گفت‌وگو با مدیرعامل شرکت «تماد»، صادرکننده نمونه سال ۱۳۸۶
شرکت‌های داروساز ایرانی و بحران رقابت جهانی
او فوق لیسانس مدیریت بازرگانی است و حدود ۴ دهه سابقه مدیریت و فعالیت در بخش‌های مختلف صنعتی را در کارنامه خود دارد. اینها، تنها گوشه‌ای از سوابق مدیرعامل ۵۹ ساله شرکت «تماد» است.
اشاره- یک دهه مدیریت شرکت «پاکسان»، پنج سال مدیریت شرکت «تولی‌پرس»، مدیریت و عضویت در هیات‌مدیره شرکت‌های بسیاری مانند: سولفیران، خدمات بندر ایران، صنایع بسته‌بندی ایران، پایور ایران و ... از جمله سوابق مهدی جاریانی است.
او فوق لیسانس مدیریت بازرگانی است و حدود ۴ دهه سابقه مدیریت و فعالیت در بخش‌های مختلف صنعتی را در کارنامه خود دارد. اینها، تنها گوشه‌ای از سوابق مدیرعامل ۵۹ ساله شرکت «تماد» است. وی که از شهریور ماه سال گذشته، سکان مدیریت «تماد» را بر عهده گرفته است توانسته با این شرکت موفق به کسب عنوان «صادرکننده نمونه» آن هم برای سومین مرتبه شود.
مهدی جاریانی که به تازگی به عضویت اتاق بازرگانی در آمده است، معتقد است پنج سال آتی، یکی از حساس‌ترین مقاطع زمانی برای صنعت دارویی کشور محسوب میشود.
گفت‌وگوی زیر چکیده‌ای است از افکار و نظرات این مدیر کهنه‌کار صنعت کشور، در عرصه‌های مختلف صنعتی، دارویی و بالاخره وضعیت «تماد» به عنوان یکی از مهم‌ترین شرکت‌های تولید مواد اولیه دارویی ایران و البته صادر کننده نمونه دارویی کشور در سال ۱۳۸۶.
***
آقای جاریانی، به عنوان مدیرعامل یکی از بزرگ‌ترین شرکت‌های تولید کننده مواد اولیه دارویی که اتفاقا امسال نیز موفق به اخذ عنوان صادر کننده نمونه کشور شده است، کیفیت داروهای تولید داخل و چگونگی تطابق آنها را با استانداردهای جهانی چگونه ارزیابی می‌نمایید؟
در مورد کیفیت داروهای ایرانی بحث و نظرات مختلفی وجود دارد. عده‌ای آن را غیرقابل قبول یا با کیفیت پایین و گروهی آن را خوب و قابل قبول قلمداد می‌کنند. برای تحلیل دیدگاه‌ها در این زمینه مهم، لازم است مساله را از ابعاد مختلف مورد بررسی قرار داد.
یکی از آن موارد، بعد «فرهنگی» است. اصولا مصرف کننده ایرانی عمدتا کالای ایرانی را فاقد کیفیت می‌داند و کالاهای خارجی را خوب می‌شمارد.
این مساله فرهنگی است که متاسفانه نهادینه شده است. بدیهی است که نمی‌توان این تصور را کلا غلط دانست. در حالی که سیاست‌های کشورمان بر مبنای حمایت از صنعت و تولید داخلی وضع شده و حتی اکثر کالاهای تولیدی تا یک دهه قبل از یارانه برخوردار بودند و این فرصت برای تولید کنندگان پیش آمد که بهترین سوءاستفاده از این حمایت را بنمایند و از کیفیت و بسته‌بندی مناسب کالا به منظور کسب منافع مالی کاستند، همه به خاطر داریم تا اواخر دهه ۶۰ مصرف کننده به دنبال محصول می‌گشت و هر آنچه را می‌یافت یک موفقیت می‌دانست، لیکن توجه به کیفیت را نمی‌توانیم از او منتزع کنیم.وقتی خودروی تحویلی با کیفیت مردود از نظر جهانی تحویل او می‌شد، وقتی فرش ماشینی درجه ۳ را با التماس به‌عنوان درجه یک می‌گرفت، وقتی مجبور به مصرف ماکارونی فاقد کیفیت بود و هر آنچه را تصور کنید، چه انتظاری از مصرف‌کنندگان می‌توان داشت که تصوری متفاوت دارند و آن اینکه کالای ایرانی فاقد کیفیت است. این موضوع بعد از کاستن دولت از سیستم حمایتی رو‌به بهبود گذاشت و از دهه ۷۰ تولیدات ایرانی، به‌سوی کیفیت مطلوب حرکت کرد و به‌خصوص بعد از آزادسازی صادرات و نیاز تطبیق کالای ایرانی با کالای خارجی تحولات چشمگیری در کیفیت و بسته‌بندی به وجود آمد و امروز شاهد صادرات انواع محصولات ایرانی با کیفیت قابل‌قبول جهانی هستیم. لیکن هنوز این تفکر که کالای ایرانی فاقد کیفیت است وجود دارد و لذا نیاز به یک کار فرهنگی گسترده در کنار سایر موارد داریم.
