1000تومانی امروز کمتر از 35ریال سال 1350

اسکناس ۱۰‌هزار ریالی که در سال ۵۰ برای اولین بار منتشر شد با ۳۱۵ برابر شدن قیمت‌ها، امروز کمتر از ۳۵ ریال می‌ارزد. سیدجلال جلیلیان، عضو هیات‌مدیره صرافی توسعه صادرات، در گفت‌وگو با ایسنا، درباره استفاده از چک‌پول‌ها در نظام بانکی کشور گفت: اگر از چک‌پول‌ها طبق قانون چک استفاده شود بحث جایگزینی آن با اسکناس مطرح نخواهد بود.

وی اضافه کرد: چک‌پول در قانون، تعریف مشخصی دارد و یک بار مصرف است، اما در‌حال‌حاضر به خاطر نیاز مردم به اسکناس‌های درشت و تامین نشدن آن از سوی بانک مرکزی، بانک‌ها از این ابزار برای مبادلات استفاده می‌کنند، اما این شیوه استفاده صحیح از چک‌پول نیست، بلکه آن را جایگزین اسکناس می‌کنند.

به گفته او، چک یک بار مصرف است و هنگامی‌ که شخصی آن را از گیشه بانک دریافت می‌کند، موظف است آن را امضا کند و مجددا در هنگام خرج کردن نیز باید آن را امضا کند، اگر این پروسه طی شود هیچ مشکلی ایجاد نخواهد شد.

جلیلیان با بیان این که به دلیل کمبود اسکناس در ارقام درشت‌تر، مردم از چک‌پول استفاده دیگری می‌کنند، خاطرنشان کرد: اگر چک‌پول به این صورت دست به دست شود آن گاه بانک‌ها ناشر اسکناس خواهند شد، از سویی اگر جایگاه خود را داشته باشد مثبت نیز ارزیابی می‌شود و از طرفی هیچ مشکلی در شاخص‌های اقتصادی ایجاد نخواهد کرد.

وی ادامه داد: در شرایط موجود برای مشکلات مردم درباره اسکناس باید فکری اندیشیده شود، اگر چنین نشود طبیعتا مردم خود به دنبال راه‌حل این مشکل خواهند رفت. یک راه‌حل آن، استفاده از چک‌پول به جای اسکناس خواهد بود.

مدیرکل سابق چاپ و نشر اسکناس بانک مرکزی با بیان این که استفاده از چک‌پول به جای اسکناس آثار پول را به همراه خواهد داشت، اضافه کرد: در این حالت در افزایش نقدینگی و سایر شاخص‌های اقتصادی نیز موثر خواهد بود.

وی در پاسخ به این سوال که در‌حال‌حاضر سیستم مالی کشور نیازمند اسکناس درشت با چه رقمی‌ است؟ گفت: به نظر می‌رسد حداقل اسکناس درشت موردنیاز در سیستم مالی کشور ۱۰۰‌هزار تومانی است، علت آن این است که اسکناس یک‌هزار تومانی در سال ۵۰ منتشر شد، از آن سال تاکنون شاخص‌های بانک مرکزی حاکی از آن است که قیمت‌ها بیش از ۳۱۵ برابر شده است و ‌هزار تومانی امروز نسبت به سال ۵۰ کمتر از ۳۵ ریال می‌ارزد، یعنی حتی ۵۰ ریالی سال ۵۰ هم نیست.

وی ادامه داد: ایران کشوری است که رشد نقدینگی و افزایش قیمت‌های دو رقمی‌ را تجربه کرده است، بدین ترتیب یک اصلاح ساختار پولی باید در آن انجام شود، از سویی با توجه به افزایش قیمت‌ها، قدرت خرید اسکناس‌ها نیز کمتر شده است، اگر با افزایش ارزش اسمی‌ اسکناس این امر جبران نشود، قطعا باید برای هر خریداری حجم زیادی از اسکناس جابه‌جا شود.

به گفته جلیلیان، رشد نقدینگی در‌حال‌حاضر به طور مرتب افزایش می‌یابد، از سویی بخش کوچکی از نقدینگی یعنی شش تا هشت درصد آن را اسکناس تشکیل می‌دهد به همین دلیل اگر اصلاحی در ترکیب اسکناس صورت نگیرد، طبعا اثر آن به صورت حجم برگی نمایان می‌شود.

او سرانه اسکناس در ایران را جزو رکورد‌های بالا دانست و افزود: در‌حال‌حاضر سرانه اسکناس در ایران بیش از ۱۱۵ برگ است که بیش از دو برابر پاکستان است، بدین ترتیب نیازی نیست که این چنین برای اسکناس هزینه شود.

وی متذکر شد: الان حداقل اسکناس ۱۰۰‌هزار تومانی در کشور موردنیاز است.

عضو هیات‌مدیره صرافی توسعه صادرات در پاسخ به این سوال که آیا چک‌پول خلق پول می‌کند؟ توضیح داد: طبق ضوابط قانونی، چک‌پول خلق پول نمی‌کند، اما با شیوه‌ای که در‌حال‌حاضر استفاده می‌شود، اگر به جای اسکناس به گردش درآید طبعا می‌تواند خلق پول کند.

او ادامه داد: اگر ترکیب اسکناس اصلاح شود، چک‌پول نیز جایگاه خود را به دست می‌آورد و به عنوان یکی از ابزار‌های جایگزین پول عمل خواهد کرد که اگر نباشد فشار روی اسکناس افزایش می‌یابد.