صرفه‌جویی سالانه 300میلیون لیتری سوخت در آزاد راه کربلا

با توجه به اینکه در آستانه ورود به دهمین سال شروع بهره‌برداری این محور آزادراهی هستیم بر آن شدیم که با امین چوبدار، مدیر عامل شرکت احداث و بهره‌برداری آزادراه کربلا مصاحبه‌ای داشته و از وضعیت این آزادراه مطلع شویم که مشروح آن را در ادامه می‌خوانید.

 با گذشت حدود ۹ سال از بهره‌برداری آزادراه کربلا، احداث این آزادراه چه منافعی برای کشور در برداشته است؟

آزادراه کربلا قسمتی از بزرگراه آسیایی AH۲ از تعهدات دولت ایران در کنوانسیون بزرگراه‌های آسیایی بوده و احداث این زیرساخت‌ها از تعهدات مهم کشور است زیرا همسایگان ما به سرعت در حال احداث و توسعه مسیرهای مختلف موازی با مسیرهای کشور ایران هستند و جایگزین ایران برای ترانزیت کالا خواهند شد. ضمنا سالانه بیش از ۵/ ۶ میلیون خودرو از این آزادراه عبور ایمن می‌کنند و احداث این آزادراه مزایای زیادی برای کشور از جمله سالانه حدود سیصد میلیون لیتر صرفه‌جویی سوخت و ایجاد ایمنی کافی، کاهش حوادث و تلفات جاده‌ای، کاهش استهلاک خودروها و آلودگی محیط‌زیست دارد که مطابق محاسبات سالانه ارزش این صرفه‌جویی‌ها معادل حدود بیست هزار میلیارد تومان خواهد بود.  

 آیا اهداف شرکت شما از سرمایه‌گذاری و احداث این آزادراه و برگشت سرمایه شما مطابق برنامه محقق شده است؟

متاسفانه به‌رغم مزایایی که احداث این آزادراه برای کشور و دولت داشته است سرمایه‌گذار از این سرمایه‌گذاری منتفع نشده و ارزش سرمایه‌گذاری انجام شده برایش با توجه به کاهش ارزش پول ملی کشور بسیار کمتر از آورده اولیه شده است و کارگروهی نیز برای بررسی این کاهش ارزش سرمایه‌گذاری تشکیل شده و امیدواریم که دولت محترم و وزارت راه هرچه سریع‌تر راهکاری برای حفظ ارزش سرمایه‌گذاری سرمایه‌گذاران آزادراه‌ها پیدا کنند تا مشوقی برای سرمایه‌گذاران آتی باشد. مطابق تبصره ۵ قانون مشارکت مقرر است در صورت کمتر بودن درآمد آزادراه از مبالغ پیش‌بینی شده درگزارش هزینه درآمد مابه‌التفاوت از طرف دولت از درآمد سایر آزادراه‌های در دست دولت پرداخت شود و به‌رغم مطالبات چهل میلیارد تومانی این شرکت تاکنون هیچ مبلغی پرداخت نشده و درآمد این آزادراه از مبالغ پیش‌بینی شده کمتر است.

p26- (3) copy

 پرداخت تبصره 5 به عنوان یکی از تبصره‌های قانون مشارکت از محل درآمد سایر آزادراه‌ها از تعهدات قانونی دولت و وزارت راه است هم اکنون که چند آزادراه به وزارت راه تحویل و عوارض عبور آن از طرف وزارت راه دریافت می‌شود چرا این تعهد قانونی را انجام نمی‌دهند ؟

اکنون درآمد چند آزادراه مستهلک شده نظیر آزادراه‌های تهران - ساوه و قزوین- زنجان و چند آزادراه دیگر توسط دولت دریافت می‌شود و مطابق قانون باید صرف پرداخت تعهدات تبصره 5 سایر آزادراه‌ها شود، ولی تاکنون پرداخت نشده و امید است هرچه سریع‌تر پرداخت شود.

 چرا بعضی از استفاده‌کنندگان آزادراه کربلا از کیفیت روسازی این آزادراه ابراز نارضایتی می‌کنند؟

این آزادراه در یکی از سردترین محورهای زمستانی کشور واقع شده و گردنه دخان در مسیر این آزادراه است و طبعا همین ویژگی سبب آسیب به روسازی محور می‌شود و به علت تورم زیاد هزینه بهسازی آزادراه از هزینه ساخت اولیه به مراتب بیشتر است و برای اینکه شرکت‌ها قادر به بهسازی مسیرهای آزادراهی شوند باید دولت در امر تامین مالی و تامین قیر همراهی کند و همچنین مقرر بود مبالغی از محل مطالبات تبصره 5 این آزادراه به این شرکت پرداخت شود تا صرف بهسازی و روکش محور شود که تاکنون محقق نشده که اگر انجام نشود امکان بهسازی محور مقدور نخواهد بود.

