7/3 میلیارد برگ اسکناس در کشور دست به دست می‌شود

لیلا اکبرپور - همایش بانکداری الکترونیکی با حضور دکتر دانش‌جعفری و سلیمانی، وزرای امور اقتصادی و دارایی و ارتباطات و فناوری اطلاعات، پورمحمدی، معاون وزیر در امور بانک، بیمه و شرکت‌های دولتی و مدیران عامل بانک‌های ملت، صادرات و تجارت روز گذشته در دانشکده مدیریت دانشگاه تهران برگزار شد. به ازای هر نفر ایرانی ۱۰۰ برگ اسکناس

دکتر داوود دانش جعفری، وزیر امور اقتصادی و دارایی، در همایش بانکداری الکترونیکی گفت: دنیای امروز با گسترش بانکداری الکترونیکی به سرعت در حال پیشرفت است و توسعه‌یافتگی کشور‌ها با شاخص‌های متعددی از جمله شاخص ارتباطات گره خورده است.

وی افزود: یکی از شعار‌های اصلی کشور در جهت افزایش تولید، استفاده از سیاست یا رهیافت تحت عنوان توسعه صادرات مطرح است. دسترسی به بازار‌های جهانی یک اصل است که دارا بودن یک بانکداری کارآمد یکی از محور‌های اصلی این هدف است.

وزیر اقتصاد، بانکداری الکترونیکی را یک ابزار و وسیله برای رسیدن دولت به اهداف مورد نظر خود دانست و افزود: پس از تشکیل شورای عالی انفورماتیک کار گروه اختصاصی بانکداری الکترونیکی نیز با راهبری وزارت امور اقتصادی و دارایی و سیستم بانکی کشور ایجاد شد.

دانش‌جعفری در ارزیابی خود از وضعیت دولت در زمینه بانکداری الکترونیکی گفت: دولت هزینه‌های فراوانی را برای امور مختلف می‌پردازد که اگر در کنار آن توجه بیشتری به بانکداری الکترونیکی صورت گیرد این هزینه‌ها کاهش می‌یابد در حال حاضر هزینه‌های فراوانی برای چاپ اسکناس پرداخته می‌شود که به هر میزان که به بانکداری الکترونیکی بها داده شود هزینه چاپ اسکناس نیز کاهش می‌یابد.

او پرداخت قبوض را یکی از مواردی دانست که هزینه زیادی را به دوش دولت گذاشته است و در این زمینه توضیح داد: با توسعه یافتن تلفن بانک همچنان مراجعات بسیار زیادی به بانک‌ها برای پرداخت قبوض انجام می‌شود، برای این امر مصرف سوخت و ترافیک افزایش می‌یابد که پیرو ترافیک نیز هزینه‌های بهداشت و درمان، انتظامات و حفاظت از محیط‌زیست افزایش می‌یابد.

وی به شاخص‌های منتشر شده از سوی بانک جهانی اشاره کرد و گفت: شاخص رابطه سلامت و بهداشت عمومی‌ با اسکناس نشان می‌دهد که اسکناس ۷۰ نوع بیماری را به انسان منتقل می‌کند، به همین ترتیب هر چه نقل و انتقال اسکناس کاهش یابد بهداشت عمومی‌ نیز افزایش می‌یابد.

دانش‌جعفری با بیان اینکه در حال حاضر ۳/۷میلیارد برگ اسکناس در جریان است، گفت: با توجه به جمعیت ۷۰میلیون نفری کشور سرانه هر فرد ۱۰۰ برگ می‌شود در حالی که در کشور‌های صنعتی سرانه هر فرد ۱۲ تا ۱۶ برگ اسکناس است، حتی سرانه اسکناس برای هر فرد هندی و پاکستانی ۴۰ تا ۵۰ برگ است. از مقایسه سرانه اسکناس کشور با سایر کشور‌ها به نقیصه بانکداری الکترونیکی

پی برده می‌شود.

وی تاکید کرد: سالانه ۱۲۰میلیارد ریال بابت جمع‌آوری و امحای اسکناس‌ها هزینه می‌شود در صورتی که اگر بخشی از این هزینه‌ها در جهت توسعه بانکداری الکترونیکی صرف شود هزینه دولت نیز کاهش می‌یابد.

دانش‌جعفری از کنترل بسیاری از هزینه‌های زائد دسته چک و سربار بانک‌ها با توسعه بانکداری الکترونیکی خبر داد و افزود: افزایش دقت و سلامت کار یکی از مواردی است که متوجه سیستم بانکی می‌شود در عین حال جلوگیری از اختلاس‌ها نیز از پدیده‌هایی است که بانک‌ها با آن مواجه هستند.

