فاز جدید روابط تهران - پاریس با سفر رئیس‌جمهوری به رم
دکتر سعید خالوزاده / استاد دانشگاه
فرانسه به‌عنوان یکی از کشورهای مهم و تاثیرگذار در اتحادیه اروپا، در جریان مذاکرات هسته‌ای با ایران از ۱۲ سال پیش که ایران با تروئیکای اروپایی وارد مذاکره شد، نقش موثری داشت. همچنین پس از آن نیز طی مذاکراتی که میان ایران و اروپا با حضور خاویر سولانا، دبیر کل اتحادیه اروپا صورت گرفت، باز هم فرانسه یک ضلع مثلث قدرت در مذاکرات بود که با ایران وارد مذاکره شد. در مرحله بعدی و در مذاکرات میان ایران و گروه ۱+۵ همچنان فرانسه نقش مهمی ایفا می‌کرد. از سوی دیگر اگر به لحاظ تاریخی هم در نظر بگیریم، فرانسه همیشه از یک پیشینه تاریخی در روابط با ایران برخوردار بوده و روابط فرهنگی، سیاسی، اقتصادی و تجاری دو کشور اهمیت خود را داشته است.

اگر چه در روابط میان دو کشور بعضا فرازونشیب‌هایی دیده شده و گاهی نوعی رکود را شاهد بودیم، اما در دوره فعلی فرانسه به اصطلاح در دور اول تور اروپایی رئیس‌جمهوری ایران قرار گرفته و ایشان بعد از سفر به ایتالیا و واتیکان که دوشنبه شروع شد و شامل مذاکرات مهمی با رئیس‌جمهوری و نخست‌وزیر ایتالیا و دیدار با پاپ فرانسیس رهبر کاتولیک‌های جهان بود، وارد فرانسه ‌شد. در ایتالیا 14 سند همکاری در زمینه‌های مختلف اقتصادی، تجاری، پزشکی، بهداشت، آموزش، داروسازی، زیرساخت، معادن و حمل‌ونقل امضا و رقم آن به 4/ 18 میلیارد دلار بالغ شد که رقم بسیار مهمی در تعاملات ایران و ایتالیا محسوب می‌شود. از سوی دیگر سفر رئیس‌جمهوری و هیات همراه به فرانسه، بیانگر دور جدیدی از روابط دو کشور است؛ در سفر به فرانسه 20 سند همکاری در زمینه‌های مختلف خودروسازی، انرژی، معادن، هتل‌سازی، توریسم، فرهنگی، دانشگاهی و همچنین در ارتباط با نوسازی ناوگان هواپیماسازی ایران امضا شد. همزمان مذاکراتی نیز با کنسرسیوم ایرباس که یک کنسرسیوم اروپایی است و مقر آن در فرانسه است، صورت گرفت و در این چارچوب قرار است بیش از 100 فروند انواع مختلف هواپیمای ایرباس خریداری شود. این هواپیماها در یک پروسه 5/ 4 ساله وارد کشور خواهد شد و رقمی حدود 20 میلیارد دلار را در بر می‌گیرد. مجموع این روند نشان می‌دهد ایران و فرانسه وارد دور جدیدی از مناسبات اقتصادی، سیاسی، فرهنگی، علمی و دانشگاهی شده‌اند که گسترش این روند برای دو طرف حائز اهمیت بالایی است.

فرانسه طی 12 سال گذشته یکی از طرفین اصلی مذاکرات در ارتباط با پرونده هسته‌ای ایران و همچنین یکی از 3 ضلع اصلی در میان کشورهای اروپایی بوده است. در دوران پسابرجام نیز نقش فرانسه مهم و قابل‌توجه است؛ بنابراین لازم است طرفین در چارچوب اجرایی شدن برجام توجه لازم را داشته باشند و برای اجرایی شدن جنبه‌های مختلف توافق وین رایزنی کنند. در این رابطه رایزنی و گفت‌وگوهای مختلفی در آینده صورت خواهد گرفت و این موضوع اهمیت روابط اقتصادی، سیاسی، تجاری و فرهنگی تهران و پاریس را نشان می‌دهد. باید توجه داشت که فرانسه یکی از کشورهای مهم و تاثیرگذار در اروپا و از اعضای شورای امنیت است و ایران نیز به‌عنوان یک کشور قدرتمند بزرگ و تاثیرگذار در منطقه خود، از گسترش روابط با این کشور استقبال می‌کند. به‌طور کلی تهران و پاریس با توجه به ویژگی‌های سیاسی، استراتژیک و ژئوپلیتیک در دو قطب خاورمیانه و اروپا می‌توانند تعاملات خوب و گسترده‌ای با هم داشته باشند.