 راهکار حل مشکل و افزایش کیفیت روسازی و راهداری این آزادراه چیست و چه اقداماتی انجام شده است؟

مطابق قرارداد بودجه راهداری و نگهداری معادل پانزده درصد درآمد آزادراه است و با توجه به اینکه خصوصا در چند سال اخیر قیمت‌ مصالح و ماشین‌آلات افزایش بی‌سابقه‌ای یافته است، ولی درآمد آزادراه رشد چندانی پیدا نکرده است، برای اطلاع هزینه ساخت آزادراهی مانند کربلا طی 10 سال گذشته حداقل 10 برابر و قیمت قیر بیش از 15 برابر شده و درمقابل نرخ عوارض عبور این آزادراه صرفا چهار برابر افزایش یافته و با این درآمد و بودجه امکان راهداری مناسب آزادراه وجود ندارد، البته وزیر محترم وقت راه و شهرسازی در اردیبهشت ماه امسال دستورالعمل نهایی نگهداری و بهره‌برداری آزادراه‌های مشارکتی کشور را برای حل این مشکل ابلاغ کرد که تاکنون اجرایی نشده است.

 نرخ عوارض عبور این آزادراه چقدر است و در مقایسه با سایر آزادراه‌های کشور و سایر کشورهای جهان چگونه است ؟

نرخ عوارض عبور این آزادراه به طول 85 کیلومتر برای سواری مبلغ هشت هزار تومان و به عبارتی معادل کیلومتری 94 تومان است و نرخ متوسط عوارض عبور در آزادراه‌های مشارکتی کشور 117 تومان به ازای هر کیلومتر است که حدود 25درصد بیشتر از آزادراه کربلا است و نرخ عوارض عبور در سایر کشورها برای سواری حداقل 5 سنت یعنی معادل 1400 تومان است.

 مطابق تعهدات دولت ایران در کنوانسیون بزرگراه‌های آسیایی سال 1385 و مصوبه مجلس در سال 1387 مقرر بود که آزادراه تهران- ساوه- همدان تا مرز غربی کشور ادامه پیدا کند، سرنوشت این پروژه چه شد ؟

متاسفانه کشور ما در این زمینه از سایر کشورهای همسایه عقب افتاده است و در ادامه آزادراه همدان تا مرز غربی کشور کار چندانی برای احداث آزادراه صورت نپذیرفته و برای این مسیر باقیمانده بیش از 350 کیلومتری فقط برای محدوده‌ای بعد از بیستون کرمانشاه قرارداد مشارکت منعقد شده که پیشرفت قابل توجهی نداشته است و همان‌طور که ذکرشد کشورهای دیگر به سرعت در حال توسعه زیرساخت‌های خود و احداث راه‌های با کیفیت در راستای توسعه ترانزیت و تقویت حضور خود در کریدورهای بین‌المللی هستند و اگر به همین روال پیش برود در آینده‌ای نه چندان دور ایران از مسیرهای ترانزیت مانند راه ابریشم حذف خواهد شد.

 با توجه به سابقه مجموعه گروه بین‌المللی آبادراهان پارس و مشارکت در احداث چهار محور آزادراهی، چرا این مجموعه مشارکت در احداث ادامه این آزادراه را متعهد نمی‌شود؟

تاکنون چند سرمایه‌گذار داخلی و خارجی از جمله یک شرکت ایتالیایی برای احداث آزادراه همدان- کرمانشاه در ادامه آزادراه کربلا مذاکره کرده و تفاهمنامه‌هایی نیز امضا شد، ولی هیچ‌کدام به ثمر نرسید زیرا شرایط پیشنهادی وزارت راه انگیزه لازم برای سرمایه‌گذاری در این امر را ایجاد نمی‌کند، مجموعه آبادراهان نیز به‌طور جدی وارد مذاکره برای مشارکت در احداث این محور شد و مطالعاتی هم انجام داد، ولی مشکلات مالیاتی، بهره بسیار کمتر از هزینه تامین منابع مالی، مشکل عوارض درخواستی وزارت صمت برای برداشت مصالح و مانند آن مانع از جدی شدن کار شد.

p26- (1) copy