علی طجوزی
اگر تا ابد می‌ماندیم
هر چه هست دگرگون می‌گشت
از آنجا که جاودان نیستیم
با چیزها که دست نخورده می‌مانند

معمولا در حیطه ادب و فرهنگ نام یک نفر با یک چیز گره می‌خورد، مثل ابتهاج با شعرهایش و اگر دستی هم در زمینه دیگر کارهای هنری داشته باشد، باز هم به اندازه آن وجهی که معرف او بوده است، مورد توجه قرار نمی‌گیرد یا اینکه کمتر کسی که حرفه‌ای ادبیات نباشد، نمی‌تواند فکر کند که شاعری مثل اخوان، داستان هم نوشته است یا هدایت به کار ترجمه آثار نویسندگان خارجی هم پرداخته است و اینچنین که شاید کمتر کسی بتواند برای نمایشنامه‌نویسی بزرگ، تصور شاعر بودن هم بکند. در ایران هم نام برشت با نمایشنامه گره خورده است و آثار نمایشی او توسط کارگردان‌ها و گروه‌های نمایشی مختلف بارها به صحنه رفته‌اند. برتولت برشت (Bertolt Brecht) طی هفته‌های اخیر باز هم به مهمانی ایرانیان آمده است؛ اما این بار دستهایش خالی از نمایشنامه است و با دستی پر از شعر با نام «هرگز، مگو هرگز!» آمده و بسیار زود مورد توجه قرار گرفته است به طوری که توانست عنوان پرفروش‌ترین کتاب شعر خارجی طی هفته گذشته را از آن خود کند. البته از برشت دو دفتر شعر دیگر در ایران به چاپ رسیده است و در کتاب‌های «من، برتولت برشت» و «برشت، فریش، دورنمات» به انتخاب و ترجمه بهروز مشیری و دیگری دکتر تورج رهنما بخشی از آثار شعری برشت به خوانندگان ایرانی معرفی شده است؛ اما به این نکته هم باید اشاره کرد که از تاریخ انتشار این دو کتاب سال‌ها است که می‌گذرد. کتاب اول را انتشارات امیرکبیر سال ۱۳۵۲ منتشر کرده بود و دیگری را انتشارات توس به سال ۱۳۵۷. در دو صورت هم نام برشت و هم ارائه آثاری غیر از نمایشنامه از برتولت برشت آنقدر برای علاقه‌مندان جذاب بود که نام کتاب وی را درصدر پرفروش‌ترین دفتر شعر خارجی قرار داد.


