خیز دوباره شبکه نمایش خانگی

گروه فرهنگ و هنر: درحالی‌که تصور می‌شد بازار نمایش خانگی دیگر کشش جذب آثار تازه کمدی را ندارد، در هفته جاری مجموعه‌های جدید کمدی وارد بازار شد و استقبال از آنها در یکی، ‏دو روز اول توزیع چنان قابل توجه و گسترده بود که گویا امیدها برای رونق دوباره بازار نمایش خانگی زنده شده است.

هرچند که پیش از این نیز با آمدن سریال «دندون طلا» به بازار شبکه نمایش خانگی جانی تازه به کالبد نیمه‌جان بازار محصولات ویدئویی دمیده شده بود.در هفته گذشته دو مجموعه کمدی به نام‏های «عطسه» به کارگردانی مهران مدیری و بازی خود او، مهران غفوریان، سیامک انصاری، ‏جواد رضویان، رامین ناصرنصیر و... در مراکز توزیع سریال‏های خانگی به مخاطبان عرضه شد و دو روز پیش از آن نیز مجموعه‌ای دیگر با عنوان «سیگنال» به کارگردانی مهدی مظلومی و بازی کمدین‌هایی همچون سیامک انصاری، مهران غفوریان، ‏جواد رضویان و...نیز به بازار آمده است.برای مثال قسمت اول مجموعه«عطسه» با ۲۵۰ هزار نسخه در طول دو روز با فروش بسیار بالایی همراه بوده است.

رقبای تلویزیون جان می‌گیرند

همزمان با رونق دوباره بازار نمایش خانگی، برخی شبکه‌های اجتماعی همچون شبکه ویدئویی آپارات نیز اقدام به تولید برنامه‌های ترکیبی و پخش اینترنتی آنها کرده است تا دامنه رقبای تلویزیون بیش از پیش گسترده شود.

مهران برومند، تهیه‏کننده سریال دندون طلا درباره علت چرایی اینکه این فیلم در کنار پخش خانگی از طریق سایت آپارات فیلیمو نیز به فروش می‏رسد، گفت: علت پخش آنلاین سریال، فراگیری این رسانه (اینترنت) بود. همان‏طور که می‏دانید استفاده از اینترنت رو به رشد است و با توجه به تمام تردیدها و نگرانی‏هایی که شاید این رسانه روی بازار تاثیر منفی بگذارد، اما ما معتقد و مطمئن بودیم که این انتخاب تصمیم درستی است. زیرا تجربه به ما نشان داده است در میان نسل جوان این رسانه طرفداران زیادی دارد و تاثیر منفی روی هیچ رسانه دیگری از جمله شبکه نمایش خانگی نخواهد گذاشت.

برنامه دید در شب با مجری‌گری رضا رشیدپور و دعوت از چند چهره شناخته شده برای گفت‏وگو در این برنامه نیز با گذشت نزدیک به چهار هفته از آغاز پخش، توانسته مخاطبان زیادی را به خود جلب کند به نحوی که میزان بازدید این برنامه اینترنتی در هر قسمت به‌طور میانگین به ۲۰۰ هزار نفر می‌رسد که بسیار رقم بالایی است. این در حالی است که میزان شرکت‌کنندگان در مسابقه پیامکی این شو تلویزیونی، به ۲۰ هزار نفر می‌رسد. پیش‌بینی می‌شود که با ادامه روند این برنامه، در آینده نه‌چندان دور میزان مخاطبان میلیونی شود که این موضوع رقابت جدی با صدا وسیما و به‌ویژه تلویزیون را رقم خواهد زد.

اما همچنان‌که منطقا به نظر می‌رسد، مهم‌تر از همه اینها، ‏رونق دوباره بازار سریال‏های توزیع خانگی باشد که به‌رغم ناامیدی‌ها دوباره مورد استقبال قرار گرفته و احتمالا در چند ماه آینده بستری برای تولید آثار داستانی و سینمایی متعددی بشود.

اما با این همه این شبکه توزیعی مشکلات و موانعی بر سر راه دارد که در صورت بقای این مشکلات، نمی‌توان امید چندانی به پایداری‌اش داشت. در حال حاضر در کشورهای صاحب صنعت سریال و فیلمسازی نقش شبکه نمایش خانگی هم در مواجهه با مخاطب و هم در مساله اقتصادی بسیار مهم است و بسیاری از مردم در انتظار تولید و عرضه آثار جدید به‌ویژه سریال‏های مطرح در این شبکه هستند و این امر تا جایی پیش رفته که حتی در فاصله کیلومترها دورتر نیز مردم کشورهای مختلف آثاری را خریداری و تماشا می‏کنند.

شبکه نوپای توزیع خانگی

هرچند در ایران نیز سال‌ها از آغاز به‌کار شبکه نمایش خانگی می‌گذرد، اما این رسانه همچنان در مرحله آزمون و خطا قرار دارد و هنوز نتوانسته مخاطب ثابت برای خود به دست آورد. کیفیت پایین آثار در زمینه ساخت، محتوای بدون جذابیت برای مخاطب و توقف در عرضه برخی از محصولات از جمله دلایلی است که سبب شده مخاطب به آثار تولید شده در شبکه نمایش خانگی کمتر اعتماد کند.

