«دنیای‌اقتصاد» بررسی می‌کند؛ نوسانات محدود شاخص‌های سهامی در روزهای اخیر چه می‌گوید؟
توازن قدرت در بورس
عكس:علی محمدی
بازار از دریچه آمار
در جریان معاملات روز گذشته بورس تهران، ۲۴۴میلیارد‌تومان پول حقیقی از گردونه معاملات سهام خارج شد، تا روند خروج پول حقیقی از بازار سهام ادامه‌دار باشد. ارزش معاملات خرد بازار سهام نیز که شامل سهام و حق‌تقدم می‌شود، رقم ۵هزار و ۶۲۹میلیارد‌تومان را ثبت کرد. گفتنی است که این پارامتر نسبت به دوران رکودی بازار سرمایه افزایش ارتفاع داشته‌است و می‌توان این موضوع را برای بازار سهام یک آپشن مثبت تلقی کرد.
نوسان محدود نماگرها
نگاهی به نوسانات شاخص‌کل بورس تهران در پنج روز معاملاتی اخیر نشان می‌دهد که دامنه‌نوسانات شاخص مذکور از ۰.۵درصد بیشتر نبوده‌است. شاخص‌کل در ۱۵ آذر، ۰.۲۵درصد افت داشت. هجدهم آذر نیز ۰.۴۷درصد از ارتفاع شاخص‌کل کاسته‌شد. رشد ۰.۰۱درصدی در نوزدهم آذر و رشد ۰.۰۷درصدی در روز بعد، دو روزی بود که شاخص‌کل با رشد اندکی همراه شد و نهایتا در جریان معاملات روز گذشته بورس تهران نیز نماگر اصلی تالار شیشه‌ای، ۰.۰۶درصد از ارتفاع خود را از دست داد تا در سطح ۲میلیون و ۱۶۱هزار واحدی آرام بگیرد. دقیقا همین موضوع در بررسی افت و خیزهای شاخص هموزن نیز به‌چشم می‌خورد، دامنه‌نوسانات نماگر هموزن (چه در سمت مثبت و چه در سمت منفی) نیز در پنج روز اخیر از ۰.۰۵درصد تجاوز نکرده است و این شاخص در پانزدهم و هجدهمین روز آذر ماه به‌ترتیب نزول ۰.۰۴ و ۰.۳۵درصدی را ثبت کرده و در سه روز معاملاتی بعد به ترتیب با رشدهای ۰.۲۴، ۰.۴۹ و ۰.۲۷درصدی همراه شده‌است.
تعادل در بورس
نوسانات محدود و اندک نماگرهای سهامی در سطوح فعلی مخاطب را به سمت و سوی دریافت این نتیجه رهنمون می‌سازد که در تالار شیشه‌ای، هیچ‌کدام از بازیگران بازار سهام (خریداران و فروشندگان)، برتری مفرطی نسبت به گروه مقابل در جریان معاملات ندارند. با توجه به سطوح فعلی قیمت‌ها در بازار سرمایه، سهامدارانی که در تالار شیشه‌ای مالک سهام هستند، با این تفکر که بازار از ناحیه فعلی عقب‌نشینی خاصی نخواهد داشت، در سمت فروش سهام فعال نیستند و این موضوع سبب‌شده تا جریان عرضه از نیروی قدرتمندی برای فراهم‌کردن زمینه افت شاخص‌ها برخوردار نباشد. البته رکود در بازارهای موازی نیز در ترغیب سهامداران به نگهداری سهام موثر است. بازارهای موازی، مسیر سال‌جاری را با رکود عمیق معاملاتی تا به این‌جا پیموده‌اند و سهامداران بورسی، بازار جذاب دیگری را در کنار بازار سرمایه نمی‌بینند که قابلیت اقناع آنها را برای انتقال سرمایه به آن بازار داشته‌باشد و همین موضوع سبب‌شده تا این گروه از سهامداران به اتراق خود در تالار شیشه‌ای ادامه دهند. در سمت مقابل نیز بعد از فروکش‌کردن هیجان مثبت تزریقی ناشی از اخبار مربوط به تجدید ارزیابی بنگاه‌های بورسی، سرمایه‌گذاران حقیقی و حقوقی که در اتمسفر بازار سهام فعالیت می‌کنند، محرک قانع کننده‌ای که آنها را به سمت خرید سهام روانه سازد، نیافته‌اند و چشم به‌راه محرک‌های مثبت در زمینه‌های مختلف هستند. با توجه به ثبات قیمت اسکناس آمریکایی در بازار آزاد و فروکش‌کردن نسبی شعله انتظارات تورمی در زمینه اقتصاد کلان، کلیت بازار سهام نمی‌تواند به‌صورت همه جانبه رشد خاصی را تجربه کند.
