ایران هنوز برای نامزدی به جمع‌بندی نرسیده است
امکان ریاست بر IMF برای کشورهای غیراروپایی
پس از آنکه رییس کنونی صندوق بین‌المللی پول اعلام کرد بزودی قصد کناره‌گیری از پستش را دارد اعلام شد بر خلاف رویه دوره‌های گذشته بجز کشورهای اروپایی که معمولا ریاست این سازمان را برعهده دارند دیگر کشورهای عضو هم می‌توانند برای ریاست آن اعلام آمادگی کنند. به گزارش ایسنا ایران هم به عنوان یکی از اعضای این صندوق می‌تواند خود را برای نامزدی ریاست آن مهیا کند اما آیا این آمادگی در ایرانی‌ها وجود دارد؟
معاون وزیر امور اقتصادی و دارایی کشورمان در پاسخ به این سوال درباره تحولات صندوق اظهار کرد: «درباره تغییر رییس صندوق بین‌المللی پول در تیم اقتصادی دولت بحث‌هایی شده ولی هنوز به جمع‌بندی نهایی نرسیده‌ایم.»
دکتر محمدهادی زاهدی‌وفا تصریح کرد: «در حال حاضر این موضوع مطرح شده و تحقیقات و بررسی‌هایی در این زمینه صورت گرفته ولی هنوز به جمع‌بندی نهایی در مورد این مساله نرسیده‌ایم.»
معاون وزیر امور اقتصادی و دارایی در پاسخ به این پرسش که آیا ایران کاندیدایی را برای ریاست صندوق بین‌المللی پول معرفی می‌کند تصریح کرد: «فعلا چیزی مشخص نیست و این مساله هم باید مورد بررسی قرار بگیرد.»
بنابراین گزارش از جمله کاندیدای پست ریاست صندوق بین‌المللی پول دومینیک استروس کن ـ وزیر سابق دارایی فرانسه ـ است. وی مورد حمایت کشورهای اتحادیه اروپا قرار دارد.
به گفته منابع غربی صندوق بین‌المللی پول که اکنون دوره اصلاحات را پشت سر می‌گذارد دارای کاندیداهای دیگری برای پست ریاست آن است.
رییس کنونی صندوق بین‌المللی پول که از ماه می ۲۰۰۴ میلادی ریاست این نهاد را بر عهده دارد، اعلام کرده بود که به دلایل مشکلات خانوادگی در ماه اکتبر (مهرماه) سال جاری قصد ترک این پست را دارد.
بر اساس یک سنت ریاست این نهاد را از زمان تاسیس آن اروپاییان بر عهده دارند که تا کنون از فرانسه (سه نفر)، سوئیس(دو نفر) و نیز از بلژیک، هلند، آلمان و اسپانیا افرادی به عنوان رییس در این سازمان حضور داشته‌اند.
صندوق بین‌المللی پول (International Monetary Fund -IMF) از سازما‌ن‌های تخصصی مرتبط با سازمان ملل است که در سال ۱۹۴۵ برای کمک به ارتقا سلامت اقتصاد جهانی تشکیل شد. IMF سازمانی بین‌المللی با ۱۸۴ کشور عضو است. این صندوق همکاری‌های پولی بین‌المللی، ثبات بخشیدن به مبادله بین‌المللی ارز، تقویت رشد اقتصادی و فراهم آوردن مساعدت مالی موقت برای کشورهایی که دچار نبود موازنه پرداخت‌های خارجی شده‌اند را بر عهده دارد.
مقر IMF در واشنگتن دی.سی. ایالات متحده است. طرح ایجاد صندوق بین‌المللی پول در کنفرانس سازمان ملل که در «برتون وودز» واقع در نیوهمپشایر آمریکا در ژوییه ۱۹۴۴ برگزار شد، مطرح گردید. ۴۵ دولت شرکت کننده در این کنفرانس خواستار برقراری چارچوبی برای همکاری‌های اقتصادی شدند تا مانع از تکرار خط‌مشی‌های اقتصادی فاجعه‌بار از نوع رکود سال‌های دهه ۱۹۳۰ بشوند.
مهمترین ارگان تصمیم گیرنده صندوق بین‌المللی پول، شورای حکام است. شورای حکام متشکل از یک حاکم و یک نایب حاکم از هر کشور عضو است. هر حاکم به وسیله کشور متبوع خود منصوب می‌شود و معمولا وزیر دارایی یا رییس بانک مرکزی هر کشور عضو به این سمت منصوب می‌شود. شورای حکام معمولا هر سال یک بار تشکیل جلسه می‌دهد.
به طور کلی IMF مسوول تضمین ثبات سیستم پولی و مالی بین‌المللی است، یعنی سیستم پرداخت‌های بین‌المللی و نرخ‌های مبادله ارزهای ملی که تجارت میان کشورها را ممکن می‌سازد.
صندوق پنج مسوولیت اصلی دارد که عبارتند از:
۱ - ارتقا بخشیدن به همکاری‌های پولی بین‌المللی
۲ - تسهیل توسعه و توازن رشد تجارت بین‌الملل
۳ - ارتقا بخشیدن به ثبات مبادله ارز
۴ - مساعدت در ایجاد یک سیستم چند جانبه پرداخت‌ها
۵ - در دسترس قرار دادن منابع و ذخایر خود برای اعضایی که با مشکل موازنه پرداخت‌ها مواجهند.
