چالش اصلی توریسم کشورمان چیست؟ فعالان بازار به آن پاسخ دادند
بازتاب دغدغه وزیر گردشگری
کاهش ۵۰ درصدی توریسم داخلی
حرمت‌الله رفیعی، رئیس انجمن دفاتر خدمات مسافرت هوایی و جهانگردی ایران در گفت‌وگو با «دنیای اقتصاد» می‌گوید: شرایط اقتصادی در کشور به گونه‌ای است که هتل‌های دو ستاره و سه ستاره متقاضی ندارند، اما در مقابل هتل‌های چهار و پنج ستاره همچنان ضریب اشغال بالای خود را حفظ کرده‌اند. این موضوع نشان می‌دهد قشر متوسط به پایین نمی‌تواند سفر یا از امکانات هتلی استفاده کند. او در همین رابطه به ضریب اشغال هتل‌های جزیره کیش در نوروز سال جاری اشاره و اضافه می‌کند: تصور همگانی بالا رفتن هزینه رزرواسیون هتل‌های این جزیره بود در حالی که این اتفاق نیفتاد. هتل‌های پنج ستاره این جزیره پر شدند، اما در مقابل هتل‌های با ستاره پایین‌‌تر خالی ماندند، هر چند افزایش قیمت قابل توجهی هم نداشتند.
رئیس انجمن دفاتر خدمات مسافرت هوایی و جهانگردی ایران معتقد است گردشگر داخلی عموما به مسیر مبدا تا مقصد آشناست در همین رابطه با چالش کمتری در زمینه سرویس بهداشتی مواجه می‌شود. او می‌گوید: در حوزه توریست داخلی چالش اصلی ما کاهش قابل توجه سفر است. آمارها نشان می‌دهد ۵۰ درصد توریسم داخلی کاهش یافته که این امر را نمی‌توان به سرویس بهداشتی نسبت داد، بلکه مشکل مردم از جنس تورم و مسائل اقتصادی است. او در عین حال رسیدگی به سرویس‌های بهداشتی را کاری مهم و واجب برای صنعت گردشگری به ویژه برای حل مشکل گردشگران ورودی می‌داند. رفیعی می‌افزاید: متولی گردشگری باید از مدیران کل و مسوولان امر بخواهد در این بحث ورود کنند تا شاهد حل این مشکل به عنوان یکی از معضلاتی که به ویژه توریست‌های خارجی با آن مواجهند باشیم.
تعطیلات دو روزه مهم‌تر از سرویس‌های بهداشتی
یاور عبیری، رئیس جامعه انجمن‌های حرفه‌ای اقامتگاه‌های بوم‌گردی هم در گفت‌وگو با «دنیای اقتصاد» با اشاره به اینکه گرچه معضل سرویس بهداشتی مهم است، اما چالش اصلی مردم برای سفر وضعیت اقتصادی است، می‌گوید: بسیاری از خانواده‌ها به واسطه تورم ناچار شده‌اند سفر را از سبد هزینه‌های خانوار بیرون بکشند زیرا گردشگری همیشه نخستین چیزی است که با مشکلات اقتصادی کنار گذاشته می‌شود. او همچنین از تاثیر نهایی شدن تعطیلات دو روزه آخر هفته بر گردشگری داخلی و توسعه در مناطق روستایی سخن می‌گوید و توضیح می‌دهد: این تعطیلات می‌تواند سفر‌های بین استانی یا بین استان‌های همجوار را توسعه دهد.
زمانی که مردم دو روز تعطیلی آخرهفته‌ها داشته باشند قادر خواهند بود برای سفرهایشان برنامه‌ریزی کنند و به روستاها و شهرهای اطراف در گام اول بروند. رئیس جامعه انجمن‌های حرفه‌ای اقامتگاه‌های بوم‌گردی اضافه می‌کند: زمانی که اقامتگاه‌دار در روستا میهمان هفتگی داشته باشد، طبیعی است که هزینه اقامت و... را کاهش دهد. در شرایط کنونی اقامتگاه‌داران ناچارند برای باقی ماندن در بازار مبلغ دریافتی خود را به شکلی برآورد کنند که تنها در تعطیلات مناسبتی نصیب آنها می‌شود، اما با توزیع زمانی سفر طبیعی است که ورودیه‌های مالی آنها هفتگی خواهد بود که آنها را در شرایط باثبات‌‌تری قرار می‌دهد.
