پیام ظریف به غرب: غنی‌سازی ادامه می‌یابد

محمدجواد ظریف، وزیر امور خارجه ایران و رئیس هیات مذاکره‌کننده هسته‌ای به همراه دیگر اعضای تیم روز دوشنبه از تاسیسات فوردو و نطنز بازدید و در این بازدید ضمن قدردانی از تلاش‎های ارزشمند دانشمندان هسته‎ای و تمامی دست‌اندرکاران تاکید کرد که فعالیت‎های صلح‌آمیز هسته‎‌ای در ایران استمرار خواهد داشت. دررابطه‌با اهداف و پیام‎های بازدید این مقام عالی‌رتبه از تاسیسات هسته‎ای ایران در این برهه زمانی حساس و همچنین روند کلی مذاکرات در شرایطی که کمتر از یک ماه دیگر فرصت برای رسیدن به توافق جامع هسته‌ای وجود دارد نظر حسن بهشتی‌پور، کارشناس مسائل هسته‎ای را جویا شدیم که در زیر می‎آید. بازدید رئیس تیم هسته‎ای از تاسیسات نطنز و فوردو در این موقعیت زمانی دو پیام را منتقل می‎کند: نخست اینکه وقتی این مقامات به چنین مکان‌های باعظمتی که با همت و توان ملی ساخته شده‎اند، می‏روند و از نزدیک آنها را بازدید می‎کنند حس «ما می‎توانیم» را به تمامی ملت منتقل می‎کنند و این مساله باعث می‎شود که در این مسیر باثبات‎تر پیش رویم.

برداشت دیگر این است که این دیدار بیانگر عزم ایران برای یک اقدام نمادین مبنی بر این است که ایران فعالیت‏های صلح‌آمیز هسته‎ای‎اش را همچنان زیر نظر آژانس بین‌المللی انرژی اتمی ادامه خواهد داد. این در شرایطی است که تاسیسات نطنز و فوردو کاملا تحت نظارت آژانس است و بازرسان آژانس بارها از این تاسیسات بازدید کرده‎اند. بنابراین این اقدام ظریف به غربی‏ها این پیام را می‎دهد که تبلیغات آنها مبنی بر اینکه این تاسیسات باید تعطیل شود چون تحت نظارت نیست، اشتباه است.

در فضای فعلی که تنها نزدیک به ۴ هفته دیگر فرصت برای رسیدن به توافق نهایی میان ایران و گروه ۱+۵ باقی مانده، این سوال مطرح است که آیا طرفین می‎توانند در این بازه زمانی به توافق دست یابند؟ به نظر من در این یک ماه امکان توافق وجود دارد البته به شرط آنکه آمریکا دست از زیاده‌خواهی‌هایش بردارد. اکنون نوبت ایالات‌متحده آمریکا است و آنها باید نشان دهند که به‌دنبال توافق با ایران هستند. در این میان با وجود مخالفت‎های کنگره و حتی نفوذ لابی اسرائیل، دولت باراک اوباما اگر بخواهد می‎تواند به‌راحتی در بحث هسته‌ای ایران به موفقیت برسد. اگرچه بخشی از نمایندگان کنگره با موضوع هسته‎ای ایران به‌طور کلی مشکل دارند اما باراک اوباما در مقام رئیس‌جمهور آمریکا آنقدر اختیار دارد که بتواند آنها را راضی کند. یک مساله دیگر که بارها نیز بر آن تاکید شده است نزدیکی انتخابات میان دوره‎ای کنگره در آمریکا است. اگر در این انتخابات جمهوریخواهان اکثریت را کسب کنند، کار برای دولت دموکرات اوباما بسی دشوارتر خواهد شد. لذا پرزیدنت اوباما تلاش خواهد کرد تا در این فرصت به توافق با ایران دست یابد. درعین‌حال اگر مذاکرات به نتیجه مطلوب نرسد و طرفین دوباره ناچار به تمدید مهلت گفت‌وگوها شوند، این مساله اصلا برای روند مذاکرات هسته‌ای مطلوب نیست؛ زیرا نمی‎توان بارها مذاکرات را تمدید کرد، بلکه اکنون دیگر زمان تصمیم‌گیری است و در‌صورت تمدید مجدد زمان مذاکرات؛ بدون تردید فضا برای هر دو طرف بسیار سخت و دشوار خواهد شد.