دنیای اقتصاد- بازارهای جهانی بار دیگر افت شدید قیمت نفت و محصولات خام را رقم زد تا سایه کاهش قیمت‌های جهانی همچنان بر بازار سهام تهران سنگینی کند. در بازارهای جهانی دورنمای رکود اقتصادی در آمریکا و کاهش سرعت رشد اقتصادی چین، سبب شده است کارشناسان اقتصاد جهانی در انتظار رخداد یک رکود مستمر باشند. جنب پل حافظ

رکود جهانی

گروه بورس- همایون دارابی: بازارهای جهانی بار دیگر افت شدید قیمت نفت و محصولات خام را رقم زد تا سایه کاهش قیمت‌های جهانی همچنان بر بازار سهام تهران سنگینی کند.

در بازارهای جهانی دورنمای رکود اقتصادی در آمریکا و کاهش سرعت رشد اقتصادی چین سبب شده است کارشناسان اقتصاد جهانی در انتظار رخداد یک رکود مستمر باشند. در این فضا شاخص‌های مصرف نیز در کشورهای صنعتی از جمله ایالات متحده رو به کاهش نهاده که همین امر سبب شده است بهای نفت و فلزات رو به کاهش شدید بگذارد. کاهشی که البته امیدواری‌هایی را نیز برای کاهش رکود فراهم می‌سازد، چرا که به دنبال افت بهای نفت و محصولات خام، بهای تمام شده تولیدات کشورهای صنعتی می‌تواند افت کند. در حال حاضر بهای نفت برای اولین بار در سال جاری در ساعاتی به کمتر از ۷۰دلار رسید. بهای نفت برنت به ۷۰دلار و نفت وست‌تگزاس به ۷۲دلار رسیده است.

این نرخ نفت دورنمای سنگینی از کسری بودجه را برای اقتصاد کشور رقم می‌زند. احتمال کسری بودجه شدید که در حال حاضر نیز در مورد تامین هزینه واردات بنزین و آموزش و پرورش و بهداشت رقم‌های قابل ملاحظه‌ای را در بر گرفته است، سبب خواهد شد کارشناسان با احتمال افزایش تورم و رکود اقتصادی در کشور مواجه شوند.

در بازار جهانی فلزات، فلزات سنگین نیز سقوط سنگین قیمت را تجربه کرده‌اند. بهای مس مجددا به کمتر از ۵هزار دلار رسیده است. بهای آلومینیوم در شرایطی به رقم ۲هزار و ۱۰۰دلار در هر تن رسیده که موجودی انبارهای LME (بورس فلزات لندن) نیز ۴درصد بالا رفته و به ۴۶/۱میلیون تن رسیده است. بهای روی نیز به مرز یک‌هزار و ۱۰۰دلار رسید و بهای سرب نیز در مرز یک‌هزار و ۳۰۰دلار باقی مانده است. این ارقام حکایت از مشکل جدی تولیدکنندگان فلزات رنگین دارد.

ملی مس نیز در همین فضا اطلاعیه‌ای را روز چهارشنبه صادر کرد که حکایت از احتمال قوی تعدیل منفی پیش‌بینی سود این شرکت دارد.

فشار فروش بر ملی مس سبب شده است این شرکت مشمول ضوابط رفع گره‌های معاملاتی شود، امری که از روز شنبه افت ۳درصدی این نماد را با هر میزان معامله به همراه خواهد آورد. افت بهای ملی مس، نماد سرمایه‌گذاری معادن و فلزات و دیگر شرکای این شرکت را در خرید بلوک ۲۰درصدی متاثر می‌سازد. از سویی در گروه فلزی - معدنی، تولیدکنندگان سنگ‌آهن در شرایطی با توقف نماد مواجهند که بهای فولاد وارد محدوده قرمز برای گروه عظیمی از تولیدکنندگان فولاد شده است.

بهای بیلت فولادی در بورس فلزات لندن به ۲۹۰دلار در جنوب شرق آسیا و ۲۹۵دلار در مدیترانه رسیده است. امری که فشار قابل ملاحظه‌ای را به شرکت‌های فولادی برای حتی حفظ سودآوری وارد می‌سازد.

