گرد و غبار عربی بر فراز آسمان ایران

گرد و خاک بخشی از مناطق غربی و جنوبی کشور از جمله تهران را در بر گرفت

دنیای اقتصاد - شهروندان تهرانی و لرستانی چهارشنبه و پنج‌شنبه هفته گذشته را در هوایی مملو از گرد و غبار نفس کشیدند. گرد و غباری که سوغات صحراهای عربستان و عراق است و همه ساله از اواخر فصل بهار آغاز شده و در مرداد ماه به اوج می‌رسد. این پدیده که ابتدا هوای برخی استان‌های جنوبی و غربی کشور را از جمله خوزستان و ایلام آلوده می‌کرد، اکنون به مدد جریان‌های جوی غربی - شرقی به استان تهران هم رسیده است .به همین دلیل تهرانی‌ها پایان هفته گذشته در هوایی مملو از ریزگردها نفس کشیدند . به طوری که معاون اداره‌کل حفاظت محیط زیست استان تهران به دلیل گرد و غبار موجود در هوای تهران و افزایش ذرات معلق، وضع هوا در روز پنج‌شنبه را در «مرحله اضطرار» دانسته و از بیماران تنفسی، کودکان و بیماران قلبی خواسته بود تا در سطح شهر تردد نکنند.

به گزارش واحد مرکزی خبر، گل علیزاده معاون اداره کل حفاظت محیط‌زیست استان تهران اعلام کرده بود که اگر در ساعات آینده وضع گرد و غبار هوای تهران تشدید شود، جلسه فوق‌العاده‌‌ای با حضور مسوولان استانداری و دیگر سازمان‌های مربوط تشکیل خواهد شد.

وی دلیل این گرد و غبار را مجاورت کشورمان در همسایگی عراق دانست و گفت: متاسفانه در یکی دو سال گذشته در اوایل فصل تابستان شاهد این پدیده هستیم و عراق منشا کانون‌های این گرد و غبار است.

همچنین به گزارش خبرگزاری مهر، آسمان استان لرستان در روز پنج‌شنبه گذشته باز هم با گرد و غبار درگیر بوده و باران بهاری نیز در برخی شهرستان‌های استان مغلوب گرد و غبار شده است. عابران کوچه‌ها و خیابان‌های برخی از شهرستان‌های استان لرستان به ویژه شهرستان کوهدشت، نوع دیگری از باران را تجربه کردند که به جای تلطیف هوا و تمیز کردن فضای شهری به همراه خود گل و لای را از آسمان فرود آورد تا مشکل گرد و غبار را دو چندان کند.

تهرانی‌ها نیز تجربه لرستانی‌ها را از سر گذرانده‌اند و حتی همدانی‌ها مدت‌ها است گرد و غبار را میهمان ناخوانده خود می‌دانند و این پدیده هر از چند گاهی سایه خود را بر آسمان آبی استان همدان می‌اندازد و داد مردم این دیار را در آورده است.

ایلامی‌ها هم که به چشمه کانونی آلودگی گرد و غبار نزدیک‌تر هستند، زودتر از دیگر استان‌ها از این پدیده متاثر شده و هوای پاک را به آلودگی غبار آمیخته‌اند. ریزگردها در روزهای اخیر خسارت‌هایی به بخش کشاورزی و دیگر بخش‌های اقتصادی استان وارد کرده و باعث بروز مشکلات بهداشتی برای مردم ایلام شده است.

بنا بر این گزارش، همچنین زنجانی‌ها هم ذرات گرد و غبار، را بر آسمان شهر خود تجربه کرده‌اند. این پدیده تمام آسمان ایران را متاثر کرده و خسارات جبران‌ناپذیری به بدنه اقتصادی و سلامت و محیط زیست ایرانیان وارد کرده است.

گرد و غبار هوا از ۵ روز در سال ۸۲ به ۱۸۰ روز در سال ۸۸ رسید

در همین باره بهرام صناعی رییس سازمان هواشناسی کشور تاکید کرد: کانون اصلی بحران گردوغبار در ۶ منطقه در کشورهای غربی ایران، شناسایی شده که چهار کانون آن در عراق، یکی در سوریه و دیگری در عربستان است. کشور عراق که عامل اصلی بیش از ۷۰ درصد این پدیده زیست محیطی است، متعهد شده مناطق بحرانی را کنترل کند.

صناعی اضافه کرد: جنگ و ناامنی در منطقه به خصوص در عراق و استفاده ناصحیح از منابع آبی دجله و فرات از سوی ترکیه، عامل اصلی بروز این فاجعه زیست محیطی است که کشور ما بیشترین تاثیرپذیری را به دلیل موقعیت جغرافیایی از آن دارد، به نحوی که در سال ۸۲ و همزمان با آغاز پدیده گرد و غبار پنج روز در سال گرفتار این مساله بودیم، ولی در سال گذشته ۱۸۰ روز در کل کشور با گرد و غبار مواجه شدیم. به گفته صناعی، دلیل تداوم و روند افزایش گرد و غبار، فعال بودن کانون‌های بحران در کشورهای دیگر است و چون تمهیداتی از طرف کشورهای عامل آلودگی انجام نمی‌شود، این روند ادامه دارد.

گرد و غبار باعث افزایش دما و ایجاد نوعی دم کردگی هوا در تهران شده است

همچنین در این باره مدیرکل پیش بینی هواشناسی کشورهم به خبرگزاری مهر گفت: وضعیت آلودگی گرد و غبار با اینکه منشا خارجی دارد، اما باعث ایجاد پدیده‌ای گلخانه‌ای در ایران شده و باعث افزایش دما و ایجاد نوعی دم کردگی هوا در تهران و دیگر شهرهای ایران شده است.

