دنیای اقتصاد: «هیلاری کلینتون»، کاندیدای دموکرات‌ها و وزیر امورخارجه سابق آمریکا، شکست خورد و «دونالد ترامپ» نامزد حزب جمهوری‌خواه به‌عنوان چهل و پنجمین رئیس‌جمهوری ایالات‌متحده انتخاب شد. او در حالی پیروز انتخابات ریاست‌جمهوری آمریکا شد که نظرسنجی‌ها عمدتا حاکی از برتری هیلاری کلینتون بودند. اما انتخاب دونالد ترامپ چه تاثیری بر مناسبات اقتصادی و سیاسی ایران با اروپا و آمریکا خواهد داشت؟ البته بررسی بیشتر و تحلیل نهایی وضعیت آینده ایران و جهان به این برمی‌گردد که کابینه ترامپ را چه کسانی تشکیل بدهند.

فعالان اقتصادی در این‌باره نظرهای مختلفی دارند. برخی نتایج این انتخابات را بر اقتصاد ایران بی‌تاثیر می‌دانند و برخی دیگر از اجرای برجام بعد از انتخاب ترامپ ابراز نگرانی می‌کنند. رئیس اتاق بازرگانی، صنایع و معادن تهران با بیان اینکه انتخابات دونالدترامپ به‌عنوان رئیس‌جمهوری، تاثیر چندانی بر اقتصاد ایران ندارد، به خبرگزاری مهر می‌گوید: باید مشکلات اقتصادی را در داخل کشور حل کنیم. مسعود خوانساری درخصوص انتخابات آمریکا و سقوط شاخص بورس جهانی پس از انتخاب ترامپ، عنوان کرد: معتقدم باید بیشتر به توانایی خودمان فکر کنیم. البته ممکن است مقداری تاثیر داشته باشد که بیشتر آن بار روانی است اما اگر بتوانیم مشکلات خودمان را در داخل حل کنیم و در مسائل اقتصادی و سیاسی درایت داشته باشیم، نتیجه انتخابات آمریکا تاثیر چندانی بر اقتصاد ما نمی‌گذارد.

تحلیل محسن جلال‌پور، رئیس سابق اتاق بازرگانی ایران در کانال رسمی تلگرامش درخصوص نتایج این انتخابات نیز حکایت از به‌گوش رسیدن صدایی جدید از آمریکا دارد. وی در بخشی از تحلیل خود چنین می‌نویسد: «انتخابات در آمریکا به پایان رسید. دونالد‌ترامپ چهل و پنجمین رئیس‌جمهوری آمریکا شد و همزمان، جمهوری‌خواهان، مجلس نمایندگان را نیز در کنترل گرفتند. جمهوری‌خواهان همچنین سکان مجلس سنا را هم در کنترل خود گرفتند، به این ترتیب به نوعی شاهد یکدست شدن کنگره و کاخ سفید هستیم.

وی از این یک‌دست شدن کنگره و کاخ سفید ابراز نگرانی می‌کند و می‌گوید: اگر ترامپ پیروز می‌شد اما در سنا و مجلس نمایندگان اتفاق دیگری رخ می‌داد، به نوعی می‌شد امیدوار بود که اهرم‌هایی برای جلوگیری از تندروی‌های احتمالی کاخ‌سفید وجود داشته باشد؛ یا اگر برعکس، دموکرات‌ها برنده انتخابات ریاست جمهوری می‌شدند و سنا و مجلس نمایندگان به جمهوری‌خواهان می‌رسید، باز می‌شد به بازدارندگی‌های احتمالی دو حزب، مقابل برنامه‌های یکدیگر امیدوار بود اما اکنون قدرت در دست جمهوری‌خواهان است. این یک پیام جدید از آمریکا است. صدایی جدید است که تا امروز نشنیده‌ایم. باید بنشینیم و این پیام را تحلیل کنیم.تحول جدید، تصمیم جدید می‌خواهد. باید نشست و تحولات را به دقت رصد کرد و از همه مهم‌تر باید انسجام درونی را تقویت کرد. باید متحد بود و از تشدید اختلافات داخلی جلوگیری کرد.

جلال‌پور چنین ادامه می‌دهد: شعارهایی که در رقابت‌های انتخاباتی سر داده شد، به نظرم فقط نشانه‌اند. این نشانه‌ها در عالم واقعیت می‌تواند پررنگ و کمرنگ شود. خیلی چیزها بسته به برنامه‌ای است که در چندماه آینده تدوین خواهد‌شد. به عقیده وی، تا این جای کار، سال ۲۰۱۶ سالی عجیب برای مردم جهان بوده است. آنچه در این برهه اتفاق افتاده نشان می‌دهد جهان باید آماده هر شوکی باشد. شوک‌هایی همچون برگزیت و انتخاب ترامپ، جهانیان را در شوکی عمیق فرو برد. آیا در سال ۲۰۱۷ بازهم چنین سورپرایزهایی پیش‌رو خواهیم داشت؟