متعاقب این شرایط، بهای سنگ‌آهن نیز افت را تجربه کرده است. بهای سنگ‌آهن هند، مبنای قیمت‌گذاری سنگ‌آهن تک محموله‌ای کشورمان، به ۷۵ تا ۸۰دلار در بنادر هند و ۱۱۰دلار در فوب بنادر چین رسیده است. با توجه به تداوم افت بهای فولاد احتمال کاهش بیشتر نرخ سنگ‌آهن وجود دارد. در همین فضا شاخص حمل‌ونقل دریایی محموله‌های فله (بالتیک) نیز به رقم یک‌هزارو ۵۰۱واحد رسیده است که نسبت به نقطه اوج ۱۱هزارو۶۰۰واحدی ۳ماه قبل، قابل باور نیست.

در این فضا امروز (شنبه) کشتیرانی جمهوری اسلامی ایران نخستین مجمع بورسی خود را برگزار خواهد کرد. با جمع‌آوری شرایط نمادهای سنگین وزن بازار، کارشناسان با انباشت پتانسیل منفی مواجه هستند.

پتانسیل منفی که می‌تواند شاخص را به شدت به پایین براند. در این فضا کارشناسان بازار تنها امیدوارند خروج پتانسیل منفی بازار و افت قیمت‌ها با سرعت صورت گیرد؛

چرا که فرسایشی شدن شرایط افت قیمت نمادهای عمده، موجب خواهد شد تا سرمایه‌گذاران با فشار روانی وارده با ضعف انگیزه سرمایه‌گذاری مجدد مواجه شوند. این امر می‌تواند خروج بلندمدت سرمایه از بازار را موجب شود.

از سویی در تحولات کلان نیز نقشه بازار تحولات مثبتی که امیدواری فوری را ایجاد کند، نشان نمی‌دهد. در صحنه سیاسی بین‌الملل در آخرین هفته‌های کاری کاخ سفید - ۱۸روز مانده به انتخابات این کشور - شاهد تلاش برای صدور قطعنامه‌ای جدید در مورد برنامه هسته‌ای کشورمان هستیم که البته با مخالفت‌های چین و روسیه همراه شده است.

در این بخش صدور قطعنامه جدید نیز می‌تواند گرهی بر ساختار بازار وارد سازد. از سویی در صحنه سیاسی داخل حرکت به سوی انتخابات ریاست جمهوری عمده‌ترین تحرک به شمار می‌رود. به نسبت دو دهه اخیر بازار سرمایه در هنگامی که به سوی انتخابات ریاست جمهوری گام برمی‌دارد، با افت تحرک سرمایه‌گذاران حقوقی دولتی و شبه‌دولتی به دلیل احتمال تغییرات سیاست‌های کلان مواجه می‌شود. در صحنه اقتصاد کشور نیز با عبور از بحث جدی کسری بودجه و تورم، موضوع اساسی دیگر بحث مالیات بر ارزش افزوده است. پس از دو هفته تلاطم و توقف اجرای این قانون در میان اصناف، بار دیگر اجرای این قانون در بازار سرمایه به اجرا درآمده است.

از سویی مفهوم ارزش افزوده و دامنه گسترده مفهومی آن باعث شده است شایعات متعددی در مورد احتمال افزایش دامنه موضوعات مشمول مالیات نیز مطرح شود که در این میان بحث بازارهای پول و سرمایه بیشترین شایعات را در برگرفته‌اند که در بازار پول مقامات وزارت امور اقتصادی و دارایی را به واکنش در مورد شایعات مربوط به دریافت اطلاعات حساب‌های بانکی وادار کرده است.

از سویی در بازار سرمایه نیز معامله‌گران در نبود جریان نقدینگی جدید در بازار حالتی از انتظار را تجربه می‌کنند. نبود تزریق نقدینگی جدید و عدم وجود انگیزه کافی سبب شده است معامله‌گران به انتظار روشن‌تر شدن شرایط بمانند.

این امر با تداوم رکود فعالیت سرمایه‌گذاران عمده، جو انتظاری را توام با رکود در حجم معاملات ایجاد کرده است. همین امر نیز شمار روزافزون نمادهای مشمول ضوابط رفع گره‌ها را ایجاد کرده است. در کنار ملی مس در گروه فلزی کالسیمین نیز مشمول این ضوابط است. در گروه سیمانی سه نماد سیمان صوفیان، داراب و شرق و همچنین سرمایه‌گذاری صنعت و معدن و در گروه پتروشیمی، پتروشیمی فارابی نیز مشمول این ضوابط هستند. از سویی در بازار سهام، نگاه‌ها به سوی هیات‌مدیره شرکت بورس نیز است.