رضازاده تاکید کرد: امسال با اینکه بارندگی مطلوبی در کل خاومیانه بوده و تالاب‌ها و رودخانه‌ها و سدها شرایط نسبتا خوبی دارند، اما به دلیل بر هم خوردن تعادل و بافت ترکیبی خاک در اثر جنگ و در طول سال‌های گذشته هنوز ریزگردها از غرب خاورمیانه به سمت ایران می‌آیند که باید دستگاه‌های ناظر و حکومتی با تعاملات دیپلماتیک مساله را مدیریت کنند تا از آسیب بیشتر شهروندان کاسته شود. طبق گزارش خبرگزاری مهر از شهرستان‌های ایران، آسمان اغلب نقاط ایران آلوده به ریزگردهای نفسگیری است که دید و تنفس طبیعی شهروندان ایرانی را محدود می‌کند و گرد و غبار با بارش‌های کوتاه بهاری و حتی وزش‌های سنگین باد به دلیل غیر محلی بودن پدیده، قصد جابه‌جایی و مجال رخ‌نمایی به هوای پاک و تابش آفتاب را نمی‌دهد.

بنابراین گزارش، مقامات دستگاه‌های نظارتی و دیپلماتیک کشور بعد از آنکه غبار از جغرافیای خوزستان و ایلام فراتر رفت و لایه‌های بالای جو را برای رسیدن به عرض‌های شمالی ایران پیمود، تازه از پیگیری‌های لازم برای شناسایی و معرفی کانون‌های بحران ریزگردها خبر دادند و طی نشست‌هایی در کشورهای ترکیه و عراق خواهان به رسمیت شناختن حق سلامت شهروندان ایرانی شدند. اگرچه به گفته متکی که در یکی از جلسات مجلس برای پاسخ گویی به همین منظور حاضر شده بود، ضوابط قانونی برای شکایت از کشورهایی که گرد و خاک از آنها بلند می‌شود وجود ندارد و تنها باید بر اساس حسن همجواری در این رابطه عمل کرد.

گرد‌و‌غبار هوا در ۵ روز آینده روند کاهشی خواهد داشت

همچنین معاون اداره پیش‌بینی سازمان هواشناسی با اشاره به اینکه شدت گردوغبار همچنان تا امروز در جنوب کشور ادامه خواهد داشت، گفت: ظرف ۵ روز آینده وضعیت گردوغبار هوا روند کاهشی خواهد داشت.

عباس رنجبر در گفت‌و‌گو با خبرگزاری فارس گفت: پنج‌شنبه گذشته گردوغبار گسترده‌ای در نیمه غربی کشور و تهران وجود داشت که خوشبختانه از شدت این پدیده کاسته شده، اما همچنان بخشی‌های مرکزی مانند استان‌های اصفهان، شیراز، یزد و جنوب کشور هنوز با این پدیده مواجه هستند. وی با اشاره به اینکه در سایر استان‌ها این پدیده گزارش نشده است، گفت: ‌دمای هوا در مناطق شمال‌غرب کشور و ارتفاعات البرز کاهش یافته است . رنجبر افزود: پیش‌بینی می‌شود بارش‌هایی را طی امروز در ارتفاعات شمال شرق و البرز داشته باشیم. وی با اشاره به این‌که از امروز شدت ناپایداری هوا کاسته می‌شود، تصریح کرد: بنابراین بارش قابل ملاحظه‌ای را طی روزهای آتی در کشور نخواهیم داشت. معاون اداره پیش‌بینی سازمان هواشناسی درباره آخرین وضعیت توده گردوغبار در کشور گفت: گردوغبار تا امروز کم و بیش در بخش‌های مرکزی ادامه خواهد داشت، اما شدت آن به نسبت جمعه(دیروز) کاهش یافته و این روند ادامه خواهد داشت.

واکنش مسوولان شهرداری و محیط‌زیست

ایسنا گزارش داد: آلودگی هوای تهران در حالی به شدت روز پنج‌شنبه افزایش یافت که نه تنها مسوولان سازمان حفاظت محیط زیست، بلکه متولیان سلامت یعنی وزارت بهداشت هم هیچ گونه اطلاع‌رسانی در این خصوص انجام ندادند و هیچ اطلاعیه‌ای نیز از سوی کمیته مواقع اضطراری آلودگی هوای تهران ارسال نشد و تنها محمدرضا محمودی ـ مدیر‌کل مدیریت بحران استان تهران ـ که به نظر می‌رسید در غیاب استاندار و معاون عمرانی وی احساس مسوولیت کرده است وضعیت هوا در تهران را اضطراری دانست.

انتقاد شهرداری از دیپلماسی دولت

در این حال محمدهادی حیدرزاده، مشاور شهردار تهران در امور محیط زیست نیز با انتقاد از اینکه تحرکات دیپلماسی در حوزه محیط زیست صرفا به انجام سفر محدود شده است، گفت: متاسفانه آقایان دو سال است برای پدیده گرد و غبار سفر می‌کنند، مصوب می‌کنند، اما خبری از اجرا و بهبود وضعیت نیست. وی افزود: سازمان حفاظت محیط زیست و همچنین وزارت امور خارجه باید فعالیت‌های دیپلماتیکی را انجام دهند تا مشکل در مبدا یعنی عربستان و عراق کنترل شود؛ چراکه این پدیده از لحاظ سلامت و اقتصاد هزینه زیادی برای کشور ما دارد. حیدرزاده با تاکید بر اینکه باید کنوانسیونی در مبدا بین ایران، عراق، ترکیه و عربستان شکل گیرد افزود: این کنوانسیون باید حول محور مهار بیابان‌زایی در نقاط حساس مثل اکوسیستم بیابانی بین عراق و عربستان و تالاب هورالعظیم بین ایران و عراق باشد.