زنجان در محاصره تخلفات ساختمانی

دنیای اقتصاد، زنجان، اسدالله قربان‌زاده: جلوگیری از ساخت‌و‌سازهای غیرمجاز شهری از دغدغه‌های مدیران زنجان است و با گذشت سال‌ها این معضل ادامه دارد. رسیدن به سود کلان از سوی انبوه‌سازان در کنار عدم آشنایی برخی از طبقات پایین دست جامعه دست به دست هم داده‌اند تا در بیشتر شهرهای این استان داستان تخلفات ساختمانی ادامه داشته باشد.

در این بین با مستقل شدن شهرداری‌ها شیوه‌های اخذ درآمد از محل فروش تراکم و کاربری بالا رفت و از اهمیت رعایت ضوابط و مقررات ساختمانی در اذهان شهروندان و حتی مدیریت شهری کاسته شد که در پی آن تخلفات روند صعودی گرفت. این موارد به حدی افزایش داشته که تبعات گسترده آن را در همه ابعاد شهری همچون محیط اجتماعی، نظام اقتصادی، نظام دسترسی، فرم کالبدی و منظر شهری می‌توان مشاهده کرد. در این بین ناهمخوانی بین جرایم تعیین شده از سوی کمیسیون ماده ۱۰۰ و تخلفات موجب شده تا سازندگان تنها با نگاه اقتصادی این موضوع را دنبال کنند؛ درحالی‌که اجرای اقدامات پیشگیرانه درباره ساخت‌وسازهای غیرقانونی تلاش برای ارتقای ضریب امنیت زندگی شهروندان است، بی‌توجهی به آن در تغییر سیما و منظر شهری مخاطرات دیگری را در پی خواهد داشت.

با این اوضاع آیا تغییر یا بازنگری در قوانین می‌تواند دست متخلفان ساختمانی را در این شهر کوتاه کند؟

شهردار زنجان داستان تخلفات ساختمانی را در زنجان ناتمام می‌داند و می‌گوید: اصلاح ضوابط مربوط به شهرداری‌ها با هدف کاهش تخلفات ساختمانی می‌تواند، دست متخلفان را کوتاه کند.

حبیب ملایی یگانه با تاکید بر اصلاح مقررات شهری به‌دلیل ساخت‌وسازهای آپارتمانی در زنجان اعلام می‌کند: ساخت واحدهای آپارتمانی برای رسیدن به سود و پرداخت جریمه در قبال ساخت اضافه بنا موجب می‌شود تا برگی از خاطرات گذشته در مناطق مختلف شهری به ورطه فراموشی رود.

وی با یادی از دهه‌های گذشته و زندگی مردم در خانه‌های ویلایی اعلام می‌کند: در گذر زمان ذائقه‌ مردم برای رسیدن به نیازها تغییر کرد که در نتیجه آن با افزایش جمعیت شهری روز به روز بر دامنه تراکم در شهر افزوده شد.

شهردار زنجان با بیان اینکه برای نخستین بار از سوی مهندسان شهرسازی طرح تفصیلی جامع شهری به‌عنوان الگو در سال۱۳۴۲ تدوین شد، ادامه می‌دهد: این طرح برای اولین بار در تهران اجرا شد که به‌عنوان الگو به سایر شهرهای کشور تسری پیدا کرده است.

ملایی یگانه با ابراز تاسف از اینکه با گذشت دهه‌ها همچنان این طرح شهری اجرا می‌شود، می‌گوید: در گذشته از کارکرد حیاط منازل برای دور هم‌نشینی قوم و خویش و کاشت گل و گیاه استفاده می‌کردند که اکنون این فضاهای شهری به‌دلیل رسیدن به سود مضاعف توسط انبوه‌ساز از بین رفته است.

وی تغییر کارکرد فضاهای منازل و حذف حیاط را از چالش‌ها در ساخت‌وسازهای شهر اعلام کرده و می‌گوید: اکنون دوره همنشینی و تعاملات اجتماعی در سایه آپارتمان‌سازی و افزایش بلندمرتبه سازی شهروندان کنار گذاشته شده و مردم با زندگی در خانه‌های کبریتی با هم ارتباط تنگاتنگ ندارند.