در تحولات مرتبط با بازار سرمایه موسسات تامین سرمایه که باید پیونددهنده بازار سرمایه و پول باشند، فعلا بدون فعالیت کارگزاری و بانکی بیشتر شبیه شرکت‌های سرمایه‌گذاری عادی فعالیت می‌کنند. انتظار می‌رود سال دوم حضور موسسات تامین سرمایه به حضور تخصصی‌تر این نهادها به‌ویژه در عرضه‌های اولیه منجر شود. همچنین در این حوزه باید به عدم‌عرضه شرکت‌های جدید اشاره کرد. به نظر می‌رسد فضای نامناسب بازار سرمایه، عدم ورود نقدینگی جدید در کنار تحقق بخش عمده برنامه خصوصی‌سازی در ۶ماه نخست موجب شده است مسوولان سازمان خصوصی‌سازی برای عرضه در شرایط بهتر، صبوری بیشتری نشان دهند.

در بازار چه خبر بود؟

بازار روز چهارشنبه بازاری همچنان بی‌تحرک و کم‌حجم بود که در آن ۰۵/۷میلیارد تومان سهام دادوستد شد. جو کلی بازار البته با توجه به رشد مقطعی بورس‌های جهانی هم‌زمان با آغاز بازار سهام تهران در روز چهارشنبه اندکی بهتر از روزهای گذشته رقم خورد و از ۱۷۴نماد مورد معامله، ۶۸نماد با رشد قیمت و ۵۹نماد با افت مواجه شدند. عمده‌ترین نماد موردتوجه همچون روزهای دیگر مخابرات ایران بود که در سایه انتشار غیررسمی شماری از اطلاعات اساسی شرکت از جمله احتمال تعدیل EPS سال‌ ۸۶، با احتمال توقف نماد نیز مواجه است. نماد مخابرات ایران البته برای دومین روز پیاپی بدون عرضه‌ای خاص به پایان معاملات رسید.

به نظر می‌رسد در حال حاضر مخابرات ایران تنها نمادی است که کارشناسان بازار در مورد آن به اجماع هرچند ناپایدار دست یافته‌اند.

از سویی در گروه بانکداری، نمادهای این گروه تحت تاثیر رشد قیمتی‌اند که با عرضه‌های معامله‌گران کوتاه‌مدت مواجه شدند.

نماد بانک پارسیان با عرضه صف خرید ۵میلیون سهمی تا ۲/۶میلیون داد و ستد را تجربه کرد. در این گروه بانک‌ کارآفرین نیز با عرضه‌های قابل ملاحظه مواجه شد. بانک اقتصاد نوین نیز در مرز ۳هزار ریال با جمع‌آوری ۱/۱میلیون سهم از صف فروش در شرایطی مواجه شد که شرایط داخلی این بانک شایعات متعددی را در بازار سرمایه ایجاد کرده است.

در گروه معدنی انتشار گزارش معادن منگنز مبنی بر اینکه این شرکت در معادن پیروزی حدود ۶۵/۲میلیون تن منگنز به ظرفیت قبلی این معدن (۵/۳میلیون تن) افزوده شده است موجب شد تا این نماد با ۲۳۳هزار سهم معامله و رشد ۹۷/۲درصدی مواجه شود.

در این گروه معامله‌گران در انتظار بازگشایی نمادهای سنگ‌آهنی هستند، امری که در ابهام باقی مانده است.

در گروه فلزی مصرف‌کنندگان فلز به ویژه مصرف‌کنندگان مس همچنان با نوسانات قابل ملاحظه‌ای مواجه هستند که ناشی از روشن نشدن شرایط نهایی این گروه است.

نمادهایی نظیر کابل‌های شهید قندی، مس باهنر و الکتریک خودرو شرق از جمله نمادهای متاثر از این وضعیت هستند.

در گروه خودرویی شرکت هوندا ژاپن بار دیگر مالکیت ۲۱درصدی خود در تیزرو را این بار در نرخ هر سهم ۶۰ تومانی راهی بازار خواهد کرد.

ارزش این بلوک این بار معادل ۵۸۶میلیون تومان و ارزش کل این شرکت اخراج شده از بورس به ۸/۲میلیارد تومان بالغ می‌شود.

در نهایت بازار چهارشنبه با ۰۸/۱ واحد افت شاخص مواجه شد که انتظار نمی‌رود این کارنامه در ابتدای هفته جاری تکرار شود، چراکه با افت بهای ملی مس در صورت عدم عرضه سهام مخابرات به میزان حجم مبنا، شاخص افت سنگین را تجربه می‌کند.