سایت خبری تحلیلی «الف» وابسته به احمد توکلی، در خصوص برنامه‌های وزرای پیشنهادی به مجلس نوشت: یکی از ویژگی‌های برنامه‌های وزرای پیشنهادی به مجلس در کشور ما، پرهیز اکید آنها از ارائه وعده‌های کمی و شاخص‌های روشن آ‌ماری است. متن‌هایی که به عنوان برنامه نامزدهای ریاست جمهوری یا وزیران پیشنهادی به مجلس ارائه می‌شود،‌ معمولا حاوی عباراتی اینچنین هستند: بهبود فلان شاخص ...توسعه بهمان عملیات ...گسترش فلان خدمات ...اصلاح بهمان رویه ...

خیلی کم دیده شده که برنامه‌های پیشنهادی وزرا یا نامزدهای انتخاباتی در کشورمان حاوی مثلا چنین جملاتی باشند: * کاهش نرخ بیکاری از ۵/۱۲ فعلی به ۵/۱۰ تا ۲ سال آینده * افزایش صادرات غیرنفتی از ۴۰میلیارد دلار فعلی به ۶۰میلیارد دلار تا سال۱۳۹۰ * افزایش سرانه فضای آموزشی از فلان میلیون مترمربع به بهمان میلیون متر مربع در ۴ سال آینده و ....

تعمقی کوتاه در مفهوم و ماهیت «برنامه»، نشان می‌دهد که هر برنامه باید واجد دو ویژگی اصلی باشد: ۱ - زمان یا ضرب الاجل ۲ - کمیت یا شاخص .

به عنوان مثال متن‌هایی که تحت عنوان برنامه‌های توسعه پنج‌ساله در کشورمان موجود است واجد هر دو صفت هستند. هم زمان و ضرب الاجل دارند و هم کمیت‌هایی که برنامه تعیین می‌کند در این ۵ سال از کجا قرار است به کجا برسند. هر چند از برنامه سوم به این سو، برنامه‌های پنج‌ساله از کمیت گرایی فاصله گرفته و به نوعی تبیین و انشا روی آورده‌اند... (بگذریم).چنانچه داشتن زمان و شاخص کمی را ویژگی‌های اصلی و ماهوی برنامه بدانیم، می‌توانیم بگوییم‌ متن‌های ارائه شده تحت عنوان برنامه‌های وزرا به مجلس، اصولا «برنامه» نیست، صرفا کلیاتی است برای خالی نبودن عریضه.وقتی برنامه‌های وزرا خالی از زمان و شاخص کمی باشد، می‌بینیم که نماینده‌ای در دفاع از عملکرد یک وزیر به همان جملات کلی‌ای استناد می‌کند که نماینده‌ای دیگر در نقد عملکرد همان وزیر!

در واقع‌، برنامه‌های بدون زمان و شاخص کمی، اصولا قابل ارزیابی نیستند و هر وزیر وقتی نه کمیتی وعده داده باشد و نه ضرب‌الاجلی، می‌تواند هر زمان از عملکرد خود در نهادهای نظارتی قویا دفاع کند. به ویژه اگر خوش بیان و حراف هم باشد.این عارضه البته مخصوص کابینه پیشنهادی فعلی نیست و کابینه‌های گذشته هم کم و بیش واجد آن بوده‌اند. با وجود این عارضه، تلاش‌های نمایندگان محترم برای بررسی برنامه و عملکرد وزرا می‌تواند با اثربخشی و نتیجه ناچیز و با انحراف زیاد از واقعیت باشد.

یک پیشنهاد مشخص برای وادار کردن وزرای پیشنهادی به ارائه برنامه این است که مجلس محترم با وضع قانونی جدید یا اصلاح آیین نامه داخلی خود، برای هر وزیر شاخص‌هایی تعریف و وزرای پیشنهادی را موظف کند تا درباره این شاخص‌ها حداقل در میانه و پایان دوره ۴ ساله خود کمیت مشخص و قابل ارزیابی ارائه و تعهد کنند.مثلا وزیر کشاورزی موظف باشد درباره تولید گندم، برنج و گوشت قرمز و سفید، سرانه مصرفی آبزیان، سطح زیر کشت آبیاری تحت فشار و... در زمان موجود، پایان سال دوم وزارت و سال پایانی وزارت خود وعده مشخص به شکل کمیت ارائه و تعهد دهد. ضمنا وضعیت هر شاخص در وضع موجود (شروع کار) باید به تایید وزیر قبلی و کمیسیون تخصصی مربوطه برسد تا کسی نتواند با کم نشان دادن شاخص‌ها موقع تحویل گرفتن وزارتخانه، عملکرد وزیر قبلی را به نام خود ثبت کند.

با این ساز و کار‌، دیگر هیچ وزیری نمی‌تواند با کلی‌گویی و حرافی، از زیر بار سنجش برنامه و عملکرد خود شانه خالی کند.