کتابخانه‌های سیار به دیدار کودکان و نوجوانان مناطق محروم می‌روند
موج کتابخوانی در ایران
دنیای اقتصاد: کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان در سال‌های پیش از انقلاب یکی از نهادهای مهم تولید آثار فرهنگی برای کودکان و نوجونان بود که فعالیت‌هایش را در سال‌های پس از انقلاب هم ادامه داد و باعث شد تا نسل مهمی از شاعران، نویسندگان و فیلمسازان ایرانی زیر چتر حمایتی این نهاد فعالیت کنند. شاید بیراه نباشد اگر بگوییم مهم‌ترین آثار فرهنگی برای کودکان و نوجوانان ایرانی در این مرکز تولید شده است و هنوز مردم با دیدن لوگوی کانون به خاطرات شیرین خود در دوران کودکی سفر می‌کنند و کتاب‌ها و فیلم‌های رنگارنگی را به‌خاطر می‌آورند که هنوز هم بعد از سال‌ها طعم شیرینی دارد.
دنیای اقتصاد: کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان در سال‌های پیش از انقلاب یکی از نهادهای مهم تولید آثار فرهنگی برای کودکان و نوجونان بود که فعالیت‌هایش را در سال‌های پس از انقلاب هم ادامه داد و باعث شد تا نسل مهمی از شاعران، نویسندگان و فیلمسازان ایرانی زیر چتر حمایتی این نهاد فعالیت کنند. شاید بیراه نباشد اگر بگوییم مهم‌ترین آثار فرهنگی برای کودکان و نوجوانان ایرانی در این مرکز تولید شده است و هنوز مردم با دیدن لوگوی کانون به خاطرات شیرین خود در دوران کودکی سفر می‌کنند و کتاب‌ها و فیلم‌های رنگارنگی را به‌خاطر می‌آورند که هنوز هم بعد از سال‌ها طعم شیرینی دارد.
کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان، محصول تحولات و نیازهای اجتماعی، فرهنگی و هنری دهه چهل در ایران بود و به انگیزه جبران فقر شدید در حوزه ادبیات و هنر و تولیدات فرهنگی کودکان و نوجوانان ایرانی تاسیس شد. تا پیش از تاسیس کانون، تولیدات ادبی برای این گروه سنی مفهوم روشنی نداشت و بعد از راه‌اندازی‌اش بسیاری از نویسندگان، شاعران و هنرمندان سرشناس ایران در رشته‌های مختلف به همکاری دعوت شدند و حاصل این همکاری‌ها انتشار مجموعه عظیمی از کتاب‌ها، ساخت فیلم‌های کوتاه، انیمیشن و انتشار نوارهای شعر و قصه و موسیقی برای گروه‌های سنی مختلف بود. تا قبل از به‌وجود آمدن کانون، چیزی به نام کتابخانه کودک در ایران وجود نداشت و کتابخانه‌های این نهاد تنها محلی برای مطالعه یا امانت‌گرفتن کتاب نبود، بلکه به مثابه مکانی برای آموزش و تربیت فرهنگ کودک و نوجوان به‌شمار می‌آمد که محیط کتابخانه را به مکانی جذاب و دلپذیر برای کودکان تبدیل می‌کرد.
