شوک‌ بر اقتصاد جهان

واشنگتن پست

ایلان مویی

خروج بریتانیا از اتحادیه اروپا می‌تواند شوک‌هایی به اقتصاد جهانی بفرستد و بیش از یک تریلیون دلار سرمایه‌گذاری و تجارت با ایالات متحده آمریکا را در معرض تهدید قرار می‌دهد. سیاست‌گذاران جهانی هشدارهای خود را در مورد خطرات خروج بریتانیا از اتحادیه اروپا اعلام کرده‌اند که حوزه‌های مختلفی را از سیاست گرفته تا اقتصاد در بر می‌گیرد. حوزه‌هایی که اروپا را برای ۴ دهه متحد کرده است. رای‌دهندگان بریتانیا امروز با شرکت در یک رفراندوم تصمیم می‌گیرند که آیا می‌خواهند اتحادیه اروپا را ترک کنند یا در آن باقی بمانند. اما تغییرات بازار مالی با انتشار نظرسنجی‌ها افزایش یافته و نشان می‌دهد که در روزهای اخیر تقاضا برای ترک این همکاری افزایش یافته است. هر چند که در دو روز اخیر نشانه‌هایی مبنی بر باقی ماندن در اتحادیه اروپا نیز دوباره قوت گرفته است. در نتیجه هنوز مشخصا نمی‌توان اظهارنظر قطعی در این مورد داشت.

این تصمیم پیامدهایی برای کسب و کار اتباع ایالات متحده آمریکا خواهد داشت که موجب اشتغال بیش از یک میلیون نفر در بریتانیا شده‌است. ایالات متحده آمریکا بزرگ‌ترین سرمایه‌گذار در بریتانیا است و بسیاری از شرکت‌های آن کشور، بریتانیا را به مثابه دروازه‌ای برای تجارت آزاد با ۲۸ کشور اتحادیه اروپا می‌بینند. خروج بریتانیا از اتحادیه اروپا ممکن است دسترسی این شرکت‌ها را به آن بازارها به خطر بیندازد و به‌طور بالقوه درآمد این بنگاه‌ها را کاهش داده و برخی از این شرکت‌ها را مجبور به تعویض دفاتر خود و جابه‌جایی به سایر کشورهای اتحادیه اروپا می‌کنند. این امر موجب شده است که آمریکا در خط مقدم کمپین نگهداری بریتانیا در اتحادیه اروپا قرار گیرد و نام‌های بزرگی در وال استریت برای این منظور تلاش‌هایی صورت دهند.خروج بریتانیا از اتحادیه اروپا برای بریتانیا، اتحادیه اروپا و جهان نیز نامطلوب است. امروزه تقریبا به اندازه کافی عدم‌قطعیت در بازارهای جهانی وجود دارد که نیازی به بیشتر از این مقدار نباشد.

صندوق بین‌المللی پول در روز جمعه پیش‌بینی‌هایی درخصوص برگزیت (BREXIT ) ارائه کرد و خروج بریتانیا از این اتحادیه را منفی و مهم خواند. این سازمان معتبر جهانی پیش‌بینی کرد که برگزیت در بدترین سناریو می‌تواند رشد اقتصادی را تا ۳ سال آتی حدود ۶/ ۵ درصد کاهش دهد. این نگرش منفی با کاهش شدید انتظارات در مورد پوند و مشکلات شدید در مورد تجارت با کشورها همراه است. این دغدغه‌ها توسط سیاست‌گذاران سراسر دنیا در هفته گذشته اعلام شدند. بانک مرکزی انگلستان رفراندوم را بزرگ‌ترین ریسک آنی روبه‌روی بازارهای مالی بریتانیا و احتمالا بازارهای مالی جهانی خوانده است. بازارهای مالی اکنون در حال تجربه آشوب‌هایی به همین دلیل هستند.

ارزش پول بریتانیا به مقدار زیادی نوسان کرده است و شاخص بازار سهام لندن نزدیک به ۶ درصد کمتر از دوهفته گذشته شده و به میزان قابل مقایسه با پایین‌ترین مقدار آن در ۴ ماه گذشته رسیده است. برخی از سرمایه‌گذاران نگران در حال تبدیل دارایی خود به «مامن امن» (دارایی ایمن) بدهی‌های دولت هستند و فشار تقاضای شدیدی برای اوراق قرضه ۱۰ ساله آلمان شکل گرفته است. در ایالات متحده آمریکا نیز بازدهی اوراق خزانه‌داری به سطوح بسیار پایینی نزول کرده که از سال ۲۰۱۲ مشاهده نشده بود.

این رویداد در کنار وضعیت چالش‌‌برانگیز و ضعیف اقتصاد اروپا و جهان پیش از آن نیز موجب وخامت اوضاع شده است. اروپا هنوز در حال بهبود یافتن از بحران‌های مالی است که کشورهایی نظیر ایتالیا، یونان و برخی کشورهای دیگر در این قاره را در بر گرفته بود. موج پناهندگان خاورمیانه نیز در نتیجه ناآرامی‌های سیاسی و فرهنگی در این مناطق به چنین وضعیتی دامن زده است.

علاوه بر این، نگرانی‌هایی درخصوص وضعیت تجاری قدرت‌های بزرگ اروپا و شرکای عمده آنها مانند چین و ایالات متحده آمریکا وجود دارد.البته تنها شرکت‌های بسیار بزرگ آمریکا نیستند که ممکن است در صورت خروج بریتانیا از اتحادیه اروپا دچار آسیب و خسارت شوند، بلکه بسیاری از شرکت‌های کوچک‌تر هم از این آسیب در امان نخواهند بود. در این صورت تغییر دفاتر کاری و جابه‌جایی مکان این شرکت‌ها ممکن است منجر به بیکاری در بریتانیا نیز بشود. به رغم تمام آنچه درخصوص پیامدهای ناشی از خروج بریتانیا از اتحادیه اروپا گفته شد، باید صبر کرد تا نتیجه برگزاری رفراندوم مشخص شود.