پروژه صمت برای احیای واحدهای راکد
با عنایت به درج مطلبی با عنوان «احیای تولید با تنفس مصنوعی» مورخ ۸/ ۹/ ۱۴۰۱ در آن روزنامه، مقتضی است وفق قانون مطبوعات نسبت به انتشار توضیحات ارسالی از سوی مرکز ارتباطات وزارت صنعت، معدن و تجارت در اسرعوقت اقدام لازم صورت پذیرد.
از سنوات گذشته تا به امروز، تعداد قابلتوجهی از واحدهای مختلف تولیدی (در حوزههای صنعت، معدن و تجارت) با هدف توسعه اقتصادی کشور از طریق سرمایهگذاری بخش خصوصی و دولتی ایجاد شدهاند که بخش اعظم آنها بهرغم وجود چالشهای متعدد در حوزه فضای کسبوکار و تولید درحال فعالیت هستند. از سوی دیگر، تعدادی از آنها بنا به دلایل و عارضههای موجود در محیط درونی و بیرونی بنگاهها، دچار تعطیلی یا کاهش فعالیت شدهاند. بنابراین با رویکرد افزایش میزان بهرهوری و استفاده بهینه از منابع زیرساختی و سرمایهگذاریهای مالی صورتپذیرفته در این بنگاهها، فعالسازی ظرفیتهای تولید در دستور کار قرار گرفته است که این پروژه مشتمل بر دو بخش «بازفعالسازی واحدهای راکد» و «کمک به افزایش ظرفیت واحدهای زیر ظرفیت» است که با استفاده از پتانسیلهای بخش خصوصی و دولتی، شامل ستاد تسهیل و رفع موانع تولید، بانکها و موسسات مالی و اعتباری، خبرگان بخش صنعت، معدن و تجارت، سرمایهگذاران جدید و مشاوران تخصصی این بخش طی بازه زمانی سالهای ۱۴۰۱ تا ۱۴۰۴ عملیاتی میشود.
برای این منظور و براساس سیاستهای دولت سیزدهم و حسب دستورات وزیر صنعت، معدن و تجارت، فرآیند شناسایی، ارزیابی و انتخاب واحدهای تولیدی راکد واجد شرایط برای بازگشت به تولید و بازار آغاز و سازمان صنایع کوچک و شهرکهای صنعتی ایران اقدام به اجرای طرح «پایش واحدهای صنعتی راکد» بهمنظور بازبینی اطلاعات موجود و شناسایی نیاز واحدهای مذکور در راستای راهاندازی مجدد آنها و ایجاد اشتغال در سطح کشور با استفاده از سرمایه و ظرفیتهای موجود کرده است. پس از شناسایی واحدهای راکد، اولین پیششرط تمایل صاحبان واحدهای صنعتی به راهاندازی مجدد واحد است و پس از آن براساس نوع مشکل (اختلاف شرکا، عدمتقاضا برای محصول و...)، مشاوران کلینیکهای کسبوکار نسبت به ارائه خدمات مشاوره اقدام میکنند و در صورت نیاز به تسهیلات نیز واحد صنعتی از طریق پنجره واحد خدمات وزارت صنعت، معدن و تجارت، درخواست تسهیلات خود را ارائه میکند.
در این راستا، سازمان صنایع کوچک و شهرکهای صنعتی ایران براساس تجربیات یک دهه گذشته نسبت به بازفعالسازی و ارتقای ظرفیت تولید واحدهای صنعتی غیرفعال و نیمهفعال به این شرح اقدام میکند.
الف) طرح پایش واحدهای صنعتی راکد (غیرفعال): اجرای این طرح از اول مهر سال ۱۴۰۰ در سراسر کشور آغاز شد و طی مدت زمان سهماه، توسط مدیران و کارشناسان ادارات کل صنعت، معدن و تجارت و شرکت شهرکهای صنعتی استانها، مشاوران کلینیکهای کسبوکار و کارشناسان ستاد مرکزی سازمان صنایع کوچک و شهرکهای صنعتی ایران تحت نظارت وزارت صنعت، معدن و تجارت عملیاتی شد که بر همین اساس مشخص شد، ۱۲۰۶۷واحد صنعتی در سراسر کشور، راکد (غیرفعال) هستند که تعداد ۶۸۱۴واحد در داخل شهرکها و نواحی صنعتی و ۵۲۵۳واحد خارج از شهرکها و نواحی صنعتی کشور مستقر هستند. براساس نتایج حاصل از اجرای طرح پایش، ۴۴درصد از واحدهای غیرفعال، مشکل کمبود نقدینگی (سرمایه ثابت، سرمایه در گردش و تخصیص ارز)، ۱۶درصد مشکل عدمتقاضا و بازار، ۱۱درصد مشکل کمبود مواد اولیه، ۱۰درصد مشکل فرسودگی ماشینآلات، ۹درصد مشکلات حقوقی با سازمانها و دستگاهها، ۸درصد مشکلات زیرساختی و ۲درصد مشکلات مالکیتی و سهامداری دارند.