جایگاه مهم شبکه نمایش خانگی در جهان و ایران و همچنین لزوم بازنگری در سیاست‌ها و برنامه‏ریزی‏ها در این حوزه در کشورمان سبب شد در گزارشی به این موضوع بپردازیم. در این گزارش با حسین مسافرآستانه مدیرعامل موسسه رسانه‌های تصویری، علی معلم تهیه‌کننده و منتقد سینما، بهرنگ توفیقی کارگردان و مهدی داوری تهیه کننده گفت‌وگو کردیم تا شرایط تولید در شبکه نمایش خانگی، کیفیت آثار و سطح استقبال مخاطب را مورد بررسی قرار دهیم.

اهمیت داوری مخاطبان در نمایش خانگی

حسین مسافرآستانه مدیرعامل موسسه رسانه‌های تصویری و دبیر سومین جشنواره بین‌المللی فیلم‏های ویدئویی «یاس» که به‌تازگی برگزار شده است در گفت‌وگویی که با خبرگزاری مهر داشته گفته است: طی سال‌های گذشته به‌دلیل عملکرد بدون برنامه در شبکه نمایش خانگی و با توجه به تولید فیلم بدون آیین‌نامه منسجم، شرایطی به وجود آمد تا این شبکه دچار صدمه شود. البته مدتی است در تلاش هستیم با آسیب‏شناسی این موضوعات بتوانیم ضمن رفع مشکلات قبلی برای آینده این مدیوم مهم هنری نیز برنامه مدون و تاثیرگذاری داشته باشیم.

وی افزود: در دوره‏ای افرادی که در این زمینه فعالیت می‌کردند به تولیدات شبکه نمایش خانگی تنها به چشم سود شخصی و به عنوان یک فعالیت اقتصادی نگاه می‌کردند و به تولید انبوه با هزینه‌های بسیار کم و سودآوری بسیار بالا توجه داشتند. این گروه از تهیه‌کنندگان شبکه نمایش خانگی مدتی موفق بودند و توانستند از نظر اقتصادی سود ببرند، اما این موفقیت‌ها دوام پیدا نکرد و مردم نسبت به این حرکت سودجویانه واکنش نشان دادند. این مدیر سینمایی تاکید کرد: امروز برای اینکه بتوانیم مخاطب را به سمت تولیدات شبکه نمایش خانگی جذب کنیم باید تولید فیلم و سریال در شبکه نمایش خانگی با استانداردهای لازم همراه باشد تا کیفیت و محتوای خوب بار دیگر اعتماد مردم را جذب کند. در چنین شرایطی است که مردم دوباره اعتماد از دست رفته را نسبت به شبکه نمایش خانگی به‌دست آورده و از آثار تولید شده در این زمینه استقبال می‌کنند.

نتیجه تزلزل در عرضه محصولات، کاهش مخاطب است

اما در همین موضوع علی معلم تهیه کننده سینما می‌گوید: شبکه نمایش خانگی در ایران در جای طبیعی خود قرار ندارد و آن‌گونه که در جهان به این رسانه نگاه می‌شود در ایران جدی گرفته نمی‌شود. در جهان نمایش خانگی مرحله بعد از اکران است و فیلم‌هایی که در سینماها اکران می‌شود بعد از گذشت مدت زمان مشخص وارد شبکه نمایش خانگی می‌شود و آثاری که مستقیم وارد شبکه نمایش خانگی می‌شود بیشتر شامل سریال‌ها است.

این فعال سینما افزود: شبکه نمایش خانگی در ایران جای خالی چند مساله را در سینما پرکرده است؛ اول اینکه این شبکه فقدان سالن‌های سینمایی در بخش‌های مختلف کشور را تا اندازه‌ای پر کرده است یعنی شبکه نمایش خانگی به عنوان اولین محل عرضه فیلم در مناطقی است که سینما در آنها وجود ندارد. در بخش دیگر شبکه نمایش خانگی جای خالی شبکه‌های خصوصی را در کشور پرکرده است؛ شبکه‌هایی که می‌توانست محل عرضه گزارش فستیوال ها، برنامه‌هایی مانند «شام ایرانی» و سریال‌های مختلف باشد.

وی با ابراز تاسف از بی‌توجهی مدیریت سینما به شبکه نمایش خانگی بیان کرد: بی‏توجهی مدیران به این حوزه باعث شده آثار این حوزه در پایین‌ترین سطح ممکن قرار بگیرد، به گونه‌ای که تیراژ برخی از آثار در این شبکه پایین آمده است. یکی دیگر از دلایلی که سبب شده تا مخاطب کمتر به خرید آثار از شبکه نمایش خانگی میل پیدا کند این است که بحث قاچاق فیلم در کشور بسیار گسترش پیدا کرده و مردم به راحتی و بدون پرداخت هزینه‌ای می‌توانند از طریق شبکه‌های ماهواره‌ای یا فضای مجازی فیلم‌های شبکه نمایش خانگی را ببینند.