شروین شهریاری
پرسش از یکی از خوانندگان محترم از طریق پست الکترونیک: با توجه به رشد قیمت ارز وضعیت سهام پتروشیمی فن‌آوران را به لحاظ ارزش ذاتی چگونه برآورد می‌کنید؟

پاسخ: پتروشیمی فن‌آوران با سابقه فعالیت هفت ساله یکی از شرکت‌های جوان صنعت پتروشیمی کشور است که با ظرفیت یک میلیون تن، دومین تولید‌کننده متانول در ایران و هجدهمین تولید‌کننده بزرگ این حلال مهم صنعتی در دنیا به شمار می‌رود. به‌این ترتیب این شرکت پس از پتروشیمی زاگرس (بزرگ‌ترین متانول‌ساز خاورمیانه) حدود 20 درصد از کل ظرفیت تولید متانول کشور را در اختیار دارد. «شفن» به لحاظ موقعیت جغرافیایی ممتاز خود در بندر امام از امکان صادرات آسان محصولات به بازارهای بین‌المللی برخوردار است و همچنین خوراک گاز شیرین را نیز به واسطه همین موقعیت جغرافیایی به سهولت از سازمان منطقه ویژه اقتصادی پتروشیمی تهیه می‌کند. براساس آخرین پیش‌بینی ارائه شده، حدود 80 درصد از بودجه فروش شرکت را متانول تشکیل می‌دهد که «شفن» تقریبا 80 درصد این محصول را به صورت صادراتی و با قیمت های جهانی به فروش می‌رساند. شرکت در سال جاری پیش‌بینی تناژ تولید خود را کاهش داده، به طوری که حجم تولید آن از 836 هزار تن در سال 1390 به 800 هزار تن متانول کاهش یافته است. بخشی از این متانول در فرآیند تولید 140 هزار تن اسید استیک (که محصولی با ارزش افزوده بیشتر است) مصرف می‌شود و 724 هزار تن از آن به فروش می‌رسد. جدول شماره یک عملکرد فروش سه ماهه شرکت در مقایسه با بودجه 91 و پیش‌بینی تحلیلی را مشاهده می‌کنید.
در خصوص ارقام جدول شماره یک باید به چند نکته توجه داشت:
1- شرکت‌های پتروشیمی صادر‌کننده متانول در فصل بهار به دلیل محدودیت های صادراتی (به وی‍ژه در زمینه حمل) با افت قابل ملاحظه حجم فعالیت مواجه شدند. به عنوان مثال، بر اساس گزارش سه ماهه، «شخارک» و «زاگرس» به ترتیب 28 و 49 درصد افت تولید در محصول اصلی خود یعنی متانول را تجربه کرده‌اند. با این وجود، پتروشیمی فن‌آوران تنها صادر‌کننده فعال در این صنعت است که نه تنها با کاهش فروش در این دوره مواجه نشده، بلکه رشد 8 درصدی را نیز تجربه کرده که در نوع خود رویدادی جالب است. به این ترتیب پیش‌بینی کاهش حدود شش درصدی حجم فروش متانول شرکت در سال جاری نسبت به سال گذشته (که در آخرین بودجه ارسالی در نظر گرفته شده است) یک فرضیه منطقی و حتی محافظه‌کارانه به شمار می‌رود. به همین دلیل در پیش‌بینی تحلیلی نیز حجم فروش محصولات معادل ارقام بودجه لحاظ شده است.
۲- قیمت فروش متانول صادراتی از ابتدای سال مالی جاری در محدوده ۳۸۰ دلار در هر تن بوده است که اخیرا اندکی کاهش یافته است. در پیش‌بینی تحلیلی با رعایت جانب احتیاط قیمت میانگین متانول صادراتی در سال جاری (۷۴ درصد حجم کل فروش) ۳۵۰ دلار در هر تن و نرخ میانگین تبدیل دلار ۲۰۰۰ تومان در نظر گرفته شده است. برای فروش داخلی (۲۶ درصد حجم کل فروش) آخرین قیمت‌های معاملاتی در بورس کالا (۴۷۲۹ ریال در هر کیلو) مبنا قرار گرفته است.
3- قیمت اسید استیک در سه ماهه نخست سال حدود 500 دلار در هر تن بوده است. در پیش‌بینی تحلیلی همین قیمت با نرخ تسعیر دلار 2000 تومانی مبنای محاسبه در طول سال قرار گرفته است. همچنین درآمد فروش سایر محصولات معادل بودجه لحاظ شده است. حال به جدول شماره دو توجه کنید که پیش‌بینی سود شرکت در سال 91 را تخمین زده است. (ارقام به میلیارد ریال)
در جدول شماره دو، در بخش بهای تمام شده، قیمت گاز مصرفی نسبت به سال گذشته تغییر نکرده و در سطح ۷۰۰ ریال به ازای هر متر مکعب ثابت مانده است. در ستون پیش‌بینی تحلیلی، با فرض رشد ۲۵ ‌درصدی سایر هزینه ها در بخش بهای تمام شده نسبت به سال ۹۰ (به جز هزینه ۵۶ میلیارد‌ تومانی گاز مصرفی)، کل بهای تمام شده ۱۸۱‌میلیارد‌تومان برآورد شده است. علاوه بر این، سایر هزینه ها و درآمدهای شرکت به علت واقع بینی بودجه در پیش‌بینی تحلیلی معادل برآورد بودجه لحاظ شده است.
از مجموع مطالب مطروحه می‌توان نتیجه ‌گرفت که سود‌آوری فن‌آوران در سال 91 در صورت ثبات قیمت‌های کنونی متانول و ارز آزاد با افزایش قابل ملاحظه ای تا سطح نزدیک به دو برابر پیش‌بینی کنونی مواجه خواهد شد. با استفاده از مدل قیمت بر درآمد و با لحاظ کردن P/E=3/9 (متوسط صنعت شیمیایی) برای سود محاسبه شده (3589‌ریال) ، ارزش ذاتی فعلی سهم در محدوده 14000 ‌ریال به دست می‌آید. به‌این ترتیب مشاهده می‌شود که قیمت روز سهم از فاصله قابل توجهی با ارزش برآوردی برخوردار است.‌ در این میان، ریسک های صنعت پتروشیمی به ویژه در زمینه صادرات (که البته بر اساس آمار گمرک اخیرا در مورد محصول متانول تخفیف یافته است) موجب شده تا معامله‌گران به‌رغم پتانسیل های بنیادی و امکان جهش سودآوری، از موضع احتیاط با سهام این شرکت و به طور کلی صنعت پتروشیمی مواجه شوند. بدیهی است کارشناسان می‌توانند با تغییر مفروضات مطرح شده به ارقام متفاوتی در خصوص سود‌آوری و ارزش ذاتی سهم دست یابند.
Shahriary_sh@yahoo.com