چه کسی می‌تواند رییس کل بانک مرکزی را برگزیند؟
گروه بازار پول- لایحه قانون برنامه پنجم توسعه که از ماه‌های گذشته در مجلس شورای اسلامی در حال بررسی بود سرانجام دو هفته پیش به تصویب نهایی رسید. این لایحه پس از ارسال به شورای نگهبان برای تصویب نهایی با ۶مورد نظر مخالف این شورا مواجه شد و برای اصلاح به مجلس باز گردانده شد. نحوه انتخاب رییس کل بانک مرکزی از جمله مواردی بود که شورای نگهبان آن را خلاف قانون اساسی تشخیص داد.
در ماده ۸۰ لایحه برنامه پنجم، نمایندگان مجلس با حذف رییس‌جمهور از ریاست مجمع بانک مرکزی مقرر کرده بودند که این مجمع از ۱۱عضو تشکیل شود. طول مدت انتصاب هریک از اعضا ۱۰سال و فقط برای یک دوره باشد. وزیر اقتصاد، معاون برنامه‌ریزی و نظارت راهبردی رییس‌جمهور، دادستان کل کشور، رییس اتاق بازرگانی و صنایع و معادن و ۷ نفر اقتصاددان با حداقل ۱۵سال سابقه ترکیب جدید اعضای مجمع بانک مرکزی را تشکیل می‌دادند. اعضای یاد شده می‌توانستند از بین خود فردی را به عنوان رییس مجمع انتخاب کنند. در ترکیب قبلی، رییس‌جمهور، وزیر اقتصاد، معاون برنامه‌ریزی و نظارت راهبردی ریاست‌جمهوری، وزیر بازرگانی و یکی از وزرا به انتخاب هیات وزیران اعضای مجمع عمومی بانک مرکزی را تشکیل می‌دادند. این مصوبه از آنجایی که قدرت دولت وشخص ریاست‌جمهوری در بانک مرکزی را کاهش می‌داد با مخالفت شدید احمدی‌نژاد روبه‌رو شد. محمود بهمنی، رییس کل بانک مرکزی و وزیر اقتصاد هم با این مصوبه مخالفت کردند. شورای نگهبان هم با این استدلال که تغییر ترکیب مجمع عمومی بانک مرکزی خلاف اصل ۴۴ قانون اساسی است این مصوبه را به مجلس باز گرداند.
مجلس شورای اسلامی در بررسی دوباره به پیشنهاد احمدتوکلی به اضافه شدن رییس‌جمهور به ترکیب مجمع رای مثبت داد، اما با پیشنهاد غلامرضا مصباحی‌مقدم، نماینده تهران، مقرر شد که رییس کل بانک مرکزی با معرفی از سوی مجمع بانک مرکزی و رای مجلس برگزیده شود. در حال حاضر رییس کل بانک مرکزی به پیشنهاد رییس‌جمهور و تایید مجمع بانک مرکزی منصوب می‌شود. با اصرار مجلس این مصوبه به مجمع تشخیص مصلحت رفت. احمدی‌نژاد در واکنش به این تحولات با انتقاد شدید از نظر مجلس اعلام کرد که مجمع تشخیص جایگاه قانونگذاری ندارد. براساس خبرهای غیررسمی مجمع تشخیص در آخرین جلسه خود با بررسی این مصوبه گویا نظر سومی را مطرح کرده است.
براساس این نظریه رییس کل بانک مرکزی با نظر اکثریت روسای سه قوه عزل و نصب خواهد شد. به نظر می‌رسد مصوبه مجمع تشخیص از آنجایی که مبادرت به تصویب قانون جدیدی کرده است خارج از وظایف این نهاد است و ظاهرا به همین دلیل برای تایید نهایی تقدیم مقام معظم رهبری شده است. اما صرفنظر از این موضوع فلسفه استقلال بانک مرکزی و حساسیت در مورد عزل و نصب رییس کل این بانک عدم وابستگی این نهاد تاثیر گذار در اقتصاد کشور به نهادهای سیاسی است. مصوبه نخست مجلس که هفت نفر اقتصاددان خبره در ترکیب مجمع بانک مرکزی را پیش‌بینی کرده بود و این افراد می‌توانستند نقش موثری در انتخاب رییس کل بانک مرکزی داشته باشند، می‌توانست تا حدود زیادی این خواسته فعالان و کارشناسان اقتصادی را برآورده کند. رییس کل بانک مرکزی باید شخصیتی مقبول خبرگان اقتصادی باشد. کسانی که نه دغدغه صنفی نه دغدغه سیاسی دارند.
ارسال نظر