می‌کنند.

مدیرعامل کارگزاری بانک کشاورزی تاکید کرد: شرایط بازار ما با عرضه‌های زیاد در‌حال‌حاضر می‌تواند از اعطای تسهیلات برای بالا بردن طرف تقاضا، استقبال خوبی کند.