نبرد غول‌ها - ۲۶ دی ۹۵

دنیای اقتصاد: چین و روسیه احساس بدی دارند. آنها در روزهایی که اوباما در کاخ سفید بود یک جور نگران بودند و اکنون که ترامپ قرار است ساکن جدید کاخ سفید شود، جور دیگری نگرانند. گویی هر چه در نظام بین‌المللی بیشتر قدرت بگیرید، به همان اندازه «نگرانی» و «چالش‌ها» در برابر شما بیشتر خواهد شد. موشک‌های آمریکایی و مشت آهنین این کشور اکنون این دو غول را در محاصره خود گرفته است. از یک‌سو چهار هزار نظامی آمریکایی همراه با ادوات جنگی در اروپای شرقی و هم مرز با روسیه مستقر شده‌اند. از سوی دیگر، جدیدترین تجهیزات آمریکایی روانه ژاپن می‌شود تا وزنه تعادلی در برابر اژدهای زرد باشد. موشک‌های آمریکایی نیز اکنون چین و روسیه را نشانه رفته‌اند. البته این دو غول به نوعی نظم موجود را به چالش می‌کشند و تهدیدی برای قدرت هژمون به حساب می‌آیند. آمریکایی‌ها با پی بردن به این مساله تلاش دارند تا بلندپروازی‌های این دو کشور را به روش‌های مختلف محدود کنند و اجازه ندهند که آنها بر خلاف مسیر آب و در تقابل با هنجارها و عرف حاکم بین‌المللی حرکت کنند.

به گزارش سی‌ان‌ان، این دو کشور هم بیکار ننشسته‌اند و تلاش دارند تا با اتخاذ گام‌هایی هژمونی جهانی آمریکا را به چالش بکشند. این دو کشور با صدور بیانیه‌ای مشترک مخالفت خود را با استقرار موشک‌های تاد در کره‌جنوبی اعلام کردند. سی‌ان‌ان به نقل از خبرگزاری شینهوا می‌نویسد این دو کشور اقداماتی متقابل اتخاذ خواهند کرد اما هنوز به‌طور مشخص معلوم نکرده‌اند که این اقدامات متقابل چه خواهد بود. «لو کانگ»، سخنگوی وزارت خارجه چین روز جمعه اعلام کرد: «ما فکر می‌کنیم تصمیم واشنگتن- سئول برای استقرار سیستم دفاع موشکی تاد تهدیدی جدی برای منافع و امنیت ملی چین است. این اقدام همچنین توازن استراتژیک را بر هم خواهد زد. بنابراین، کاملا قابل درک است که ببینیم کشورهای منطقه با این تصمیم به شدت مخالفت کنند.»

این بیانیه مشترک زمانی صادر شد که رئیس دفتر امنیت ملی چین با همتای آمریکایی خود مایکل فلین دیدار کرد. دولت کره می‌گوید مسوولان آمریکایی متعهد شده‌اند که تحویل این موشک‌ها همچنان برقرار است و طبق برنامه جلو می‌رود. واشنگتن- سئول مدعی‌اند که استقرار این موشک‌ها برای مهار برنامه هسته‌ای کره شمالی و تهدید سئول از سوی پیونگ یانگ انجام گرفته است. با این حال، چین و روسیه بر این باورند که این موشک‌ها تهدید جدی به حساب می‌آید زیرا بیش از حد به خاک این کشورها نزدیک است. آنها می‌گویند استقرار این سیستم به منظور رهگیری موشک‌های چین و روسیه انجام می‌گیرد و استقرار آنها در کره‌جنوبی تلاشی است برای مهار ژئوپلیتیکی این دو کشور. «ویکتور گائو»، مدیر انجمن ملی مطالعات بین‌المللی چین می‌گوید منطقی است که روسیه و چین موضعی مشترک درباره تاد اتخاذ کنند. «جان دلوری» از دانشگاه «یون سی» نیز می‌گوید بسیاری در بخش سیاست خارجی چین بر این باورند که تاد برای برنامه هسته‌ای کره شمالی یک معضل است.

هشدار به ترامپ

برخی تحلیلگران بر این باورند که محافل سیاسی و اندیشه‌ای آمریکا به این باور رسیده‌اند که چین و روسیه دو کشوری هستند که می‌توانند هژمونی نظامی و اقتصادی آمریکا را به چالش بکشند.

آنها بر این باورند که ایالات‌متحده «بازی هژمونی» را در پیش گرفته است به این معنا که واشنگتن درصدد است تا هژمونی این دو کشور در مناطق پیرامونی‌شان را به چالش بکشد. بر همین اساس، آمریکا تلاش دارد تا با استقرار تجهیزات نظامی پیرامون چین (در ژاپن و کره‌جنوبی و تعامل با منتقدان رویکرد چین در شرق آسیا) جاه طلبی‌های این کشور را مهار و اژدهای زرد را در مرزهای خودش محصور کند. از سوی دیگر، با استقرار نیروها و تجهیزات نظامی در مرز با روسیه، تلاش‌های مسکو و ادعای ابرقدرتی کرملین را به چالش بکشد. سی‌ان‌ان می‌افزاید: برخی وزرا در دولت ترامپ بر این اعتقادند که در برابر قدرت‌نمایی روسیه و چین باید آمریکا دست به مقابله به مثل بزند تا اقتدار خود را به رخ بکشد. سی‌ان‌ان در ادامه گزارش می‌افزاید: بیانیه مشترک روسیه و چین و تلاش‌های این کشور پیامی به ترامپ است تا مراقب بهبود رابطه با این کشورها باشد و دست از پا خطا نکند. جان دلوری معتقد است که در نگاه آمریکایی‌ها، روسیه شریکی با ثبات نیست و چین هم باید مهار شود. با این حال، «یون چیو»، از دانشگاه هنگ کنگ، بر این باور است که «در این دوره گذار یعنی انتقال قدرت از اوباما به ترامپ اتفاقات زیادی خواهد افتاد. هنوز ترامپ مستقر نشده تا بتوان رویکرد او را دریافت.»

اتحاد دو غول

بیانیه مشترک مسکو- پکن این دیدگاه را دامن زده که این دو کشور به لحاظ نظامی در حال نزدیک شدن به هم هستند زیرا خود را در محاصره دشمنی مشترک می‌بینند. دلوری معتقد است آمریکا نگاهی تاکتیکی دارد چرا که خود را مقید به مهار کره شمالی می‌بیند اما چین نگاهی استراتژیک دارد و استقرار تاد را بخشی از تصویر بزرگتر شبکه دفاع موشکی می‌بیند که امنیت این کشور را هدف گرفته است. رویکرد روسیه هم مشابه چین است. روسیه نیز مشاهده می‌کند که طی دو سال اخیر در محاصره سیستم‌های موشکی آمریکا قرار گرفته است. سی‌ان‌ان معتقد است که استدلال آمریکایی‌ها این است که این دو کشور در ادعاهای خود اغراق می‌کنند اما هر دو کشور از این نگرانند که آمریکا از طریق متحدانش در صدد محاصره آنهاست. با این حال، اتحاد نظامی این دو غول می‌تواند یکی از تبعات فشار آمریکا بر آنها باشد.