سهم ۸۰ درصدی گردشگری داخلی در کشورهای توسعه‌یافته
سال گذشته در هفته دولت عزت‌الله ضرغامی در گفت‌وگویی با یکی از شبکه‌های تلویزیونی در این باره صحبت کرد که در این یک سال ۲۰ مانع اساسی توسعه گردشگری احصا شده است. او همچنین از گردشگری داخلی به عنوان عاملی نام برد که باعث ایجاد اشتغال و ارتقای اقتصاد کشور می‌شود. او در این زمینه گفت: سهم صنعت گردشگری در بسیاری از کشورهای توسعه‌یافته جهان تا ۸۰ درصد گردشگری داخلی است؛ گردشگری داخلی باعث توزیع ثروت می‌شود، وقتی گردشگری داخلی تقویت شود، تولید، اشتغال و ثروت تقویت می‌شود. او برای توسعه این شیوه از توریسم از طرح خود با عنوان گردشگری ارزان رونمایی و عنوان کرد: تقویت گردشگری داخلی باعث ایجاد اشتغال و ارتقای اقتصاد کشور می‌شود. ما به دنبال گردشگری ارزان هستیم. در یک سال گذشته تلاش کردم در سطح رسانه جا بیندازم که هر سه حوزه تخصصی وزارتخانه(میراث‌فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی) مهم هستند و اکنون بسیاری از صاحب‌نظران آرام آرام با مسائل حوزه‌های ماموریتی ما در حال آشنا شدن هستند.
برای قطار گردشگری ریل‌گذاری نشده است
از شهریور ۱۴۰۱ تا امروز البته دولت تلاش کرد چند طرح برای سفر ارزان را اجرایی کند که آخرین آنها به بهمن سال پیش برمی‌گشت. متولی گردشگری پاییز گذشته از تخفیف‌های گسترده در بهمن ماه برای توسعه گردشگری داخلی خبر داد. بر اساس این طرح قرار بود هتل‌ها در برخی مقاصد گردشگری تخفیف‌های ویژه به مسافران دهند تا شاهد توسعه توریسم داخلی باشیم و خانواده‌هایی که امکان سفر به یک مقصد را ندارند، با کاهش هزینه‌ها این مقوله برایشان مهیا شود. با این حال در نهایت در نیمه‌های بهمن مشخص شد این طرح به سرمنزل مقصود نرسیده است.
اینکه آیا سرویس‌های بهداشتی بین راهی در توسعه گردشگری اهمیت دارند یا نه، مقوله‌ای نیست که منکر اهمیت آن شویم. با این حال به نظر می‌رسد متولی گردشگری همچنان برای خود مشخص نکرده که چه ماموریت‌هایی را قرار است در این بازه زمانی چهار ساله انجام دهد. از این روست که به جای سفر ارزان که سال قبل به عنوان اولویت خود مطرح کرد، با سفری به تاجیکستان تغییر دیدگاه داد و حالا از سرویس‌های بهداشتی و رسیدگی به آنها به عنوان مقوله‌ای مهم نام می‌برد. در همین زمینه ضروری به نظر می‌رسد که ابتدا متولی گردشگری در گفت‌وگو با کارشناسان ماموریت‌ها و اولویت‌های خود را تعریف کند و در این زمینه رایزنی‌های خود را با سایر دستگاه‌ها و نهادها انجام دهد. در غیر این صورت نه تنها توسعه گردشگری داخلی به عنوان یکی از مهم‌ترین ماموریت‌های این وزارتخانه به سرانجام نمی‌رسد، تغییری هم در وضعیت سرویس‌های بهداشتی داده نخواهد شد.