فرهاد احتشام‌زاد، رئیس فدراسیون واردات اتاق بازرگانی، صنایع و معادن ایران نیز در گفت‌وگو با خبرگزاری مهر درخصوص پیروزی ترامپ در انتخابات آمریکا و تاثیر آن بر اقتصاد ایران گفت: به اعتقاد کارشناسان آمریکایی، انتخاب دونالد ترامپ به‌عنوان رئیس‌جمهور، به نفع اقتصاد آمریکا نخواهد بود. وی با بیان اینکه در مجموع وضعیت پیش‌رو را مثبت ارزیابی می‌کنیم، افزود: رئیس‌جمهورجدید آمریکا موضع شفاف‌تر و وابستگی کمتری دارد و از همه مهم‌تر اینکه یک تاجر است که ارزش بازار ایران و خاورمیانه را به خوبی می‌داند. بنابراین شاید خیلی منطقی‌تر بتوان با آنها تعامل کرد بدون اینکه نقاب باشد و نگران این باشیم که چه مشکلی پیش می‌آید. رئیس فدراسیون واردات اتاق بازرگانی، صنایع و معادن ایران با اعلام اینکه در هرصورت باید قبول کرد که آمریکا تاثیر زیادی در اقتصاد جهانی دارد، اظهار کرد: ما نمی‌توانیم در فضای جهانی ایزوله باشیم و باید در جهانی که در حال تغییر است، سهم خود را به دست بیاوریم. احتشام زاد با بیان اینکه در حال حاضر انتخاب ترامپ بیشترین نگرانی را برای چین ایجاد کرده است، گفت: پیش‌بینی‌ می‌شود سرمایه‌های چین به سمت کشورهای اطراف برود که این شرایط جدیدی را در دنیا ایجاد می‌کند.

وی با اشاره به اینکه مطابق با سیاست‌هایی که ترامپ تاکنون اعلام کرده، کشورهای رقیب آمریکا باید نگران باشند، اظهار کرد: ما با آمریکا رقابت اقتصادی نداریم، بنابراین نگرانی هم برای ما ندارد؛ اما باید از این شرایط به خوبی به نفع خودمان استفاده کنیم و برنامه‌ریزی درستی داشته باشیم. احمد حاتمی‌یزد، مدیرعامل سابق بانک صادرات به پایگاه خبری اتاق ایران می‌گوید: سرنوشت برجام ممکن است در این شرایط و با انتخاب دونالد ترامپ به ریاست‌جمهوری آمریکا، تغییر کند. ممکن است آمریکایی‌ها برجام را نقض کنند، ولی اروپایی‌ها چنین نخواهند کرد. منافع ملی اروپا در گرو روابط دوستانه با ایران است. وی درباره مناسبات ایران و آمریکا بعد از پیروزی ترامپ می‌گوید: «دونالد ترامپ، به لحاظ شخصیتی و طبق سخنرانی‌های سیاسی نشان داده که فردی نیست که به گفته‌های خود پایبند باشد؛ او در این مدت نشان داده که بارها و بارها مواضع خود را تغییر داده است. در طول مبارزات انتخاباتی جنگ‌طلبانه‌ترین مواضع را علیه ایران گرفته است اما بعد از ورود به کاخ سفید معلوم نیست که او به این مواضع پایبند خواهد بود یا آنها را بهتر و بدتر خواهد کرد.»

اما به گفته شریف نظام‌مافی، در طول این جریان، مسلما وضعیت بازار دلار به‌هم می‌ریزد. شرکت‌های بزرگ منتظر می‌مانند تا ۶۰ روز آینده کابینه دولت ترامپ مشخص شود چراکه انتخاب کابینه جهت سیاست‌های خارجی و مالی آمریکا را مشخص خواهد کرد. رئیس اتاق ایران و سوئیس به پایگاه خبری اتاق ایران می‌گوید: در این وضعیت بانک‌های خارجی تمام فعالیت‌های خود را متوقف می‌کنند. بلافاصله پس از انتخاب ترامپ این نابسامانی مشخص شد و این مساله اصلا برای بازارها خوب نیست اما مساله مهم این است که شرکت‌ها باید خودشان را با این وضعیت وفق دهند. نظام‌مافی همچنین اضافه کرد: ایران دوران تحریم‌ها را پشت‌سر گذاشته است، اما باید دید الان دوباره ایران به آن وضعیت برمی‌گردد یا نه. به اعتقاد وی، اشتباه و نقطه سیاه سیاست دموکرات‌ها انتخاب هیلاری کلینتون و کنار گذاشتن آقای برنی سندرز بود چراکه سندرز می‌توانست در میان مردم و کارگران رای بیشتری جمع کند. نظام‌مافی همچنین گفت: به‌زودی رایزنی‌ها شروع می‌شود. باید دید که چه کسانی سکاندار وزارت خارجه و مالی آمریکا خواهند بود.

نظام مافی تاکید کرد: با اینکه سخت‌ترین تحریم‌ها علیه ایران در اوایل دوران اوباما و کلینتون بوده است اما مساله این است که توافق هم در دوره اوباما اتفاق افتاده و ترامپ می‌خواهد تمام امور را به قبل از اوباما برگرداند که شاید برجام هم جزئی از این مساله باشد. البته شانس ما امضای کشورهای دیگر است که این مساله را بین‌المللی‌تر می‌کند. از این جهت روزهای سختی را در پیش داریم که مشخص شود نهایتا چه گروهی و طیفی وزارتخانه‌های مهم آمریکا را در دست خواهند گرفت اما موضوع اصلی این است که ترامپ تغییرات زیادی ایجاد خواهد کرد.