نظام تامین اجتماعی برای نخستین بار در اروپای قرن ۱۹میلادی مطرح شد و بحث‌های مربوط به آن تا امروز که قریب به اتفاق همه کشورهای جهان قوانینی مربوط به بازنشستگی دارند، همچنان باقی مانده است. صندوق‌های بازنشستگی یکی از مهم‌ترین سازوکارهای حمایتی از بازنشستگان و از موثرترین عوامل در تحلیل چگونگی عملکرد نهادهای تامین اجتماعی به‌شمار می‌روند.

از این رو تعریف ساختار و نحوه عملکرد این سامانه، موضوع تحقیق‌ها و مطالعات متعدد بنیادهای بزرگ و بین‌المللی زیادی، همچون بانک جهانی و نیز سازمان‌های بین‌المللی تامین اجتماعی قرار گرفته است.

در این میان یکی از موضوعاتی که همواره تاثیر آن بر کارآیی و عملکرد صندوق‌ها مورد سنجش قرار گرفته، نحوه تغییر ساختار جمعیتی بوده است. نکته‌ای که به‌واسطه افزایش سال‌های امید به زندگی در غالب جوامع، بر تعداد مستمری‌بگیران خواهد افزود.

این عامل در کنار کاهش نسبت جمعیتی نیروی کار به تعداد سالمندان در کشوری همچون ایران بیش از پیش نگرانی در مورد بر هم خوردن توازن میان ورودی‌ها و خروجی‌های صندوق‌ها و به تبع آن به خطر افتادن امنیت مالی و روانی خیل عظیمی از افراد جامعه را تقویت خواهد کرد.

با این اشارات، باشگاه اقتصاددانان طرح این موضوع را در مجال کنونی بسیار حائز اهمیت دانسته و از کارشناسان این حوزه پرسیده است:

۱. با توجه به وضعیت کنونی نظام تامین اجتماعی کشور و تغییرات ساختار جمعیتی در طول سال‌های آینده، تحلیل شما از آینده پیش‌روی صندوق‌های بازنشستگی چیست؟

۲. ساز و کار پیشنهادی شما برای آنکه صندوق‌ها بتوانند خود را با تغییرات جمعیتی تطبیق دهند و از نگرانی‌ها پیرامون عملکرد آتی این نظام حمایتی کاسته شود، چیست؟