انقلاب در شبکه نمایش خانگی

گروه فرهنگ و هنر:در حالی که قاچاق فیلم‌های سینمای ایران یکی از بزرگ‌ترین معضلات سینمای کشور به شمار می‌رود، سال گذشته رئیس سازمان سینمایی از راه‌اندازی سیستمی برای انتشار فیلم‌ها بدون امکان دانلود آنها سخن گفت. سامانه‌ای که می‌تواند درصورت را‌ه‌اندازی، بسیاری از مشکلات مربوط به دسترسی علاقه‌مندان به فیلم‌های سینمای ایران را برطرف کرده و همچنین بازار قاچاق این فیلم‌ها را نیز تا حد زیادی از بین ببرد. حدود دو سال قبل نیز زمزمه‌هایی درباره راه افتادن شبکه‌ کابلی در ایران شنیده می‌شد و قرار بود سامانه‌ای به نام تلویزیون تعاملی مهر (آی.پی.مدیا) با پوشش ۶ استان به راه بیفتد و مشترکان بتوانند به آرشیو تمام فیلم‌های ایرانی دسترسی داشته باشند اما این اتفاق در حد خبر باقی ماند و به عمل نرسید. روز گذشته اتفاق مهمی شکل گرفت و راه‌اندازی شبکه کابلی نمایش خانگی وارد فاز اجرایی شد و مراسم رونمایی از آن با نمایش تصاویری از فیلم «مادر» ساخته زنده یاد علی حاتمی با حضور علی‌جنتی وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی برگزار شد تا نخستین گام‌های انقلاب تلویزیونی علیه قاچاق فیلم رقم بخورد. علی جنتی در این مراسم از برطرف شدن نگرانی سینماگران درباره خاک خوردن آثار سینمایی سخن گفت و خبرداد که دولت در این پروژه به فکر سودآوری نیست و قصد دارد رونق اقتصادی را با راه‌اندازی این سیستم در بین سینماگران به وجود بیاورد. وزیر ارشاد گفت که یکی از مسائل اساسی کشور بحث آینده پژوهی در تمام بخش‌ها است و در همین راستا سامانه نمایش درخواستی هم بیش از یکسال است که مورد مطالعه قرار گرفته و ارتباطات و مذاکرات فشرده‌ای میان وزارت ارشاد و وزارت ارتباطات وجود داشته است. وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی همچنین گفت که در داخل کشور گنجینه عظیمی از فیلم‌های سینمایی، مستند و آثار موسیقایی داریم که می‌تواند در بستر این سامانه مورد بهره‌برداری قرار بگیرد. از سوی دیگر مخاطبانی داریم که تشنه دسترسی گزینش شده به این محتواها هستند و می‌خواهند خود انتخاب‌گر باشند.

به گفته جنتی؛ با راه‌اندازی این پروژه مخاطبان از سراسر دنیا می‌توانند به آسانی فیلم‌ها و آثار ایرانی را دریافت کنند. ضمن اینکه این فیلم‌ها به راحتی می‌توانند زیرنویس و دوبله شوند و حتی بسیاری از تئاتر‌هایی که ضبط شده‌اند نیز می‌توانند در این سامانه مورد استفاده قرار بگیرند. جنتی با تاکید بر اینکه دولت در راه‌اندازی این سامانه به دنبال سود مادی نیست گفت با اینکه اجرای این پروژه به زیان وزارت ارتباطات است اما از سود خود می‌گذرد تا محصولات فرهنگی با قیمت ارزان‌تر در اختیار مخاطبان قرار بگیرد. وظیفه ما هم به‌عنوان وزارت ارشاد تامین محتوای این سامانه است.از سویی دیگر حجت‌الله ایوبی رئیس سازمان سینمایی در این مراسم عنوان کرد که شرایط آماده بود تا یک سال قبل هم این سامانه راه‌اندازی شود اما به‌دلیل حساسیت‌های بالا و اهمیت ویژه‌ای که دارد ترجیح دادیم با دقت بیشتری آن را راه‌اندازی کنیم.ایوبی این سامانه اینترنتی را ثمره یک اراده ملی دانست که با حمایت دو وزارتخانه ارشاد و ارتباطات راه‌اندازی شده است. به گفته رئیس سازمان سینمایی بزرگ‌ترین برنامه‌ این سامانه اقتصاد هنر است. ما بر این باور هستیم که فرهنگ و هنر باید روی پای خود بایستد و سینما این ظرفیت را دارد. او از راه‌اندازی کمیته‌ای مشترک برای رفع کاستی‌های این سامانه خبر داد و تاکید کرد: راه ورود برای هیچ‌یک از شرکت‌های خصوصی هرگز بسته نیست و ما از حضور تمام شرکت‌های خصوصی حمایت می‌کنیم.

