تحریمهای ضد روسی در بنبست
تاکنون دو دور مذاکره برای نهایی کردن یازدهمین بسته تحریمی علیه روسیه بین کشورهای اروپایی برگزار شده که هر دوی آنها به بنبست رسیده است. اوکراین مدعی است که شرکتهای مورد نظر در فهرست این کشور در دور زدن تحریمهای اروپا علیه روسیه دخیل هستند و درواقع آنها را حامی بینالمللی مالی جنگ عنوان کرده است. بهدلیل ادامه حضور برخی شرکتهای اروپایی در روسیه نام بسیاری از آنها در این فهرست از سوی اوکراین گنجانده شده است. در این بین نام تعدادی از شرکتهای آلمانی، فرانسوی، ایتالیایی و اتریشی هم در فهرست پیشنهادی اوکراین دیده میشود. اقتصاد اتحادیه اروپا که بهطور کلی بر تجارت استوار است، پس از اعمال چندین دور تحریم بر روسیه با مشکلاتی مواجه شده است. یونان اعتقاد دارد اتهامات مربوط به دور زدن تحریمهای روسیه توسط شرکتهای یونانی برای اقتصادی این کشور بسیار خسارتبار است و تاکید دارد باید مدارک محکمی در رابطه با دخالت شرکتهای یونانی در نقض تحریمهای اروپا علیه روسیه ارائه شود و این مدارک به شکلی فنی مورد بررسی قرار گیرند.
مجارستان نیز مخالف گنجاندن نام برخی شرکتها و موسسات مالی مجارستانی در دور جدید تحریمها علیه روسیه است. ابراهیم کالین، سخنگوی نهاد ریاستجمهوری ترکیه اعلام کرد: کشورهای غربی از یکسالونیم پیش ترکیه را تحت فشار گذاشتهاند و میخواهند که روسیه را تحریم کنند؛ اما این کشور هنوز به این فشارها پاسخ نداده و در اعمال یکجانبه تحریمها علیه روسیه از زمان شروع عملیات نظامی در اوکراین نقشی نداشته است. مولود چاووشاوغلو، وزیر خارجه ترکیه در ماه آوریل گفته بود، آنکارا به تحریمهای یکجانبه آمریکا و اتحادیه اروپا علیه روسیه نمیپیوندد و ترکیه تنها با تحریمهایی موافق است که با حمایت سازمان ملل اعمال میشود. بنابراین موضوع فقط به روسیه مربوط نمیشود، ترکیه از تحریم ایران یا دیگر کشورها هم حمایت نمیکند.
ایراکلی گاریباشویلی، نخستوزیر گرجستان میگوید: درحالیکه تفلیس از اوکراین حمایت میکند، اعمال تحریمهای بیشتر علیه روسیه اقتصاد این کشور را از بین میبرد و به منافع مردم آسیب میرساند. وقتی صحبت از وضعیت اقتصادی میشود، تبادلات تجاری گرجستان با روسیه در مقایسه با تجارت اتحادیه اروپا با روسیه کمتر از یکمیلیارد دلار است. کشورش بهدلیل جغرافیا و تاریخ مشترک با روسیه پس از تحریمهای اتحادیه اروپا در «وضعیت بسیار دشواری» قرار گرفته است. الکساندر ووچیچ، رئیسجمهور صربستان نیز در سخنانی در جمع شرکتکنندگان در راهپیمایی سراسری در حمایت از دولت این کشور تاکید کرد، افتخار میکند که این جمهوری سیاست مستقلی را دنبال میکند و تنها کشوری در اروپا است که تحریمهایی را علیه روسیه اعمال نکرده است.
