بلندترین دکل مخابراتی دنیا

سونیتا سراب‌پور

عکس : نگار متین نیا

در چند هفته‌ اخیر خبرهای گوناگونی از افتتاح چهارمین برج بزرگ دنیا یعنی برج میلاد شنیده‌ایم؛ برجی که علاوه بر رکورد در ارتفاع به طولانی‌‌بودن زمان ساختش نیز مشهور است.

فناوری ساخت برج‌های بلند در دنیا عمر طولانی ندارد، برج‌های بلند از این جهت اهمیت زیادی دارند که برای چندین منظور، مورد استفاده قرار می‌گیرند. از جمله کاربرد اصلی برج‌ها امکانات و قابلیت‌های مخابراتی جهت پوشش‌های رادیویی و تلویزیونی است.

براساس گزارش‌های منتشر شده طراحی و ساخت برج میلاد به زمانی در حدود ۱۲ سال پیش باز می‌گردد. در واقع طرح ارائه شده از سال ۷۵ شروع به کار کرد و در حال حاضر این طرح از ساختمان لابی، شفت و راس برج، مرکز جشنواره و همایش‌های بین‌‌‌المللی ساخته و مجموعه تجارت جهانی، هتل پنج‌ستاره و پارک آی‌تی آن در دست ساخت است.

برج مخابراتی تلویزیونی به طور کل برج‌های جهان به دو نوع مخابراتی (TV TOWERS ) و آسمان‌خراش‌ها (SKY SCRAPERS) تقسیم می‌شوند که برج میلاد با توجه به مخابراتی بودن در رده برج‌های تلویزیونی و مخابراتی، در جایگاه چهارم برج‌های مخابراتی جهان قرار می‌گیرد.

گفتنی است که برج میلاد را نمی‌توان چهارمین سازه بلند جهان نامید زیرا حداقل ۷ سازه جلوتر از میلاد در رتبه‌بندی قرار دارند. برج میلاد در رتبه‌بندی برج‌های مخابراتی پس از برج تورنتو( CN TOWER ) با ۵۵۳ متر ارتفاع، برج مسکو (OSKAN KINO TOWER) با ۵۴۰ متر و برج شانگهای (ORIENTAL PEARL TOWER) با ۴۶۷ متر، با ۴۳۵ متر ارتفاع در جایگاه چهارم ایستاده است.

این برج دارای کارکردهای گوناگونی است که عمده‌ترین آن: ایجاد و گسترش شبکه دسترسی بی‌سیم به اطلاعات (WIRELESS ACCESS NETWORK)، زیر ساخت مناسب برای سیستم‌های جدید تلویزیونی دیجیتال (DVB، MVDS)، بهینه‌سازی پوشش رادیو و تلویزیون (VHF، UHF، FM)، گسترش و بهینه‌سازی پوشش شبکه‌های بی‌سیم و پی جو، ایجاد جاذبه گردشگری و بهره‌مندی از فضاهای گردشگری، تجاری و فرهنگی (رستوران گردان، سکوی دید، گالری هنری، گنبد آسمان، موزه انقلاب اسلامی) و... است.

همان‌طور که گفته شد این برج دارای قسمت‌های مختلفی است که یکی از این قسمت‌ها مرکز فن‌آوری اطلاعات و ارتباطات یا مجموعه یادمان است. این مرکز به منظور توجه به ارتباطات و اطلاعات به عنوان عنصر اصلی توفیق در فعالیت‌های تجاری دنیای امروز طراحی شده است.

ترکیب اجزای مختلف این مجموعه به گونه‌ای است که تمامی امکانات مورد نیاز برای ایجاد ارتباطات مهم تجاری، علمی و فرهنگی را ممکن می‌سازد.

بازار رو به رشد فن‌آوری اطلاعات و ارتباطات و نقش غیرقابل انکار آن در ایجاد تغییرات اساسی در نحوه کسب و کار بشر به وسیله تسریع فعالیت‌ها و ایجاد ارزش افزوده برای آنها، باعث شده است تا کشورهایی که برای خود در آینده به دنبال جایگاهی شایسته هستند توجه به این امر و حضور در بازار گسترده تجارت الکترونیک و تجارت‌های مرتبط با فن‌آوری اطلاعات و ارتباطات و صنایع مربوطه را مدنظر قرار دهند.