VOD چیست؟

سامانه VOD متشکل از یک ست آپ‌باکس است که از طریق کابل اینترنتی یا تلفن به تلویزیون وصل می‌شود و به کمک آن مشترکان می‌توانند به آرشیو عظیمی از فیلم‌های تولیدشده در سینمای ایران و جهان، تعداد زیادی سریال، انیمیشن یا حتی نرم‌افزار دسترسی داشته باشند. علاقه‌مندان برای مشترک شدن در این سامانه حق اشتراکی می‌پردازند که در بسته‌های مختلفی تعریف خواهد شد. این سامانه امکانی برای دانلود فیلم یا ذخیره کردن آن به‌وجود نمی‌آورد و بنابراین هرگونه کپی‌برداری و قاچاق از روی آن غیرممکن است.

مشترکان چه دسترسی‌هایی دارند؟

با مشترک شدن در سامانه VOD علاقه‌مندان به آرشیوی بزرگ از تمام فیلم‌ها و بسیاری از سریال‌های ساخته شده در ۵۰سال اخیر و بسیاری از فیلم‌های دوبله‌شده دسترسی پیدا می‌کنند. شبکه‌ کابلی با بسته‌های قیمت‌گذاری مختلفی تعریف می‌شود که می‌تواند مانند قیمت‌گذاری اپراتورهای تلفن همراه باشد. به‌طور مثال یک مشترک می‌تواند بسته یک‌ماهه تماشای فیلم را تهیه کند و به مدت یک ماه به تعداد دلخواه فیلم دسترسی داشته باشد یا برای دیدن هر فیلمی یک قیمت مشخص پرداخت شود. این قیمت‌ها به نسبت موسساتی که این خدمات را ارائه خواهند داد متفاوت خواهد بود و بخشی از سود آن نیز به شرکت مخابرات تعلق می‌گیرد.

بسته‌های مختلف برای مشترکان متفاوت

طراحی بسته‌های متفاوت برای تقسیم‌بندی ژانر فیلم‌ها یا حتی بسته‌بندی از روی گروه سنی نیز می‌تواند برای پر کردن اوقات فراغت خانواده‌ها بسیار مناسب باشد، مثلا بسته کارتون و انیمیشن که می‌تواند مناسب گروه سنی خردسال یا کودک و بزرگسال باشد، در عین حال می‌توان فیلم‌ها را به نسبت ژانر آنها، بازیگر یا کارگردانی خاص دسته‌بندی کرد و به‌طور جداگانه به فروش رساند.

سرنوشت دی‌وی‌دی‌ها

سامانه VOD پیش از این در بسیاری از کشورهای جهان استفاده شده و در بسیاری از کشورها نقش اصلی را در سرگرمی تلویزیونی مردم ایفا می‌کنند. مردم معمولا فیلم را در سینما تماشا می‌کنند و به کمک VOD نیز به آرشیو کامل دسترسی دارند، در صورتی که اگر قرار باشد به‌ازای هر یک فیلم یک دی‌وی‌دی هم در خانه باشد، فضای فیزیکی بسیاری اشغال می‌کند. از طرفی این سامانه به خاطر حذف قیمت دی‌وی‌دی و بسته‌بندی بسیار ارزان‌تر خواهد بود و از طرف دیگر فرمت‌هایی از فیلم‌ها با حجم بالا - مانند بلو ری فول اچ‌دی و...- کماکان به شکل فیزیکی در اختیار علاقه‌مندان آن قرار خواهد گرفت و در مراکز عرضه محصولات فرهنگی به فروش خواهند رسید.