گفتید این مقوله ابعاد مختلفی دارد. باز هم مواردی مانده که به آنها اشاره کنید؟
همان‌طور که می‌دانید بهداشت در جامعه ایران از اهمیت بسزایی برخوردار است. این مساله از یک‌سو و روحیه «برتری» خواهی ایرانی از سوی دیگر، باعث شده تا با ذهنیتی که از کیفیت بالای داروی خارجی دارند، بیشتر به سمت مصرف آن بروند.
اما مسلما پزشکان نیز در ایجاد این ذهنیت دخیل هستند!
بله. از قبل از انقلاب اسلامی عده زیادی از پزشکان و متخصصان امر در دانشگاه‌های معتبر اروپایی و آمریکایی تحصیل کرده‌اند. این سابقه به‌طور طبیعی در ذهن پزشکان ما این موضوع را حک نموده است که در صورت امکان داروهای باکیفیت بسیار بالا را که همانا داروهای آمریکایی و اروپایی است به داروهای ایرانی ترجیح دهند و از آنجا که بیمار حرف پزشک را دربست می‌پذیرد، این تفاوت‌گذاری در سطح جامعه دیده میشود.
برخی از کارشناسان نیز نرخ پایین دارو را از جمله عوامل دیگری می‌دانند که به اعتبار داروهای تولید داخل ضربه می‌زند، شما با این نظریه موافقید؟
بله، من هم کاملا با این اصل موافقم. شاید بتوان گفت قیمت دارو در ایران ارزان‌ترین در سطح جهان است که این مساله از نظر روانی قیمت و کیفیت داروها را برای مصرف‌کننده تداعی می‌کند. وقتی دارو با قیمت پایین عرضه میشود مصرف‌کننده آن را بی‌کیفیت می‌شمارد.
اما نظرتان را صریحا در خصوص کیفیت دارو ایرانی بیان نکردید، بالاخره به نظر شما کیفیت داروها و مواد اولیه دارویی تولید داخل کشور، در حد استانداردهای جهانی و قابل قبول است؟
به‌حق بایستی اذعان نمود که وزارت بهداشت جمهوری اسلامی ایران یکی از سخت‌گیرترین سازمان‌های مرتبط با مساله کیفیت دارو و رعایت ضوابط GMPو استفاده از آخرین روش‌های روز کنترلی دنیا مثل BP و FDA است. کیفیت مواد اولیه دارو و همین‌طور داروهای ساخته شده در مراحل مختلف مورد آزمایش قرار می‌گیرد و از این‌رو است که می‌توان اذعان کرد داروهای ایرانی از استاندارد بالایی برخوردار هستند. برای اینکه بتوان کار فرهنگی انجام داد وزارت بهداشت باید با یک برنامه گسترده اذهان عمومی و به خصوص حوزه علمی، پزشکی و دارویی را به مساله آگاهی دهد و مطمئنا در یک دوره کوتاه‌مدت نگرش عمومی به داروی ایرانی بالا خواهد رفت.
به طور خلاصه به نظر بنده داروی ایرانی از حد قابل قبول با ضوابط بین‌المللی برخوردار است.
بگذارید سوالم را به گونه دیگری بیان کنم، به نظر شما کیفیت داروهای ایرانی طی دو دهه اخیر، چه روندی را طی کرده است؟
داروهای ایرانی در دو دهه اخیر مواجه با دو نگرش متفاوت با یکدیگر بوده است. بعد از انقلاب، طرح ژنریک دارو مطرح و اعمال شد. از این‌رو برند و نام تجاری منتفی و یک سیستم کیفی مساوی برای همه داروها مدنظر قرار گرفت. در این روش پایین و بالا بودن عوامل مدیریتی و استانداردهای بالای کارخانه‌ها نقشی نداشت و می‌توان به دولتی شدن سیاست تولید دارو اشاره نمود. این امر باعث شد که داروی ایرانی لطمه ببیند.
در ده سال اخیر سیاست وزارت بهداشت به سوی داروهای دارای برنددار و با نام تجاری تمایل پیدا کرد و شرکت‌های تولیدکننده دارو مجاز به عرضه داروهایی با طرح تجاری خود شدند. این کار باعث میشود که داروهای با کیفیت بهتر به مصرف‌کننده معرفی شود و مصرف‌کننده حق انتخاب داشته باشد.
تاثیر این سیاست بسیار موثر خواهد بود به‌خصوص با آزادسازی ورود داروهای ساخته شده انتخاب اصلح برای مصرف‌کننده ایرانی به وجود آمد و از طرفی این مقررات باعث ارتقای کیفیت داروهای ایرانی نیز میشود.
ادامه این گفت‌وگو را در ویژه‌نامه روز ملی صادرات که روز سه‌شنبه مورخ۰۱/۰۸/۸۶ منتشر میشود، بخوانید.
ارسال نظر