رشد شگفت‌انگیز تجارت جهانی
گزارش WTO درباره اوضاع تجارت جهانی در ۴ ماه نخست۲۰۱۱
رشد 22 درصدی مبادلات تجاری
رشد ۴۰ درصدی قیمت مواد غذایی
کاهش شدید تولید و صادرات خودرو در ژاپن
گروه بازرگانی - مهرداد گوران: سازمان تجارت جهانی از رشد ۲۲ درصدی حجم تجارت جهانی طی چهار ماهه نخست سال جاری میلادی در مقایسه با مدت مشابه سال ۲۰۱۰ خبر داد. گزارش امیدوارانه WTO در حالی منتشر شده که کارشناسان اقتصادی از چندی پیش نگران افت صادرات و واردات جهانی به دلیل اثرات پیش‌بینی‌ناپذیر سونامی ژاپن، سیاست‌های ارزی و چالش‌های مرتبط با آن و نیز بستن بازار کشورهای پیشرفته به روی محصولات کشورهای در حال توسعه بوده‌اند.
در گزارش سازمان تجارت جهانی وضعیت اقتصادی 70 اقتصاد برتر جهان که بیش از 90 درصد تجارت جهانی را در اختیار دارند و تغییرات فصلی بازارهای جهانی بر اساس قیمت دلار مدنظر قرار گرفته است. در این گزارش تاکید شده است که این نخستین بار پس از بحران مالی جهانی در سال 2009 است که آمار مبادلات تجاری رشدی شگفت‌انگیز را تجربه می‌کند و به سطح رشد ماه جولای در سال 2008 باز می‌گردد. کارشناسان WTO پیش از این میزان رشد تجارت جهانی در سال 2011 را حداقل 5/6 درصد پیش‌بینی کرده بودند. پاسکال لامی، دبیرکل سازمان تجارت جهانی نیز چند ماه قبل در مقدمه‌ای که بر گزارش تفصیلی تجارت در سال 2010 نوشت تاکید کرد که اگرچه آمار و ارقام رشد تجارت در جهان نشانگر نوعی آرامش پس از وقوع بحران مالی سنگین سال 2009 است، اما عوارض این بحران هنوز ادامه دارد که نشانه آن نرخ بالای بیکاری در کشورهای توسعه یافته و در حال توسعه است.
افزون بر سازمان تجارت جهانی، دیگر مراکز اقتصادی و تجاری معتبر دنیا نیز خوشبینی خود را نسبت به رشد پیوسته اقتصاد جهانی پنهان نمی‌کنند؛ چنانکه تازه‌ترین نظرسنجی اتاق بازرگانی بین‌المللی که دیدگاه ۱۰۰۰ اقتصاددان در ۱۲۰ کشور جهان را منعکس کرده است، نشان می‌دهد آنها ضمن اینکه رشد آینده اقتصاد جهانی را مثبت ارزیابی می‌کنند نرخ بالای بیکاری و تورم را عمده‌ترین عامل نگرانی خود مبنی بر بروز بحران‌های اقتصادی می‌دانند دغدغه اصلی اقتصاددانان جهان اتخاذ سیاست‌های حمایت‌گرایانه در سایه تهدید ناشی از وقوع جنگ‌های ارزی است که می‌تواند اقتصاد جهان را با خطر جدی رو‌به‌رو کند.
بنا به باور دبیرکل ICC دولت‌ها باید با همکاری نزدیک نظام تجارت چندجانبه را تقویت کنند تا اقتصاد جهان قدرت و توانایی خود را بازیابد. گزارش سازمان تجارت جهانی نشانگر این واقعیت است که هند و برزیل به عنوان دو کشور در حال توسعه کماکان نرخ رشد صادراتی بالایی را تجربه می‌کنند تا جایی که ارزش صادرات این دو کشور طی چهار ماه نخست سال جاری میلادی به ترتیب 42 و 31 درصد رشد کرده است، اما وضعیت تجارت ژاپن به عنوان یک کشور توسعه یافته پرنوسان بوده است به طوری که مقایسه دو فصل گذشته تجارت خارجی سومین اقتصاد دنیا نشان از کاهش 4 درصدی ارزش صادرات این کشور دارد که می‌توان این روند را پیامد مستقیم سونامی و زلزله تاریخی دو ماه گذشته ارزیابی کرد حتی آمار رسمی اداره گمرکات ژاپن حاکی از کاهش ۱۲/۵ درصدی صادرات این کشور در ماه آوریل (۱۲ فروردین - ۱۱ اردیبهشت ۹۰ ) و کسری تجاری 6/5 میلیارد دلاری این کشور است ضمن اینکه تحلیلگران اقتصادی براین باورند که کسری تجاری ژاپن تا عادی شدن فعالیت کارخانجات صنعتی این کشور همچنان ادامه خواهد داشت.