صربستان یک کشور آزاد است، یک استان روسیه، هرگز نبوده و نخواهد بود. صربستان مستعمره آمریکا نیست و نخواهد بود، مستعمره اروپایی نیست و نخواهد بود. صربستان یک کشور مستقل است و من به سیاست مستقل خود افتخار میکنم، به این موضوع نیز افتخار میکنم که یک سال و تقریبا چهار ماه است که ما به سیاست و تصمیمات خود پایبند بودهایم. ما تنها کشور اروپا هستیم که تحریمی علیه روسیه اعمال نکردهایم. افتخار میکنیم که صربستان توسط سفرا و دولتهای دیگر کشورها اداره نمیشود و این کشور خودش تصمیم خواهد گرفت. پس از آغاز جنگ اوکراین، رئیسجمهور صربستان خطاب به مردم این کشور پس از نشست شورای امنیت گفته بود کشورش از تمامیت ارضی اوکراین حمایت میکند؛ اما تحریمی علیه روسیه اعمال نخواهد کرد. صربستان، روسیه و اوکراین را کشورهایی برادر میداند و از آنچه در شرق اروپا اتفاق میافتد، متاسف است.
تحریم کشورهای غربی علیه روسیه در حالی اعمال میشود که «ولادیمیر پوتین» رئیسجمهور روسیه اعلام کرده بهرغم فشارهای اقتصادی و تحریمهای غرب، روسیه توانسته بر مشکلات مالی ناشی از تحریمها غلبه کند. «سرگئی لاوروف» وزیر خارجه روسیه نیز تاکید کرده است بهرغم فشارها و باجگیریهای غرب، ۸۰درصد کشورهای جهان به تحریمهای غرب علیه روسیه نپیوستند. روسیه بارها اعلام کرده با تحریمهایی که چند سال است اروپا علیه این کشور اعمال میکند، مقابله خواهد کرد و غرب شجاعت پذیرش شکست تحریمها علیه خود را ندارد. با ورود عملیات نظامی روسیه در اوکراین به دومین سال خود، روسیه اکنون رکورددار تعداد تحریمها است و ۱۱هزار و ۳۲۷مرتبه تحریم شده است که اکثریت آنها عمدتا اقتصاد روسیه را هدف قرار داده تا به این کشور و فعالیتهای مالی آن آسیب برساند. نیکولای شولگینوف، وزیر انرژی روسیه مدعی است با وجود تحریمهای بیسابقه آمریکا و اتحادیه اروپا علیه مسکو، کشورهای غربی خرید منابع انرژی روسیه را متوقف نکرده و به راهحلهای جایگزین روی آوردهاند.
اما وی درباره مسیرهای جایگزین مورد استفاده مشتریان غربی انرژی روسیه توضیح بیشتری ارائه نکرد. در دسامبر۲۰۲۲ اتحادیه اروپا، کشورهای گروه هفت و متحدان آنها صادرات دریایی نفت روسیه را ممنوع و سقف قیمت ۶۰دلاری برای هر بشکه را تعیین کردند. بر اساس این تحریمهای جدید که از ۵فوریه۲۰۲۲ آغاز شد، واردات اکثر محصولات نفتی روسیه برای این کشورها ممنوع و محدودیتهای قیمتی برای فرآوردههای نفتی روسیه اعمال شد. در ماه مارس برخی از کشورهای عضو اتحادیه اروپا بهطور فعال گاز طبیعی مایع روسیه (LNG) را خریداری کردهاند که اسپانیا در صدر فهرست خریداران در اوایل سال۲۰۲۳ قرار داشت. در اوایل ماه مه اتحادیه اروپا بهعنوان بخشی از بسته تحریمی جدید -یازدهمین بسته تحریمی علیه روسیه - که هدف آن جلوگیری از دور زدن تحریمها علیه روسیه است، ممنوعیت ورود کشتیهای ناقض تحریمها به بنادر و آبراههای این بلوک را پیشنهاد داد. این اقدامات جدید در صورت نهایی شدن به اتحادیه اروپا اجازه میدهد تا شرکتها و کشورهایی را هدف قرار دهد که گمان میرود به روسیه در فرار از تحریمها کمک میکنند.