وزیر امور اقتصادی و دارایی ارتقای فرهنگ بانکداری الکترونیکی را از طریق فعالیت صدا و سیما و رسانه‌ها ضروری خواند و گفت: امروزه به‌‌رغم فراهم بودن سیستم تلفن بانک همچنان مراجعات به پشت باجه صورت می‌گیرد.

او به امضای تفاهم نامه‌ای که چند ماه قبل میان وزارت امور اقتصادی و دارایی و وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات اشاره کرد و افزود: در گذشته بسیاری از ادارات ما حساب‌های جاری زیادی داشته و در حال حاضر حساب‌های خود را به سیبا و جام تبدیل کرده‌اند که به دلیل امنیت موجود در این سیستم است.

وزیر امور اقتصادی و دارایی با اشاره به اینکه در حال حاضر شش هزار دستگاه خودپرداز در کشور فعالیت می‌کنند، تاکید کرد: این تعداد تا پایان سال به ۸۱۰۰ دستگاه افزایش می‌یابد در عین حال تا پایان سال ۸۸ تعداد خودپرداز‌ها به ۳۰هزار دستگاه ارتقا می‌یابد. تعداد پایانه‌های فروش نیز در حال حاضر ۱۰۸هزار دستگاه است که تا پایان امسال به ۲۰۰هزار و تا پایان سال ۸۸ به ۹۰۰هزار دستگاه ارتقا می‌یابد، همچنین در حال حاضر ۱۶میلیون کارت بانک صادر شده است که تعداد این کارت‌ها تا پایان امسال به ۲۱میلیون و تا پایان سال ۸۸ به ۷۵میلیون کارت افزایش می‌یابد.

صف‌های طولانی بانک‌ها از ضعف اقتصادی است

وزیر ارتباطات و فناوری اطلاعات نیز گفت: در حال حاضر ۷۳هزار کیلومتر فیبر نوری در کشور وجود دارد که ۳۳هزار کیلومتر آن در راه‌های اصلی و مابقی در داخل شهر‌ها است که برای این امر ۷۰۰میلیارد تومان سرمایه‌گذاری شده است.

دکتر سلیمانی افزود: بانکداری الکترونیکی در هر کشوری برای رسیدن به اهداف مطلوب باید توسعه یابد، که در حال حاضر بخش خبری سهم عمده‌ای در ترافیک فناوری اطلاعات را به خود اختصاص داده است که نشان‌دهنده این امر است که نباید این سرمایه‌گذاری فقط روی خبر رسانی صرف شود بلکه اهداف آموزشی نیز باید مدنظر قرار گیرد.

وی راه‌حل توسعه بانکداری الکترونیکی را برگزاری نشست‌های چند جانبه میان دستگاه‌ها عنوان کرد و افزود: دستگاه‌های اجرایی باید دست به دست هم داده و بخشی نگری را کنار گذاشته تا به اهداف دولت دست یابند چراکه بخشی نگری درد بی درمان کشور‌های جهان سومی‌ است.

وزیر ارتباطات ادامه داد: امروزه اگر بخش مخابرات توسعه یابد به عنوان یک بخش اقتصادی و درآمدزا خواهد بود اگر حوزه بانکداری الکترونیکی توسعه یابد به طور حتم مخابرات و ارتباطات نیز منفعت‌هایی را کسب می‌کند.

او دستیابی به چشم‌انداز بیست ساله را همت و تلاش و کار دسته جمعی دانست و گفت: سرمایه‌گذاری روی حوزه ارتباطات و فناوری اطلاعات به شدت زودبازده است. در عین حال حجم گردش مالی نیز بسیار زیاد است.

وزیر ارتباطات و فناوری اطلاعات با بیان اینکه ایران از نظر زیرساخت‌ها از جایگاه مطلوبی برخوردار است اما هنوز در زمینه فناوری اطلاعات از برخی کشور‌ها عقب است تصریح کرد: نفوذ اینترنت در کشور سال گذشته هفت میلیون نفر بوده که امسال به ۱۲میلیون نفر رسیده است و با مکانیزم‌هایی که تمامی‌بانک‌ها، بیمارستان‌ها و دانشگاه‌ها به عمل آورده‌اند ۸۰درصد دانشگاه‌ها به شبکه اینترنتی متصل هستند.

سلیمانی با بیان اینکه در حال حاضر دانشگاه‌ها از فضای فناوری اطلاعات دور هستند، تصریح کرد: اگر فناوری اطلاعات در دانشگاه‌ها وجود نداشته باشد هیچ گاه در این بخش خبره نخواهیم داشت.