اعمال ضرایب

شهردار زنجان در ادامه درباره اعمال ضرایب بیشتر برای متخلفان ساختمانی با هدف سد راه شدن این قبیل افراد می‌گوید: در هر صورت متخلف به دنبال رسیدن به سود بیشتر است و در صورت اعمال ضرایب بالا مابه التفاوت را از محل فروش به دست می‌آورد.

وی با تاکید بر اینکه اعمال ضرایب در کمیسیون ماده ۱۰۰ از سوی اعضا سلیقه‌ای و انتفاعی عمل نمی‌شود، ادامه می‌دهد: ضرایب به تناسب قرار گرفتن واحد ساختمانی در خیابان و طبقات ساخته شده تعیین می‌شود که مطلق نیست. به‌طور حتم قرار گرفتن در نقطه مرغوب شهری از شاخصه‌ها در اعمال ضرایب بالا برای تخلفات ساختمانی است.

ملایی یگانه با بیان اینکه در برخی موارد نیز سازنده به‌دلیل ساخت‌وساز همسایه از روی اجبار اضافه بنا می‌سازد، ادامه می‌دهد: در این کمیسیون نماینده دستگاه مختلف قضایی، عضو شورای شهر، فرماندار و نماینده شهردار حضور دارند که رای نهایی را درباره اعمال ضرایب و حتی قلع بنا صادر می‌کنند.

جالب اینکه در برخی موارد نیز سازنده برای گسترش فعالیت‌های اقتصادی خود واحدهای مسکونی مجاور منزل خود را خریداری کرده و با کاربری تجاری به واحد خود اضافه می‌کند که این موضوع بدون توجه به ضوابط شهری انجام می‌گیرد. با این حال شهردار زنجان به این موضوع اشاره می‌کند که اکنون بازار ساخت‌وساز در زنجان راکد است و با رونق گرفتن این بازار بار دیگر سازندگان به سمت تخلفات ساختمانی روی می‌آورند.

وی با تاکید بر رعایت ضوابط شهرسازی مبتنی بر مقاومت در برابر زلزله و پدافند غیرعامل اعلام می‌کند: به‌دلیل توجیه اقتصادی این قبیل تخلف‌ها در زنجان نمود پیدا کرده که اکثر آنها از سوی سازندگان است.

وی رعایت نکردن اصول ساخت‌وساز ساختمانی و ضعف قانون را از موارد گرایش سازندگان به سمت تخلفات می‌داند و می‌گوید: به‌دلیل اینکه شهر گسترش یافته تعداد نیروهای واحد اجرائیات شهرداری محدود است و برای جلوگیری از این تخلفات نیازمند همکاری سایر نهاد‌ها هستیم.

یگانه تبدیل پیلوت به مسکونی، حذف پارکینگ و تبدیل طبقات به واحدهای تجاری و مواردی از این دست را جزو تخلفات ساختمانی می‌داند که نه تنها در زنجان، بلکه در بیشتر شهرهای کشور چشمگیر شده است.

ادامه تخلفات ساختمانی در سلطانیه

براساس این گزارش در شهر تاریخی سلطانیه که در دل خود آثار و بناهای مختلف تاریخی را جای داده است، حساسیت میراث فرهنگی استان و شهرداری برای ساخت‌وساز در حریم آن بسیار زیاد است، به این منظور برخورد با هرگونه اضافه بنا در ساخت‌وسازهای این شهر در اولویت برنامه‌ها است.

شهردار سلطانیه می‌گوید: تخلفات ساختمانی در این شهر نیز همچون سایر شهرهای استان وجود دارد که این موضوع به تناسب شرایط و اوضاع اقتصادی افراد در زمان‌های مشخصی بیشتر نمود پیدا کرده است.

محمود کلانتری با تاکید بر اینکه شهرداری به این موضوع به دید درآمد نگاه نکرده است، می‌افزاید: نوع تخلفات ساختمانی در اشکال مختلف در کمیسیون ماده۱۰۰ شهرداری بررسی می‌شود و تصمیم‌های لازم در رابطه با توقف عملیات ساختمانی، قلع بنا و نیز جرایم لحاظ می‌شود.

