گروه دیپلماسی: روز گذشته و همزمان با سفر یک روزه ولادیمیر پوتین رئیس‌جمهوری روسیه به تهران، برای شرکت در سومین اجلاس سران مجمع کشورهای صادر‌کننده گاز، پوتین فرمان آغاز «همکاری هسته‌ای روسیه با ایران» را امضا کرد. رئیس‌جمهوری روسیه با امضای سند رفع محدودیت‌ها و ممنوعیت‌های همکاری‌های هسته‌ای این کشور با ایران که بخشی از آن برای عملیاتی کردن بندهای فنی برجام است، دستور اجرای اقدامات مورد نظر دو کشور را در عرصه فناوری هسته‌ای براساس مقررات بین‌المللی صادر کرد. به گزارش «ایرنا»، براساس بخشی از متن این سند که روز دوشنبه در مسکو انتشار یافت، افزون بر لغو ممنوعیت فروش تجهیزات، فناوری و کالاهای مربوط به واردات اورانیوم غنی‌سازی شده از ایران، دو کشور می‌توانند در زمینه سرمایه‌گذاری برای اجرای طرح‌های مشترک هسته‌ای همکاری کنند.


بنا به دستور پوتین، منطبق با توافق برجام بین ایران و 1+5، همکاری‌های دو کشور در رابطه با رآکتور اراک و صادرات اورانیوم غنی شده انجام خواهد شد و روسیه اورانیوم کم غنا به ایران ارسال می‌کند. همچنین در این بخش‌ها، کالاها، فناوری‌ها، خدمات اداری و پشتیبانی برای همکاری‌های هسته‌ای توسط روسیه ارائه خواهد شد. از سوی دیگر در چارچوب این سند، امکان فعالیت‌های سرمایه‌گذاری ایران و روسیه در امور هسته‌ای وجود دارد. در همین رابطه سخنگوی سازمان انرژی اتمی اقدام روسیه درخصوص لغو ممنوعیت انتقال فناوری‌ مربوط به مدرن‌سازی تاسیسات فردو و رآکتور اراک و همچنین ممنوعیت انتقال تجهیزات ویژه صادرات اورانیوم غنی شده از ایران به روسیه را در چارچوب فراهم کردن ترتیبات داخلی برای اجرای برجام دانست. بهروز کمالوندی در گفت‌وگو با «ایسنا» افزود: «از آنجاکه ایران مورد تحریم هسته‌ای است در راستای اجرای برجام نیاز است تا برخی تحریم‌ها برداشته شود یا کشورهای طرف مقابل قوانین و دستورات داخلی خود را که هرگونه تعامل و همکاری هسته‌ای با ایران را ممنوع کرده است، لغو کنند. از این رو دستور رئیس‌جمهور روسیه در این چارچوب در همین راستا تعریف می‌شود.» سخنگوی سازمان انرژی اتمی تاکید کرد: «ایران مذاکرات خود درخصوص اجرای برجام به‌ویژه در مورد رآکتور اراک و انتقال اورانیوم را متناسب با تدابیر سازمان انرژی اتمی، همراستا با اقدامات آژانس در چارچوب نقشه راه و در جهت تاکیدات مقام معظم رهبری پیش می‌برد.»


مرحله مهم در اجرای برجام

در شرایطی که قرار است نشست مشترک ایران و آژانس بین‌المللی انرژی اتمی برای جمع‌بندی نقشه راه امروز در وین برگزار شود، فدریکا موگرینی، مسوول سیاست خارجی اتحادیه اروپا، روز گذشته بیانیه‌ای درباره سند بازطراحی رآکتور اراک بین ایران و گروه ۱+۵ منتشر کرد. به گزارش تارنمای اتحادیه اروپا، فدریکا موگرینی امضای این سند را «مرحله مهم» دیگری به سوی اجرای کامل برجام خواند. موگرینی در این بیانیه تاکید کرد: «به‌عنوان هماهنگ‌کننده کمیسیون مشترکی که ذیل برجام تشکیل شده است، خوشوقتم که سند رسمی اراک را منتشر سازم.»