از سوی دیگر دولت آمریکا با انتقاد از سیاست ارزی دولت چین، پایین نگه داشتن تصنعی قیمت یوآن در برابر دلار را موجب عمیق‌تر شدن شکاف کسری تجاری با این کشور قلمداد می‌کند. در چهار ماهه امسال صادرات چین رشد ۲۶ درصدی را پشت سر گذاشته اگرچه آمار صادرات فصل به فصل این کشور حکایت از کاهش ۱۰ درصدی صادرات آن دارد. در مدت مذکور واردات چین نیز از نظر تغییرات سالانه و فصل به فصل به ترتیب رشد ۳۳ و ۵ درصدی را ثبت کرده است. چین در سال گذشته با ۱۵۷۸ میلیارد دلار بزرگ‌ترین صادر‌کننده کالا در جهان بود. از سوی دیگر تراز تجاری آمریکا با چهار شریک مهم تجاری این کشور طی سه ماهه نخست سال جاری میلادی به شدت منفی بوده که بیشترین تراز منفی با چین رقم خورده است. صادرکنندگان آمریکایی طی این مدت مجموعا ۲۶ میلیارد دلار کالا به چین صادر کرده‌اند حال آنکه ارزش واردات چینی خریداران آمریکایی بیش از ۸۶ میلیارد دلار کالا برآورد شده است که نشانگر کسری تجاری ۶۰ میلیارد دلاری این کشور با چین است. کسری بزرگ تجاری دیگر آمریکا با مکزیک رقم خورده که ۳۳/۱۶ میلیارد دلار ارزیابی شده است. طی مدت مذکور کسری تجاری آمریکا با ژاپن، آلمان و کانادا به عنوان
دیگر طرف‌های بزرگ تجاری این کشور به ترتیب ۲۸/۱۶، ۱۱ و ۶۳/۹ میلیارد دلار بوده است. گزارش مرکز آمار آمریکا همچنین نشان می‌دهد که در چهار ماه نخست امسال در میان ۴۱ کشور اصلی طرف تجاری این کشور تراز تجاری با ۲۹ کشور منفی و تنها با ۱۲ کشور مثبت بوده است.
کاهش صادرات خودرو از ژاپن
از سوی دیگر گزارش اتحادیه تولیدکنندگان خودرو ژاپن نشان می‌دهد که میزان تولید و صادرات خودرو این کشور در ماه آوریل امسال در مقایسه با ماه مشابه سال گذشته میلادی به ترتیب ۶۰ و ۶۷ درصد کاهش یافته است. در این ماه میزان تولید خودرو در ژاپن از ۷۳۱ هزار و ۸۲۹ دستگاه (ماه آوریل سال گذشته) به ۲۹۲ هزار دستگاه کاهش یافت و میزان صادرات نیز از ۳۹۱ هزار و ۵۴۰ دستگاه در آوریل سال گذشته به ۱۲۶ هزار و ۶۱ دستگاه در آوریل امسال رسیده است. دلیل این کاهش چشمگیر این بوده که زیرساخت‌ها و کارخانه‌های بزرگ تولید خودرو در ژاپن در اثر زلزله ۹ ریشتری و سونامی متعاقب آن از بین رفته یا دچار آسیب جدی شده است. در این میان شرکت هوندا اعلام کرده که میزان تولید داخلی این شرکت ۵۲ درصد کاهش یافته است. شرکت تویوتا به عنوان بزرگ‌ترین تولید‌کننده خودرو در جهان نیز از کاهش ۴۸ درصدی تولید محصولات این شرکت خبر داده است، اما تولیدات شرکت نیسان رشد ۲۲ درصدی سالانه را تجربه کرده ضمن اینکه فروش جهانی محصولات این شرکت نیز ۴/۴ درصد بیشتر شده است.
آسیا، همچنان رو به رشد
کشورهای در حال توسعه آسیایی و حوزه کشورهای مشترک‌المنافع سهم خود از تجارت جهانی را در سال ۲۰۱۰ با رشد ۴۵ درصدی نشان دادند که گزارش چهار ماهه WTO حاکی از ادامه رشد تجاری اقتصاد این مناطق است به طوری که کشورهای مشترک‌المنافع رشد ۲۸ درصدی صادرات و کشورهای آسیایی رشد ۲۵ درصدی را تجربه کرده‌اند.
رشد تجارت ایران با اروپا
در همین حال تازه‌ترین آمار یورواستات بیانگر این است که در ماه مارس ۲۰۱۱، ۳۳۳/۱ میلیارد یورو کالا از ایران به اتحادیه اروپا صادر شده که این رقم نسبت به ماه قبل از آن افزایش ۲ برابری داشته است. اتحادیه اروپا در ماه فوریه ۶۵۷ میلیون یورو کالا از ایران وارد کرده بود. صادرات اتحادیه اروپا به ایران نیز در ماه مارس نسبت به ماه فوریه با ۱۳ درصد افزایش به ۹۴۲ میلیون یورو رسید. بر اساس این گزارش مجموع مبادلات اتحادیه اروپا و ایران در ماه مارس ۲۷۵/۲ میلیارد یورو برآورد شده است که این رقم نشانگر رشد ۵۲ درصدی نسبت به ماه قبل از آن است؛ اگر چه میزان مبادلات ایران و اتحادیه طی سه ماه نخست ۲۰۱۱ حدود ۲۴/۵ میلیارد یورو بوده که این رقم نسبت به مدت مشابه سال قبل ۵/۳ درصد کاهش نشان می‌دهد.
قیمت‌ها افزایش یافت
رشد تجارت جهانی کالا با رشد قیمت‌ها نسبت نزدیک دارد. گزارش سازمان تجارت جهانی نشان می‌دهد که قیمت نفت خام ، انرژی، مواد خام کشاورزی، غذا و نوشیدنی و کالاهای اولیه طی چهار ماهه نخست سال‌جاری میلادی در مقایسه با مدت مشابه سال گذشته به ترتیب ۳۰ درصد، ۲۸ درصد، ۴۰ درصد، ۳۳ درصد و ۳۰ درصد افزایش یافته است.
ارسال نظر