سلیمانی با یادآوری اینکه بسیاری وزارت ارتباطات را بعد از وزارت نفت، دارای بالاترین گردش مالی می‌دانند، گفت: چنانچه کل گردش مالی، پست - پست بانک و مخابرات را با هم جمع کنیم به اندازه شرکت ایران خودرو گردش مالی ندارد.

وی تاکید کرد: اما ۱۲۰هزار نفر به صورت مستقیم در همین وزارتخانه مشغول به کار هستند و از طریق فعالیت‌های آن امرار معاش می‌کنند.

وزیر ارتباطات و فناوری اطلاعات با بیان اینکه این وزارتخانه ۲درصد از درآمد زیرمجموعه خود را صرف عملیات تحقیقاتی می‌کند، گفت: خوب است نظام بانکی در امر تحقیقات بانکداری الکترونیک فعالیت‌هایی انجام داده و هزینه کنند. به گفته او صف‌های طولانی در سیستم بانکی ضعف بزرگی است که باید هر چه زودتر رفع شود.

تجربه ۱۰ ساله بانک ملت در تحقیقات بانکداری الکترونیکی

دکتر علی دیواندری، مدیرعامل بانک ملت نیز در حاشیه همایش بانکداری الکترونیک به سوالات دنیای اقتصاد پاسخ داد.

آقای دکتر، وزیر امور ارتباطات و فناوری اطلاعات عدم توسعه بانکداری الکترونیک را بیشتر به سوی بانک‌ها سوق دادند و نبود خطوط مخابراتی مناسب را به کلی از یاد بردند، شما چه نظری دارید؟

دیواندری: اکنون زمان آن نیست که به دنبال مقصر باشیم، بلکه باید با تلاش چند جانبه و تدوین برنامه‌ای جهشی در جهت توسعه و تحول بانکداری الکترونیکی قدم‌های مثبتی برداشت.

برای توسعه و تحول بانکداری الکترونیک باید در حوزه‌های مختلفی از جمله زیرساخت‌های مخابراتی کارهایی انجام شود، وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات هم در سال‌های اخیر به‌خصوص سال جاری گام‌های موثری را برداشته است اما هنوز ضعف‌هایی در شهرهای بزرگ به ویژه تهران وجود دارد که قطعا به زودی جبران خواهد شد و در مقابل بانک‌ها هم باید در تغییر تکنولوژی، سیستم‌ها و روش‌ها و فرهنگ‌سازی درون سیستم همگام با سایر نهادهای ذی‌ربط حرکت کنند.

آقای دکتر، متاسفانه حرکت همگام در نظام بانکی وجود ندارد، چرا؟

دیواندری- بله، متاسفانه بانک‌ها همپای یکدیگر حرکت نمی‌کنند، به عنوان مثال در جهت گسترش استفاده از خودپرداز با توجه به نیازهای کشور، فعالیت در برخی از بانک‌ها متوقف است، در بحث POSها نیز عملکرد بانک‌ها با هم متفاوت است و در مجموعه یک چشم‌انداز مشترک میان بانک‌ها وجود ندارد.

با توجه به حرکت وزارت امور اقتصادی و دارایی و پیشقدم شدن دکتر پورمحمدی معاون وزیر، در این خصوص تمام عوامل دست به دست یکدیگر بدهند و زمینه را برای توسعه بانکداری الکترونیک فراهم سازند.

آقای دیواندری، وزیر ارتباطات از هزینه شدن ۲درصد درآمدهای این وزارتخانه برای عملیات تحقیقاتی گفتند و از سیستم بانکی نیز خواستار انجام امور تحقیقاتی شدند، آیا نظام بانکی، در بخش تحقیقات فعالیت‌هایی داشته است؟

دیواندری- در نظام بانک اغلب بانک‌ها دارای مراکز تحقیقاتی هستند، در بانک ملت که اینجانب سال‌ها در آن حضور دارم، تحقیقات بانکداری الکترونیکی سابقه‌ای ۱۰ ساله دارد. در واقع توسعه و تحولی که در ارائه بانکداری نوین در بانک ملت صورت گرفت ناشی از همان فعالیت‌های تحقیقاتی است. بسیاری از خدمات بانک ملت برای اولین بار است که در کشور انجام می‌شود، که می‌توان به

Core Banking اشاره کرد که یک تکنولوژی به کار گرفته در دفاتر پشتیبانی اطلاعات بانکی است. در ضمن بانک ملت در سال‌‌های پیش یک تفاهمنامه همکاری با مرکز تحقیقات مخابرات امضا کرده و پروژه تحقیقاتی مشترکی را با هم انجام دادند.

