گاهی بوی شیطنت از کتاب‌ها می‌آید

تسریع در صدور مجوز ربطی به انتخابات نداشت

با رفتن محمدعلی رمضانی فرانی از اداره‌کل امور کتاب و کتابخوانی وزارت ارشاد و با توجه به اینکه سال گذشته و پس از برکناری مجید حمیدزاده مدیر اسبق نیز این اداره ماه‌ها بدون رییس به کار خود ادامه می‌داد و نگرانی‌هایی را برای اهالی نشر درباره وضعیت بررسی کتاب و صدور مجوز نشر به وجود آورد. خبر گزاری مهر، درباره وضعیت آتی این اداره مهم وزارت ارشاد و احتمال تداوم روال سال گذشته، با محسن پرویز معاون فرهنگی این وزارتخانه گفت‌وگو کرده که می‌خوانید:

محسن پرویز با اشاره به اینکه تسریع در صدور مجوز نشر کتاب در ماه‌های اخیر ارتباطی به انتخابات ریاست‌جمهوری نداشت، گفت: در دوره فعلی مشارکت دادن ناشران در امر صدور مجوز نشر و پذیرش مسوولیت از جانب آنها باید مد نظر قرار گیرد. معاون امور فرهنگی وزارت ارشاد درباره اظهارات اخیرش درباره «لزوم برخی اصلاحات در روند بررسی و صدور مجوز نشر» گفت: به هر حال باید در مجموعه‌های دولتی هرازگاهی نگاهی به عملکردها و کارهایی که انجام می‌شود، صورت بگیرد و در جاهایی که می‌شود کاری را با سرعت بالا انجام داد یا اینکه خدمت‌رسانی بهتری را به دنبال داشته باشد، باید این کار را‌ کرد.

محسن پرویز با اشاره به طرح الکترونیکی صدور مجوز نشر با بیان اینکه «طرح مذکور به این معنا نیست که بررسی کتاب به صورت الکترونیک انجام شود»، گفت: در مواردی برخی کتاب‌ها مدت مدیدی در بخش بررسی و نظارت پیش از چاپ پاسخشان داده نمی‌شود. حتی اگر این تعداد ۱۰ مورد از ۱۰۰۰ مورد باشد و اگرچه یک درصد بیشتر نیست، در نهایت ۱۰ مولف و مترجم و ۱۰ ناشر و شاید افراد مرتبط دیگری وقتشان از این بابت تلف می‌شود و از این قضیه متضرر می‌شوند که نباید این اتفاق بیفتد.وی ادامه داد: درست است که اداره کتاب با سرعت مناسب به درصد بالایی از کتا‌ب‌ها پاسخ می‌دهد و البته این موارد انعکاس پیدا نمی‌کند. همین موارد محدود هم که ممکن است بنا به دلایلی اتفاق بیفتد و باعث نارضایتی شود، نباید باشد و این با اصلاح سیستم اداری امکان‌پذیر است و ایده‌آل ما این است که مدیر مربوطه در اداره کتاب صبح زود همین که سر کار آمد و دستگاه کامپیوترش را روشن کرد، فهرست کتاب‌هایی که بیش از دو یا سه هفته در انتظار مجوز مانده‌اند با یک علامت اخطار جلو چشم او بیاید تا او متوجه شود که باید زودتر به این کتاب‌ها رسیدگی کند. وی با ابراز رضایت از دوره مدیریت اداره کتاب در چند ماه اخیر با رد برخی اظهارات درباره ارتباط روند تسریع در امر صدور مجوز نشر با انتخابات ریاست‌جمهوری افزود: یکی از ناشران همیشه منتقد وزارت ارشاد قبل از انتخابات گفته بود که «هر چه به زمان انتخابات نزدیک می‌شویم کتاب‌های بیشتری مجوز می‌گیرد» در حالی که واقعیت این است که این مساله ارتباطی به انتخابات نداشت و در واقع با اصلاحاتی که در سیستم صورت گرفته بود، سعی شده بود که این روند بهتر شود. معاون فرهنگی وزیر ارشاد گفت: این اشکالات مربوط به دولت نهم نیست و از گذشته‌های دور مشکلات نهادینه‌ای در بخش مجوز پیش از چاپ وجود داشته است؛ مثلا اوایل کار که من مسوولیت را پذیرفتم و زمانی که یکسال بیشتر از دوره دولت جدید نگذشته بود، افرادی می‌آمدند و می‌گفتند که سه یا چهار سال است که کتابشان در بخش نظارت پیش از چاپ‌گیر کرده است.

وی تاکید کرد: اگر کتابی خلاف ضوابط است، باید تکلیف آن معلوم شود و زودتر پاسخ منفی به آن داده شود. به نظرم باید در دوره فعلی برخی مسائل دیگر هم مد نظر قرار گیرد، از جمله مشارکت دادن ناشران در امر صدور مجوز نشر و پذیرش مسوولیت از جانب آنها است. دلیلی ندارد که کتاب‌هایی که خلاف بیّن ضوابط است و همه افراد هم به وضوح متوجه هستند که خلاف ضوابط نشر است، اصلا تحویل اداره کتاب داده شود. پرویز ادامه داد: گاهی وقت‌ها بوی شیطنت از برخی کتاب‌ها می‌آید. در برخی موارد که به صورت تصادفی به من منتقل می‌شود، چیزهایی مشاهده می‌کنم که اینها چیزهایی نیست که ناشران ندانند خلاف ضوابط است؛ اما متاسفانه ارائه می‌شود و بی‌دلیل حجم کار اداره کتاب ارشاد را اضافه می‌کند و باعث تاخیرهای بی‌جا می‌شود. امکان پاسخ‌دهی مناسب را هم از بین می‌برد. معاون فرهنگی وزیر ارشاد گفت: شکل مطلوب ماجرا این است مسوولان اداره کتاب حداقل در مواردی که حالت بینابینی دارد و اثر ارسالی قاطعانه خلاف قوانین نیست، بتوانند مستقیما حرف ناشر و مولف را بشنوند؛ چرا که ممکن است واقعا هدف نویسنده و ناشر، قانون‌شکنی نبوده باشد و در این موارد باید اقناعی عمل شود.