کودکان عضو کانون با شور و شوق به کتابخانه‌ها روى می‌آوردند و آنها فقط کتاب نمى‌خواندند، بلکه همراه با مربیان خود نقاشى مى‌کشیدند و قصه می‌خواندند و موسیقى و نمایش اجرا می‌کردند و سال‌ها بعد از دل همان‌ها هم هنرمندان برجسته‌ای به جامعه معرفی شدند. با گسترش فعالیت‌های کانون در آن سال‌ها مسوولان به فکر ایجاد کتابخانه‌های دیگر در تهران و شهرستان‌ها و نقاط محروم افتادند و در فاصله زمانی کوتاهی کتابخانه‌هایی زیر نظر کانون در نقاط مختلف کشور راه‌اندازی شد. در آن سال‌ها در روستاهایى که وسایل حمل‌ونقل نبود و جاده‌ها ناهموار، صندوق کتاب‌ها بر پشت قاطرها حمل مى‌شد و در اختیار بچه‌های روستایی قرار مى‌گرفت. کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان از جمله نهادهای فرهنگی بود که پس از انقلاب منحل نشد و بر اساس سیاست‌های فرهنگی پس از انقلاب نیز به فعالیت خود ادامه داد و اساسنامه کانون با تغییراتی تصویب شد و به صورت یک شرکت دولتی، ابتدا نظارت آن به وزارت فرهنگ و آموزش عالی و سپس به وزارت آموزش و پرورش سپرده شد.
اگرچه فعالیت‌های این مرکز در سال‌های پس از انقلاب با فراز و نشیب‌های فراوانی همراه بود اما در یکی، دوسال گذشته کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان فعالیت‌هایش را شتاب بخشیده و از یکسو با تجدید چاپ کتاب‌های خاطره‌انگیز و از سویی دیگر با انتشار آثار تازه به مخاطبان کودک و نوجوان را پوشش می‌دهد. کتابخانه‌های سیار این نهاد را باید یکی از مهم‌ترین حرکت‌های فرهنگی کانون دانست که دور از هیاهوی کاذب به همراه مربیان خود تا دورترین نقاط کشور سفر می‌کرد و شادی را برای کودکان روستایی به ارمغان می‌برد. در همین رابطه روز گذشته ۳۱ کتابخانه سیار تازه‌نفس از تهران به سمت استان‌های کشور حرکت کردند تا از علاقه‌مندان میزبانی کنند.
علیرضا حاجیان‌زاده، رئیس کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان می‌گوید در جامعه متفکر خلاقیت و سلامت روانی وجود خواهد داشت و ما معتقدیم که اگر کتابخوانی از کودکی آغاز شود، اندیشه آینده ما پی‌ریزی شده است و ما با همین رویکرد به سراغ روستاها رفتیم، زیرا در معرض آسیب‌های اجتماعی فراوانی هستند و باید امنیت فرهنگی را در این فضاها ایجاد کنیم تا آگاهی و شناخت کودکان بالا برود. بحث دیگر در این مناطق ایجاد عدالت فرهنگی است که باید روستاها متناسب با شهرها پیشرفت کرده و بتوانند خلاقیت‌ها و استعدادهای خود را به ظهور برسانند. در مناطق روستایی که ۳۰ درصد کشور را تشکیل می‌دهند، باید تمام این شرایط ایجاد شود.
علاوه‌بر بحث کتابخوانی فعالیت‌هایی چون نمایش فیلم، تئاتر کودک، قصهگویی، بازی‌های متنوع، کاردستی، اردوهای فرهنگی و... در دستور کار کانون در این مناطق قرار دارد. به گفته مدیر کانون پرورش فکری کودکان و نوجوان چشم‌انداز این است که تا سال ۱۴۰۰ تعداد کتابخانه‌های سیار به ۵۰۰ عدد برسد که ۳۰ درصد مناطق روستایی ایران را پوشش دهد. در سال‌های اخیر تعداد ارگان‌های سیار از۸۵به ۱۷۰ رسید و نزدیک به دوهزار روستا تحت‌پوشش قرار گرفتند. علاوه‌بر ۳۱ کتابخانه سیار که دیروز افتتاح شدند ۲ کتابخانه دیگر هم قرار است در روزهای آینده به ناوگان ترویج کتابخوانی شهر تهران اضافه شوند. مربیان این ناوگان خواستار ایجاد امنیت در این ناوگان هستند تا در شرایط سخت و مشکل در ایام سال تحصیلی بتوانند با خودروهای باکیفیت برنامه‌های بهتری برای کودکان اجرا کنند.
ارسال نظر