اکثر این آثار در فضایی شکل گرفته‌اند که آغاز قرن بیستم با پا گرفتن فاشیسم در اروپا و جنبش‌های ضد فاشیسم روبه‌رو بود و به جرات می‌توان گفت که اکثر نویسندگان و شاعران برجسته اروپایی رهایی بشر را در گرو پیوستن به این جنبش‌ها به خصوص سوسیالیسم می‌دانستند و برشت هم از این قائده مستثنی نبود. او با فاشیسم درگیر شد و در همه نوشته‌هایش به آنها تاخت و پرداخت. با قدرت گرفتن هیتلر آثار او جزو آثار ممنوعه اعلام شد و خود او هم ناچار به ترک آلمان و اقامت در اروپای شمالی و سپس آمریکا شد. وی در سال ۱۹۲۳ مقارن با کتاب سوزان داوج قدرت نازی‌ها، آلمان را ترک کرد و پس از سال‌ها زندگی در تبعیدی ناخواسته در سال ۱۹۴۹ به آلمان بازگشت و در آلمان شرقی سابق ساکن شد و هشت سال بعد یعنی در سال ۱۹۵۶ از دنیا رفت. ضمن اینکه آثار شعری برشت سه دوره زمانی را در برمی‌گیرند که علاقه‌مندان به شعر و برشت با مطالعه و خواندن و خوانش این اشعار می‌توانند از آنها لذت ببرند و همچنین می‌توانند با دوره‌های فکری و آنچه که دغدغه و مد نظر وی بوده است، آشنا شوند.متن این کتاب دوزبانه است و برای کسانی که به زبان اصلی شعر نیز توجه می‌کنند، می‌تواند مفید باشد. کتاب «هرگز، مگو هرگز!» را علی عبداللهی و دکتر علی غضنفری ترجمه کرده‌اند.
بعد از «هرگز، مگو هرگز!»، «دری لولا شده به فراموشی» ریچارد براتیگان و «هوا را از من بگیر خنده‌ات را نه» پاپلونرودا همچنان پرفروش‌ترین‌های شعر خارجی بودند.
در زمینه داستان خارجی نیز هم چنان «بادبادک‌باز» و «هزار خورشید تابان» از خالد حسینی، «تسلی‌ناپذیر» از کازوایشی گورو، «یادداشت‌های شخصی یک سرباز» از سلینجر، «رگتایم» ال‌ای دکتروف جز پرفروش‌ها هستند؛ ضمن اینکه بازار نیم‌نگاه مثبتی هم به دو آثار تازه به بازار آمده از «کالین فالکنر» داشته است. «کشتی در شیطان» و «مفتش راهبه» نام دو کتاب فالکنر هستند که با ترجمه جواد سید اشرف توانسته‌اند بعد از کتاب‌های فوق مسیر صعودی فروش خود را طی کنند. علاقه‌مندان به داستان ایرانی نیز همچنان با استقبال خوب «هاکردن» پیمان هوشمند، «بازی عروس و داماد» بلقیس سلیمانی و «قلعه پرتغالی» عباس عبدی را همچنان پرفروش‌ معرفی می‌کنند و همچنین نباید «عقرب» حسین مرتضائیان و یک نمایشنامه و یک فیلم‌نامه از بهرام بیضایی به نام‌های «لبه پرتگاه»، «سهراب‌کشی» هم گذشت. از سوی دیگر باز هم «دستور زبان عشق» قیصر امین‌پور توانست عنوان پرفروش‌ترین دفتر شعر فارسی را از آن خود کند تا بدانیم که هیچگاه کسی را فراموش نمی‌کنیم حتی اگر او دیگر نباشد و هرگز نیاید. دیگر آثار پرفروش شعر فارسی نیز متعلق به دیگر آثار قیصر نظیر «مثل چشمه، مثل رود» هستند. ضمن اینکه استقبال از «بالهایت را کجا جاگذاشتی» عرفان آهاریه نبوده است.
از پرفروش‌ترین کتاب‌های هفته با موضوع سیاسی نیز کتاب «انتخاب سلطه یا رهبری» با قلم زبیگنو برژینسکی با ترجمه امیر حسین نوروزی به همراه گفتمان (سارا سلیز- فتاح محمودی) و سیاست‌مداران جوان (علیرضا صلواتی) هستند. علاقه‌مندان به کتاب‌های اقتصادی نیز طی هفته گذشته «لابی اسراییل و سیاست خارجی آمریکا» را که نام نوام چامسکی به عنوان یکی از مولفین در آن درج شده است را به عنوان پرفروش‌ترین معرفی کردند. این کتاب را حسن مرتضوی ترجمه کرده است. «اعتراضات یک تروریست اقتصادی» چان پرکینز هم یکی دیگر از پرفروش‌های این حوزه بود که ترجمه آن را مرجان صالحی انجام داده است. دوستداران کتاب‌های تاریخی- تحقیقی «مکتب در فرآیند تکامل» نوشته حسین مدرسی و مترجمی هاشم ایزدپناه را همچنان به عنوان پرفروش‌ترین در این حوزه معرفی می‌کنند. کتاب‌های تاریخ تشیع در ایران (رسول جعفریان) و کتیبه‌های هخامنشی (پیرلوکوک-نازیلا خلخالی) نیز از دیگر پرفروش‌ها در این زمینه بودند.


«راز» راندابران، «قانون جذب» مایکل لوسیه و 4 اثر از اسکادل و فلورانس شین نیز پرفروش‌ترین‌های کتاب در زمینه روانشناسی و ماوراء بودند. جامعه‌شناسی جنیست (استفانی گرت- کتایون بقایی) به همراه جامعه‌شناسی خودمانی (حسن نراقی) هم در زمینه جامعه‌شناسی هفته خوبی را پشت سر گذاشتند. پرفروش‌ترین‌های فلسفه هم همچنان همان دیالکتیک تنهایی (اوکنادیوپاز) و مکتب لاکان به ترجمه میترا کدیور هستند.
علاقه‌مندان به فلسفه همچنین با استفاده خود از آثاری چون «فلسفه ملاصدرا و وایتهد»، «تخیل خلاق در عرفان ابن عربی» این کتاب‌ها را به عنوان دیگر پرفروش‌های کتاب‌های فلسفه و عرفانی معرفی کردند؛ ضمن اینکه کتاب‌هایی که به نوعی با مولانا مناسبت دارند نیز همچنان از سقف فروش بالایی برخوردار هستند.