از لحاظ امکان راهاندازی مجدد نیز ۷هزار و ۵۴۰واحد تولیدی راکد (۶۲درصد از کل واحدهای راکد)، امکان راهاندازی مجدد دارند که تعداد اشتغال پیشبینیشده در صورت راهاندازی مجدد آنها، ۱۶۷هزار نفر است. شایان ذکر است، فقط ۶۹۰۸واحد صنعتی (۵۷درصد از کل واحدهای راکد) تمایل به راهاندازی مجدد دارند که بازفعالسازی آنها با استفاده از ظرفیت ۱۲۰۰مشاور کلینیکهای کسبوکار در ۱۰گروه تخصصی (مالی، حقوقی، بازاریابی، بهبود فرآیند، سرمایهگذاری و...) در سراسر کشور در دست اقدام است. همچنین بخشی از واحدهای غیرفعال، تحت تملک بانکها، در اختیار اداره ورشکستگی یا تحت تملک اشخاص حقیقی یا حقوقی بهواسطه حکم توقیف اموال هستند که در این ارتباط نیز اقدامات مقتضی برای تعیینتکلیف و فعالسازی آنها از طریق مراجع ذیربط در دست اقدام است.
ب) پروژه فعالسازی ظرفیتهای تولید (در حوزههای صنعت، معدن و تجارت): در فاز اول اجرای این پروژه، واحدهای مستقر در شهرکها و نواحی صنعتی که زیر ظرفیت ۵۰درصد مشغول فعالیت بودند، شناسایی شدهاند که طبق برنامهریزی صورتگرفته، تا پایان دولت سیزدهم مورد حمایتهای لازم برای افزایش ظرفیت قرار خواهند گرفت و بر همین اساس در سال ۱۴۰۱ حمایت از ۳۳۰۰واحد تولیدی از آنها در دستور کار وزارت صنعت، معدن و تجارت است. این ۳۳۰۰واحد براساس فرم ارزشیابی که توسط کارگروه فعالسازی ظرفیتهای تولید استانها تایید شده است، مورد حمایت قرار میگیرند (کارگروه فعالساز ظرفیتهای تولید استان متشکل از مدیرکل صنعت، معدن و تجارت، مدیرعامل شرکت شهرکهای صنعتی و نماینده استانداری است).
ج) راهاندازی مجدد واحدهای صنعتی راکد: راهاندازی واحدهای راکد (غیرفعال) براساس پیگیریهای صورتگرفته و با استفاده از روشهایی از قبیل اعطای تسهیلات، رفع مشکل بازار، رفع مشکلات زیرساختی، حل مشکلات حقوقی، تولید محصول جدید، تامین مواداولیه، انتقال فناوری و بهینهکردن خط تولید، اقاله به مالک اصلی، واگذاری توسط بانک به سرمایهگذار جدید، واگذاری توسط مالک اصلی به سرمایهگذار جدید و مشارکت با سرمایهگذار جدید صورت میپذیرد.
الزامات اجرای پروژه
۱. همراهی و همکاری ستاد تسهیل و رفع موانع تولید ملی و استانی.
۲. همکاری تمامی ارکان وزارت صنعت، معدن و تجارت، بهخصوص ادارات کل صنعت، معدن و تجارت استانها برای اجرای کامل و بهموقع پروژه.
۳. همراهی بانکها، ادارات ورشکسته و سایر نهادهایی که بخشی از واحدهای راکد را در تملک خود دارند.
۴. اصلاح برخی از قوانین و مقررات مرتبط با موضوع فعالسازی، بهخصوص واحدهای راکدی که به بازفعالسازی تمایل ندارند.
۵. تامین منابع مالی موردنیاز.
سایر پروژههای مرتبط با فعالسازی صنایع
۱. پروژه بازسازی و نوسازی صنایع
۲. پروژه ارتقای مدیریت بنگاهها
۳. پروژه پیمایش اطلاعات کسبوکارها
بازفعالسازی واحدهای راکد از طرق زیر صورت میپذیرد:
۱. هدایت سرمایهگذاران جدید و کمک به جذب شرکای جدید برای استفاده از زیرساختهای آماده واحدهای راکد.
۲. تعیینتکلیف واحدهای راکد تحت تملک بانکها و ادارات ورشکسته و سایر اشخاص ثالث.
۳. رفع مشکلات واحدهای راکد با دستگاهها و نهادهای پشتیبان و خدماترسان.
۴. کمک به بازسازی و نوسازی دستگاهها و ماشینآلات فرسوده واحدهای راکد.
۵. کمک به حل مشکلات حقوقی، مالکیتی، سهامداری و اختلاف شرکای واحدهای راکد.
۶. رفع مشکلات زیرساختی واحدهای راکد (تامین آب، برق و سایر امکانات زیربنایی موردنیاز واحدها).
افزایش ظرفیت تولید واحدهای زیر ظرفیت (نیمهفعال) از طرق زیر صورت میپذیرد:
۱. کمک به تامین مواد اولیه موردنیاز واحدها بهصورت تجمعی با هدف کاهش هزینه تمامشده.
۲. حمایت از ارتقای فناوری و بهینهکردن خطوط تولید.
۳. تکمیل حلقه مفقوده زنجیره ارزش تولید از مرحله تامین مواد اولیه تا مرحله خدمات پس از فروش.
۴. کمک به توسعه بازار محصولات تولیدی واحدها از طریق برندسازی و اخذ استانداردهای لازم با رویکرد حضور در بازارهای سایر کشورها.
۵. کمک به تامین مالی بنگاهها به شیوه تامین مالی زنجیره تامین .
۶. ارائه خدمات مشاوره تخصصی برای رفع مشکلات درون بنگاهی.
۷. توسعه روابط شبکهای بین بنگاهها براساس مدلهای «توسعه خوشههای کسبوکار» و «توسعه نظام مبادلات پیمانکاری فرعی».