وی با بیان اینکه شهرداری در برخورد با تخلفات ساختمانی مطیع تصمیم‌های کمیسیون ماده۱۰۰ شهرداری است، اعلام می‌کند: البته به این منظور شهرداری این حق را دارد که برای منافع شهری نسبت به رای کمیسیون ماده۱۰۰ اعتراض کند.

به گفته وی شهرداری سلطانیه و میراث فرهنگی استان نسبت به هرگونه ساخت‌وساز در حریم بنای تاریخی سلطانیه حساسیت ویژه دارد و در صورت بروز تخلف در اسرع وقت با آن برخورد قانونی می‌کند.

کلانتری با اعلام اینکه تخلفات ساختمانی در ضلع جنوبی شهر تاریخی سلطانیه بیشتر از سایر نقاط به چشم می‌آید، می‌افزاید: در این بخش شهر طبقات پایین دست جامعه بیشتر دنبال خرید زمین ارزان‌قیمت برای سرپناه هستند که متاسفانه به‌دلیل ناآشنایی با قوانین ساخت‌وساز شهری بیشتر به اضافه بنا روی می‌آورند.

پایین بودن جرایم

این گزارش می‌افزاید، هر چند در شهر صائین قلعه این روزها بازار ساخت‌وساز سرد و بی روح است؛ اما در سال‌های اخیر به‌دلیل رونق ساخت‌وساز و افزایش قیمت بهای مسکن، توجه انبوه‌سازان به این سمت و سو بیشتر شده است.

شهردار صائین قلعه با اشاره به راکد بودن بازار ساخت‌وساز در این شهر می‌گوید: در گذشته به‌دلیل اینکه سازنده ساختمان برای استعلام آب، برق و گاز واحد ساختمانی باید بیمه کارگران ساختمانی ارائه می‌داد، به‌دلیل بالا بودن هزینه‌ها و تامین آنها، به تخلف ساختمانی رو می‌آورد.

محمود واعظی اعلام می‌کند: پایین بودن جرایم نیز از مواردی است که موجب شد، در گذشته بازار تخلفات ساختمانی داغ باشد و برای اینکه متخلفان از گزند تخلفات در امان بمانند، نسبت به ساخت‌وساز شبانه اقدام می‌کردند.

وی با تاکید بر اینکه شهرداری این شهر به دید درآمد به جرایم نگاه نمی‌کند، می‌افزاید: شهرداری برای حفظ حقوق شهر و شهروندان منطبق با قانون و برخورد اعمال شده از سوی کمیسیون ماده ۱۰۰ به این موضوع نگاه می‌کند.

توجیه مالی

عضو کمیسیون ماده۱۰۰ شورای شهر ابهر نیز با اشاره به وضعیت تخلفات ساختمانی در این شهر می‌گوید: متاسفانه از گذشته تا حال تخلفات ساختمانی در ابهر وجود داشته و اکنون نیز با توجه به از تب و تاب افتادن بازار ساخت‌وسازها هنوز متخلفان از قید و بند رعایت ساخت‌وساز فاصله می‌گیرند. مریم گنجی از کاهش تخلفات ساختمانی به تناسب ساخت‌وسازها در این شهر خبر می‌دهد و می‌افزاید: ساخت اضافه بنا برای متخلفان ساختمانی توجیه مالی دارد و این موضوع موجب شده تا با پرداخت جرایم وضع شده این اپیدمی در ابهر دنباله‌دار باشد.

وی با تاکید بر اصلاح قوانین شهرداری‌ها در این باره اعلام می‌کند: پایین بودن جرایم اخذ شده و بالا بودن متراژ بنای ساختمانی موجب شده تا همچنان این چالش شهری ادامه پیدا کند و تا زمانی که قوانین وضع نشود، همچنان تخلفات ادامه دارد.

گنجی با اعلام اینکه در ابهر بیشتر تخلفات ساختمانی در کاربری‌های مسکونی است، می‌افزاید: تخلفاتی که انبوه‌سازان در این شهر انجام می‌دهند، بیشتر از سایر شهروندان است و باید با فرهنگ‌سازی کاهش تخلفات ساختمانی و تاثیر آن در سیما و منظر شهری در ابهر نهادینه شود.