صندوق در تلاش است تا مانع بحران‌های مالی جهانی شود و در صورت بروز چنین بحران‌هایی آنها را حل کند. این صندوق برای نیل به اهدافش سه کارکرد اساسی انجام می‌دهد که عبارتند از ۱ - کارکرد نظارتی ۲ - کارکرد مساعدت فنی ۳- کارکرد وام‌دهی.
کارکرد نظارتی یکی از خط مشی‌های قاعده‌مندی است که صندوق به همه اعضایش ارائه می‌دهد. صندوق بین‌المللی پول به طور کلی سالی یک‌بار به ارزیابی وضعیت اقتصادی کشورهای عضو می‌پردازد. IMF با مقامات هر کشور درباره سیاست‌هایی که بیشترین سودمندی را برای ثبات بخشیدن به نرخ‌های مبادله و رشد و رونق اقتصادی دارند، به بحث می‌پردازد.
IMF همچنین با ترکیب اطلاعات دریافتی از مشاوران فردی و غیردولتی روند توسعه جهانی و منطقه‌ای و چشم‌اندازها را مورد مداقه قرار می‌دهد. IMF دیدگاه‌هایش را سالی دوبار درباره چشم‌انداز اقتصاد جهانی و ثبات مالیه بین‌الملل منتشر می‌کند.
مساعدت‌های فنی و آموزشی IMF نیز عموما برای کمک به دولت‌های عضو با هدف تقویت قابلیت‌شان در راستای طراحی و اجرای سیاست‌های موثر است. مساعدت فنی در چندین حوزه ارائه می‌شود که از جمله آنها عبارتند از: حوزه سیاست‌های مالی، حوزه سیاست‌های نرخ ارز و مبادله، حوزه نظارت و قاعده‌مندسازی نظام بانکی و مالی و حوزه آمار.
کارکرد وام‌دهی IMF نیز در دسترس کشورهای عضو برای حل مشکلات مربوط به موازنه پرداخت‌هایشان است. IMF در حوزه وام‌دهی خود یک برنامه سیاست‌گذاری دارد که وام‌دهی آن را منوط به همکاری نزدیک کشورهای عضو با این صندوق کرده است و تداوم حمایت مالی آن نیز مشروط به اجرای موثر این برنامه از جانب دولت‌های عضو است.
IMF همچنین در عرصه کاهش فقر در کشورهای سراسر جهان فعال است. این کارکرد، هم به صورت مستقل و هم در همکاری با بانک جهانی و دیگر سازمان‌ها انجام می‌شود. IMF مسوول و پاسخگو در قبال کشورهای عضو خود است.
۲۴ نفر اعضای شورای حکام صندوق بین‌المللی پول عضویت کمیته پولی و مالی بین‌المللی (IMFC) را دارند و سالی دو بار تشکیل جلسه می‌دهند.
شورای اجرایی IMF مسوولیت اداره امور جاری صندوق را بر عهده دارد. اداره امور اجرایی IMF به وسیله شورای اجرایی و بر اساس خط‌مشی‌هایی که در اجلاس سالانه شورای حکام و اجلاس‌های IMFC تدوین می‌شوند انجام می‌شود.
منابع مالی IMF به وسیله اعضای صندوق تامین می‌شود و ابتنای اصلی آن بر حق عضویت هر کشور با توجه به حجم اقتصاد آن کشور است. حجم نهایی حق عضویت اعضا مهمترین عامل تعیین‌کننده ظرفیت و توانایی وام‌دهی صندوق است. اصلی‌ترین مسوولیت صندوق بین‌المللی پول فراهم آوردن وام‌هایی برای کشورهایی است که با معضل عدم موازنه پرداخت‌ها دست به گریبانند. این مساعدت مالی، کشورها را قادر می‌سازد که ذخایر بین‌المللی خود را بازسازی کنند، وضعیت ذخایر ارزی خود را باثبات کنند، پرداخت‌هایشان برای واردات تداوم یابد و شرایط لازم برای رشد اقتصادی موثر و قوی پیدا کنند.
به جز بانک‌های توسعه، IMF برای هیچ پروژه ویژه و خاصی وام نمی‌دهد. میزان وام دهی IMF در طول زمان تغییرات مهمی داشته است. شوک نفتی دهه ۱۹۷۰ و بحران بدهی‌ها در دهه ۱۹۸۰ نقش مهمی در افزایش گستره وام‌دهی IMF داشتند. در دهه ۱۹۹۰ نیز فرایند گذار اروپای مرکزی و شرقی و بحران‌های در حال ظهور در اقتصادهای بازار، تقاضا برای ذخایر IMF را هر چه بیشتر افزایش داد.
کاهش فقر و تسهیل رشد (PRGF) از جمله تسهیلات وام‌دهی کوتاه مدت IMF به کشورهای کم درآمد است. برنامه‌های حمایتی PRGF به اجرای استراتژی‌های جامع کاهش فقر کشورهای با درآمد پایین اختصاص می‌یابد. PRGF در سپتامبر ۱۹۹۹ با قرار دادن کاهش فقر و افزایش رشد اقتصادی در کانون عملیات‌های وام‌دهی به اعضای فقیر، ایجاد شد.
ارسال نظر