مجلسهای پس از مشروطه - مجلسهای نهم تا دوازدهم
انتخابات فرمایشی و مجلسهای ساکت
رضاشاه تا پیش از برکناری و تبعید با روش دیکتاتوری توانسته بود همه رقبای خود به ویژه بازماندگان قاجار را از میدان خارج کرده و برخی از شخصیتهای سیاسی نامداری که در رسیدن او به سلطنت کمک کرده بودند را مرعوب و خانهنشین یا به قتل برساند. در فضایی که احزاب و جمعیتهای سیاسی مجالی برای فعالیت مفید پیدا نمیکردند، انتخابات مجلس قانونگذاری به شکلی که شاه میخواست انجام میشد. دورههای نهم تا دوازدهم مجلس با کمترین شور و شوق انتخاباتی و کمترین مجادله در صحن علنی برگزار و کار خود را ادامه میداد.
مجلس نهم در ۲۴ اسفند ۱۳۱۱ شمسی افتتاح و در ۲۴ فروردین ۱۳۱۲ شروع به کار کرد.
افتتاح دانشگاه تهران در ۸ بهمن ۱۳۱۳ که قانون آن به تصویب مجلس رسید از فعالیتهای مهم مجلس نهم بود.
تصویب قانون فروش خالصهها و قرضههای فلاحتی و صنعتی و قانون الغای مالیات اراضی و دواب، قانون مجانی کردن تعلیمات ابتدایی از فعالیتهای مجلس نهم بود. مجلس نهم در ۲۱ فروردین ۱۳۱۴ به کارش خاتمه داد. ریاست این دوره از مجلس نیز برعهده حسن دادگر بود.
مجلس دهم روز ۲۲ خرداد ۱۳۱۴ کارش را شروع کرد. آغاز مذاکرات عقد پیمان سعدآباد میان ترکیه، ایران، افغانستان و عراق در ۱۸ تیرماه ۱۳۱۶ در دوره فعالیت مجلس دهم بود. قانون کشف حجاب، قانون حق انحصار و تفتیش و استخراج نفت در قسمتی از شرق و شمال شرق ایران به مدت ۶۰ سال به شرکت نفت ایران و آمریکا در این مجلس تصویب شد.
قانون کدخدایی که در ۲۰ آذر ۱۳۱۴ مصوب شد نیز در مجلس دهم تصویب شد. مجلس دهم در ۲۲ خرداد ۱۳۱۲ پایان یافت. میرزاحسنخان اسفندیاری رییس مجلس دهم بود.
مجلس یازدهم در ۲۷ شهریورماه ۱۳۱۶ شروع به کار کرد. در این سالها بود که جنگ جهانی دوم شروع شده و دولت اعلام بیطرفی کرد.
تصویب قانون مالک و زارع در ۲۵ شهریور ۱۳۱۸ تحت عنوان تعیین سهم مالک و زارع نسبت به محصول زمینهای زراعتی یکی از اقدامهای مهم مجلس یازدهم شورای ملی بود. قانون آیین دادرسی (اصول محاکمات مدنی) از دیگر مصوبات مجلس یازدهم است. مجلس یازدهم در آبان ۱۳۱۶ با تصویب قانون عمران گام بلندی برای چگونگی دخل و خرج طرحهای عمرانی برداشت.
قانون اجازه فروش خالصجات اطراف تهران در آبان ۱۳۱۶ نیز در مجلس یازدهم تصویب شد. دوره یازدهم مجلس شورای ملی در ۲۷ شهریورماه ۱۳۱۸ به کار خود پایان داد. میرزاحسنخان اسفندیاری در این دوره نیز رییس مجلس بود.
مجلس دوازدهم در ۹ آبان ۱۳۱۸ کار خود را شروع کرد. جنگ جهانی دوم و پیامدهای آن بر زندگی سیاسی و اقتصادی ایران آشکار شده و هزینه زندگی روندی فزاینده داشت. در ۳ شهریور ۱۳۲۰ بود که دو وزیر مختار انگلیس و شوروی به بهانه حضور آلمانیها در ایران به ملاقات نخستوزیر رفته و به اطلاع رساندند که خاک ایران اشغال خواهد شد. نمایندگان دوره دوازدهم مجلس به این کار اعتراض کردند که منجر به اعتراض سایر اقشار شد. رضاشاه پس از ۱۶ سال سلطنت در ۱۳۲۰ ناگزیر به کنارهگیری شد و روز ۲۵ شهریورماه ۱۳۲۰ مجلس شورای ملی، هیات دولت را پذیرفت که در آن مجلس استعفای رضاشاه خوانده شد.
روز ۲۶ شهریور، محمدرضاشاه در مجلس حاضر و سوگند وفاداری به قانون اساسی به جا آورد. روز ۲۷ شهریورماه فرمان عفو عمومی صادر شد. مجلس دوازدهم در ۹ آبان ۱۳۲۰ به کار خود پایان داد. میرزاحسنخان اسفندیاری در این دوره نیز رییس بود.
ارسال نظر