قدرت اثرگذاری محرک‌ها
برای اثبات نکته فوق‌الذکر می‌توان به معاملات دو هفته اخیر بورس تهران با دقت بیشتری نگاه کرد. در هفته گذشته، شاخص‌های سهامی با رشدهای قابل توجهی همراه شدند و بعضا در برخی از گروه‌ها و صنایع شاهد رشد ۲۰درصدی نمادهای مختلف بودیم، اما این روند ادامه‌دار نبود و از چهارشنبه هفته گذشته، شاهد تشدید جریان عرضه‌ها در تالار شیشه‌ای بودیم، یعنی روندی که در بازار سهام تحت‌تاثیر اخبار منتج از تجدید ارزیابی شرکت‌ها شکل گرفته بود، نتوانست ادامه‌دار باشد که این موضوع را می‌توان به دو عامل نسبت داد: اول اینکه یک محرک بنیادی مانند تجدید ارزیابی دارایی‌های شرکت‌های بورسی، به‌رغم اینکه موجبات به روزرسانی ترازنامه شرکت‌های بورسی را فراهم می‌کند و یک آپشن مثبت برای بازار سهام تلقی می‌شود، اما اثر یکسانی بر روی همه نمادها ندارد و بنابراین چنین عاملی، به‌رغم تاثیر مثبت بر بازار سهام و تقویت جریان تقاضا، نمی‌تواند محرک متقنی برای ایجاد روند صعودی درمیان همه نمادهای بورسی باشد. ثانیا روندهای صعودی در بازارهای مالی در دنیا و به‌خصوص بازاری مثل بازار سهام، در ابتدا با یک خبر (شایعه یا واقعیت) که بر کلیت بازار تاثیر می‌گذارد، شکل می‌گیرند و در ادامه مسیر معاملاتی، آنچه از روند شکل گرفته (صعودی یا نزولی) حمایت می‌کند، نزدیک‌بودن خبر مذکور به واقعیت است که جریان یا روند شکل‌گرفته را تقویت یا کمرنگ می‌کند. به بیانی ساده‌تر و در جریان معاملات هفته‌های اخیر در تالار شیشه‌ای، اخبار مربوط به تجدید ارزیابی توانست بازار سهام را از قید و بند‌رکود و رخوت معاملاتی فرسایشی ماه‌های اخیر برهاند و بازار را در مسیر صعودی قرار دهد، اما همان‌طور که گفته شد، اخبار و اطلاعیه‌ها توان محدودی برای جریان‌سازی و تاثیرگذاری در بازار دارند و معامله‌گران و سرمایه‌گذاران، از یک جایی به بعد، قابلیت به‌وقوع پیوستن یا به قولی رنگ واقعیت گرفتن خبر یا پارامتر موردنظر را بررسی می‌کنند و تحرکات خود در سمت خرید و فروش سهام را مطابق با آن تنظیم می‌کنند.
به سخن دیگر، هیجان مثبت تزریقی اخبار مربوط به تجدید ارزیابی، فقط در همان حدودی بود که در هفته گذشته در بازار نمایان شد و بازار برای ادامه صعود و دستیابی به ارتفاعات بالاتر نیاز دارد که اخبار موثق و نمود عینی و عملی داستان تجدید ارزیابی بنگاه‌های بورسی را در حوالی خود مشاهده کند و بعد تصمیم خود را برای تعیین سمت و سوی مسیر معاملاتی اتخاذ کند. البته سناریوی مذکور نیز با تقویت جریان تقاضا رشد همگونی را برای کلیت بازار رقم نمی‌زند، بلکه در گروه‌ها و صنایع دارایی محور، استقبال بیشتری از نمادها صورت خواهد گرفت.