(CoreBanking: تمامی اطلاعات مشتریان از جمله ارتباطات با گروه‌های مالی و تجاری و انواع تولیدات بانکی شامل پس‌انداز، سپرد‌ه‌های ثابت، حساب‌های جاری، وام‌های رهنی و غیررهنی، حساب دارایی، فعالیت‌های اعتباری، سیستم‌های پرداخت نقل و انتقال صندوق‌های الکترونیکی و نظام تسویه ناخالص آنی و ماشین‌‌های الکترونیکی، کارت‌های اعتباری، استاندارد بالای امنیت اطلاعاتی در این سیستم مدیریت می‌شود.)

۲۶۰۰شعبه آنلاین بانک صادرات

دکتر برهانی، مدیر عامل بانک صادرات نیز در حاشیه همایش بانکداری الکترونیک به پرسش‌های دنیای‌اقتصاد پاسخ داد:

آقای برهانی از فعالیت‌های بانک صادرات در خصوص گسترش بانکداری الکترونیک بگویید؟

برهانی- بانک صادرات در بحث بانکداری الکترونیک وسیع‌ترین شبکه بانکی را ارائه می‌دهد.

اکنون بانک صادرات دارای ۲هزار و ۶۰۰ شعبه online است که هر فردی به راحتی می‌تواند از حساب‌های جاری و سپرده خود، از طریق دستگاه‌های خودپرداز و اینترنت نقل و انتقال وجوه خود را انجام دهد.

از سوی دیگر قدرت حواله‌دهی بین بانکی سیستم است که قرار است با حضور اعضای شتاب انجام شود که در مرحله اول میان بانک‌های صادرات، کشاورزی و ملی انجام می‌گیرد.

در ضمن توجه داشته باشید که بانکداری الکترونیک فقط از طریق ATM نیست، بلکه خودپرداز یعنی تعداد تحویلداران اتوماتیک پول اضافه می‌شود، در حالی که نیاز جامعه و اساس بانکداری الکترونیک استفاده از پایانه‌های فروش (POS) است، بنابراین بانک صادرات طی یکسال گذشته تعداد POSهای خود را از ۷۰۰دستگاه به ۱۲هزار افزایش داده است و در یک برنامه‌ریزی مدون تا پایان امسال به ۳۰هزار POSخواهد رسید، بانک صادرات در پایان سال ۸۶ نیز ۱۰۰هزار POS در کشور نصب خواهد کرد. از سوی دیگر تعداد دستگاه‌های خودپرداز بانک صادرات سال گذشته ATM۵۰۰ بود که امسال به ۱۶۰۰ دستگاه ATM افزایش یافته و برنامه داریم که همچنان بر تعداد آن افزوده شود.

همچنین بانک صادرات برای حمایت از تولیدکنندگان ایرانی دستگاه‌های خودپرداز اقدام به خرید ۲۵۰ دستگاه از تولیدکنندگان ایرانی کرده است.

علیرضا لکزایی، مدیر طرح و برنامه بانک ملت نیز در همایش بانکداری الکترونیک ضمن ارائه آمار بانکداری نوین در دنیا را با بانکداری ایران مقایسه کرد و گفت: تهیه و تدوین قانون و مقررات حقوقی تجارت الکترونیکی، تهیه و تدوین روش‌های رسیدگی به شکایات و تخلفات الکترونیکی، ایجاد اصلاحات اساسی در ساختار سیستم بانکی، آموزش و فرهنگ‌سازی برای مشتریان و کارمندان، وجود شبکه ارتباط داده‌ای مطمئن، بالا بردن سطح اعتماد مردم به روش‌های نوین، به کارگیری نیروی متخصص، مدیریت ریسک، وجود مدیریت واحد یکپارچه جهت پیاده‌سازی رویه‌های الکترونیک، امضا و گواهی دیجیتالی و تخصیص بودجه مناسب از الزامات بانکداری الکترونیکی است.

در حاشیه بانک خصوصی سامان ۲۰۰ کارت هدیه ۱۰۰هزار تومانی به دانشجویان و کادر علمی دانشگاه مدیریت تقدیم کرد که توسط وزیر امور اقتصاد و دارایی اهدا شد.

بانک ملت نیز ۱۰۰ کارت (ملت کارت) را به دانشجویان ممتاز دانشکده مدیریت هدیه کرد، که باز هم توسط دکتر دانش جعفری اهدا شد.

همچنین یک کانتینر که دارای ۲ دستگاه خودپرداز بانک ملت بود، در مقابل تالار الغدیر که همایش بانکداری الکترونیک در آن برگزار می‌شد حضور داشت و شرکت‌کنندگان می‌توانستند از آن استفاده کرده و پول دریافت کنند.