دوره ۵ ساله

همزمان بهروز کمالوندی، سخنگوی سازمان انرژی اتمی با بیان اینکه در سند بازطراحی رآکتور اراک به دوره‌ ۵ ساله اشاره شده، گفت: «نقشه راهی برای این دوره ارائه می‌کنیم و یک سال هم برای طراحی لازم است و کار عملی برای آغاز ساخت از حدود یک سال و ۳ ، ۴ ماه دیگر شروع می‌شود.» به گزارش «ایرنا» سخنگوی سازمان انرژی اتمی فرصت اعضای شورای حکام آژانس بین‌المللی انرژی اتمی را برای ارائه گزارش10تا 15 روز دیگر اعلام کرد و گفت: «رویکرد گزارش شورای حکام باید بسته‌شدن پرونده گذشته ایران باشد.» کمالوندی افزود: «براساس نقشه راه و توافقی که با آژانس داشتیم، قبل از اینکه گزارش مدیرکل به اعضای شورای حکام ارائه شود، ایران با آژانس جلسه جمع‌بندی داشته باشند که روز سه‌شنبه قرار است این جلسه در وین تشکیل شود.»


بسته شدن پرونده گذشته ایران

در ادامه این گفت‌وگو سخنگوی سازمان انرژی اتمی با بیان اینکه شورای حکام ۱۵ دسامبر برای بررسی گزارش مدیرکل تشکیل جلسه می‌دهد، تاکید کرد که این گزارش و این بررسی باید براساس رویکرد بسته شدن پرونده گذشته جمهوری اسلامی ایران صورت بگیرد. کمالوندی ادامه داد: «اتهامات بی‌اساسی در سال‌های گذشته به ایران وارد کردند و این روند می‌توانست سال‌ها ادامه داشته باشد که این نه به نفع آژانس و نه به نفع ایران و کشورهایی است که وضعیت مبهمی را ایجاد می‌کردند.» او با بیان اینکه بعد از ۲۴ آذر باید به سرعت اقدامات را انجام داده و از مزایای این توافق استفاده کنیم، تاکید کرد: «برداشته شدن تحریم‌ها و فراهم شدن فضا برای صنعت هسته‌ای از مزایای این توافق است.»


قوی‌ترین سند

به گزارش خبرگزاری صدا و سیما، کمالوندی در این گفت‌وگو تاکید کرد: «بنده با ۳۵ سال سابقه فعالیت دیپلماتیک احساسم این است که در عالم حقوق بین‌الملل، سند بازطراحی رآکتور اراک از قوی‌ترین اسنادی است که می‌شود از کشورهای مقابل تعهد گرفت.» معاون سازمان انرژی اتمی در ادامه گفت: «برای اینکه این مدت را کوتاه کنیم قدم‌های قابل برگشت را بدون اینکه خسارتی وارد شود، برداشتیم.» کمالوندی با بیان اینکه حدودا بیش از 10 هزار سانتریفیوژ غیرفعال داریم که گاز به آنها تزریق نشده و جمع‌آوری آنها زمانبراست، افزود: «اگر جمع‌آوری اینها به دقت نباشد نیز خسارت وارد می‌شود.»


عضو تیم مذاکره‌کننده هسته‌ای با اشاره به اینکه جمع‌آوری این سانتریفیوژها از زمان ابلاغ قانون برجام شروع شده، افزود که رویکرد ایران این است که اگر به احتمال بسیار ضعیف در ۲۴ آذر نتیجه دلخواه نداشته باشیم به عقب برمی‌گردیم و متخصصان ما این سانتریفیوژها را در جای خود قرار می‌دهند.سخنگوی سازمان انرژی اتمی ادامه داد: «از ۲۴ آذر به بعد باید روی ماشین‌های فعال تمرکز کنیم و تعداد آنها را به ۶ هزار برسانیم.» کمالوندی همچنین گفت: «برداشتمان این بود تا قبل از اینکه تکلیف موضوعات گذشته توسط آژانس مشخص نشود، ما دست به ظرفیت غنی‌سازی خود نزنیم و همان ظرفیت را حفظ کنیم و وضعیت را طوری حفظ کنیم که بعد از ۲۴ آذر به سرعت اگر لازم باشد، اقدامات خودمان را انجام دهیم.» او افزود: «برای بیرون آوردن کلندری اراک دو تا سه هفته وقت نیاز داریم، در این مدت همزمان می‌توانیم هم بر روی سانتریفیوژهای فعال متمرکز شویم و هم در رابطه با دو موضوع دیگر فعال شویم.»