نگرش کشورهایی چون دبی، مالزی، سنگاپور و هند و همچنین اختصاص قسمت اعظم بودجه‌های توسعه‌ای کشورهای صنعتی به صنایع مرتبط با فن‌آوری ارتباطات و اطلاعات، شاهدی بر این مدعاست.

از همین جهت مجموعه مرکز تجارت بین‌المللی و مرکز فن‌آوری اطلاعات و ارتباطات (پارک فن‌آوری اطلاعات) به منظور گسترش، تسهیل و تشویق امر تجارت، به ویژه تجارت الکترونیک و ایجاد فضایی برای ارتباطات و گسترش دانش فن‌آوری اطلاعات و ارتباطات ایجاد شده است.

از جمله ویژگی‌های این مرکز می‌توان به ارتقا و بهبود موجودی تکنولوژیکی صنایع کشور، به منظور بسط و توسعه قدرت رقابت آنها در بازارهای داخلی و به ویژه بین‌المللی به تامین مکانی برای رشد صنایع کوچک و متوسط متکی بر فن‌آوری‌های پیشرفته، کاهش زمان مورد نیاز در فرایند تجاری کردن دستاوردهای پژوهشی، به ویژه برای شرکت‌ها و صنایع نوپا با ایجاد ارتباط بین صنایع، موسسات دولتی، دانشگاه‌ها و مراکز تحقیقاتی، آسان‌سازی همکاری و تشریک مساعی بخش‌های دولتی و خصوصی با محوریت یک نهاد عمومی همچون شهرداری، جذب بخش خصوصی داخلی و شرکت‌های فن‌آوری اطلاعات ایرانی واقع در خارج از کشور به منظور صادرات خدمات فن‌آوری اطلاعات و در اختیار گرفتن آخرین دست‌آوردهای این صنعت، تاکید بر فعالیت مشترک (خارجی- ایرانی) به منظور تسهیل فرایند انتقال تکنولوژی به صنایع کشور و... اشاره کرد.

کاربردهای برج مخابراتی

به گفته مهندس حسن خواجه‌نوری، مدیر تاسیسات و قائم‌مقام مدیر پروژه از شرکت بلندپایه، طراح سیستم و مدیرعامل شرکت انرژی، برج میلاد از ابتدا به عنوان یک برج چندمنظوره طراحی شده که یکی از کاربردهای آن در حال حاضر IT و مخابرات است. کاربردی که به مرور زمان و به خاطر پیشرفت تکنولوژی و سیستم‌های IT کم‌رنگ شده است.

مهندس خواجه‌نوری در توضیح ویژگی‌های مخابراتی برج میلاد می‌گوید: «برج مخابراتی تلویزیونی میلاد، برجی چندمنظوره است که یکی از کاربردهای آن کمک به سیستم‌های مخابراتی است. سیستم‌های دیتا و مخابرات در دو طبقه لابی و بخشی از طبقه هفتم راس به اضافه طبقه نهم راس به طور کامل قرار دارند. در این طبقات اتاق‌های IT CENTER و DATA CENTER مستقر است که شفت میانی بین بخش‌های لابی و راس برای ارتباط بین طبقات از طریق کابل‌های فیبر نوری صورت گرفته است. در تمام فضاهای کنترلی سیستم کف کاذب و تهویه مخصوص اتاق‌های مرکز اطلاعات به همراه سیستم برق بدون وقفه (UPS) جهت روشنایی و مصارف تجهیزاتی مخابرات قرار دارد. با توجه به خاص بودن تجهیزات مخابرات جهت اطفای حریق در این فضاها از سیستم گاز FM-۲۰۰ استفاده شده است. همچنین فضاهای گفته شده دارای سیستم‌های کنترل دوربین مداربسته (CCTV) و سیستم کنترل تردد (ACCESS) است.

وی در خصوص تفاوت کارآیی برج میلاد با سایر برج‌های مخابرات دیتا نیز می‌گوید: «این برج فرق زیادی با برج‌های دیگر ندارد بلکه وجه اشتراک زیادی با این برج‌ها دارد. در واقع این برج هیچ تفاوت مخابراتی با برج‌هایی مانند تورنتو، شانگهای و... ندارد و ممکن است برخی از تفاوت‌های آن در جاذبه‌های گردشگری، نوع رستوران و... باشد. تنها ویژگی که می‌تواند برج میلاد را از سایر برج‌ها متمایز کند. این است که در این برج از آخرین تکنولوژی‌های روز استفاده شده و آنتن آن از آنتن‌های به کار گرفته شده در سایر برج‌ها بلندتر است. چرا که ارتفاع این آنتن به ۱۲۰ متر می‌رسد.»

خواجه‌نوری در خصوص این آنتن می‌افزاید: «همانطور که اشاره کردم برج میلاد دارای یک دکل آنتن ۱۲۰ متری است که از تراز ۳۱۵+ تا ۴۳۵+ روی برج نصب شده است. این آنتن بلندترین آنتن مخابرات جهان در نوع خود است و با توجه به نوع فرستنده‌های موجود در ایران و جهان از یک دکل ۱۶ ضلعی که در نهایت به ۴ ضلعی ختم می‌شود تشکیل یافته است.

دکل مزبور غیر از کار فرستنده‌ای مخابراتی و تلویزیونی مرکزیت ناوبری بصری تهران، دسترسی آسان به مرکز مخابرات را نیز به عهده دارد.»

وی همچنین یادآور می‌شود که هر ۲۰ متر از این آنتن برای آنتن‌دهی مختلفی مثل UHF، VHF کارایی دارد و دیش‌های مخابرات نیز بسته به نیاز در قسمت‌های مختلفی این آنتن نصب می‌شوند.

بنابر اظهارات ایشان برج میلاد دارای آخرین سیستم‌های دیتا و مخابراتی شامل IP-TEL بستر Voip، سیستم IP-TV، سیستم pos است و چون از آخرین برج‌های آماده شده برای بهره‌برداری است، تجهیزات و امکانات آن از کلیه برج‌ها مشابه کامل‌تر و بیشتر است.

کاربرد شرکت مخابرات از برج

به گفته مهندس خواجه‌نوری، مدیر تاسیسات برج، تمام امکانات موردنیاز شرکت مخابرات در طبقات مختلف برج در نظر گرفته شده است و بعد از تکمیل شدن نهایی پروژه، این شرکت مخابرات است که می‌تواند با انتقال نیروی انسانی و تجهیزات موردنیاز خود به برج بهره‌برداری مناسب را از برج به عمل آورد. صابر فیضی، مدیرعامل شرکت مخابرات در خصوص کاربرد شرکت مخابرات در این برج می‌گوید: «معمولا در همه جای جهان این‌گونه برج‌ها را برج‌های مخابراتی نامگذاری می‌کنند، اما این‌گونه نیست که فقط کارکرد مخابراتی داشته باشند، بلکه این برج‌ها چندمنظوره هستند که مهم‌ترین جنبه آن توریستی است و به این جنبه اهمیت زیادی داده می‌شود. جایی مانند برج میلاد می‌تواند در زمان حوادث غیرمترقبه بسیار مفید و موثر باشد، به عنوان مثال در زما‌ن‌های بحران مانند زلزله این امکان وجود دارد که با نصب چند آنتن پوشش تلفن‌همراه سامان یابد.»

وی در ادامه می‌افزاید: برج میلاد، بهترین فرستنده صدا و سیما و رادیو را دارد و در واقع دو طرفه است در کل می‌توان گفت این برج بهترین پوشش را برای تهران دارا است.

به گفته فیضی، مخابرات نیازها و درخواست‌های خود را برای استفاده از برج میلاد به مسوولان آن ارائه کرده و منتظر دریافت جواب و نتیجه است. همچنین وی در پایان یادآور می‌شود که میزان هزینه‌‌ای که باید از طرف مخابرات پرداخت شود نیز باید از قبل به این شرکت اعلام شود.