شروین شهریاری
پرسش از آقای «محبوب محمودی نیا» از طریق تلفن: علت روند کاهشی قیمت سهام سموم علف‌کش چیست و آینده این شرکت را چگونه ارزیابی می‌کنید؟

پاسخ: سموم علف‌کش با سرمایه یک میلیارد تومانی از شرکت‌های کوچک بورس تهران است که در دوران حضور 4 ساله خود در بازار نوسانات و معاملات پرحجمی را تجربه کرده است. موضوع فعالیت شرکت عمدتا تولید سموم دفع آفات گیاهی است و سهام این شرکت در سال1383 از شرکت خدمات حمایت کشاورزی (سهامدار عمده) به بخش خصوصی (گروه موسوم به صنعتی پیام) واگذار شد. در خصوص آخرین وضعیت شرکت بر مبنای گزارش 6ماه اخیر نکاتی وجود دارد که در زیر بدان‌ها اشاره شده است:
۱ - تولیدات شرکت به دو بخش کارمزدی و غیرکارمزدی تقسیم می‌شود. در بخش کارمزدی ماده اولیه از شرکت خدمات حمایت کشاورزی دریافت و پس از تولید محصول، کارمزد مشخصی به شرکت پرداخت می‌شود. تولیدات کارمزدی حاشیه سود ناچیزی برای شرکت دارد، اما در بخش غیرکارمزدی (سموم اختصاصی)، «شسم» با شرکت در مناقصاتی که سازمان خدمات حمایت کشاورزی برگزار می‌کند موفق به اخذ قرارداد شده و محصول نهایی را مطابق قرارداد به مشتری که عمدتا خود سازمان حمایت است، با حاشیه سود مناسب‌تری نسبت به تولیدات کارمزدی، به فروش می‌رساند. از آنجا که سموم اختصاصی بیش از ۹۶درصد بودجه فروش را تشکیل می‌دهند، در بررسی درآمد فروش از سموم کارمزدی صرف نظر می‌کنیم. حال به جدول زیر که در آن حجم و قیمت فروش محصولات شرکت در سه گزارش مالی اخیر فهرست شده‌اند، توجه کنید:


همان طور که از ارقام جدول فوق پیدا است، روند کاهشی قیمت فروش محصولات قابل مشاهده است که عمده‌ترین دلیل آن ماهیت نرخ‌گذاری دولتی محصول و رقابت شدید با سایر شرکت‌ها جهت پیشنهاد قیمت کمتر به منظور اخذ قراردادهای مناقصه می‌باشد. این مساله با توجه به رشد قیمت تمام شده، حاشیه سود شرکت را تحت تاثیر قرارداده است. جدول زیر مارجین ناخالص شرکت را طی دوره‌های مالی اخیر نشان می‌دهد:


جدول فوق به خوبی روند کاهش تدریجی مارجین شرکت پس از انجام خصوصی سازی را نشان می‌دهد. البته «شسم» در سال‌های اخیر کوشیده است با افزایش حجم تولید، آثار منفی این مساله بر سودآوری شرکت را خنثی کند. همچنین عمده محصولات شرکت (سموم برنج و گندم) در ۶ماه دوم به فروش می‌رسند که اگر چه دستیابی به تناژ فروش را در سال جاری قابل دسترسی می‌نماید، اما در صورت ادامه روند کنونی با فروش محصولات به قیمت ۶ماه اول‏، میزان تحقق سود خالص احتمالا انحرافات منفی معناداری از پیش‌بینی فعلی شرکت خواهد داشت. گفتنی است، در ۶ ماه ابتدای سال جاری شرکت علاوه بر تولیدات خود، موجودی کالای ساخته شده اول دوره (بیش از ۱۲۰هزار تن) را نیز به فروش رسانده است که در ۶ماه دوم قابل تکرار نخواهد بود.
2 - بیش از 91درصد از‌ترکیب بهای تمام شده کالای فروش رفته را مواد اولیه تشکیل می‌دهد که میزان قابل توجهی است. همچنین بیش از 93‌درصد از این مواد اولیه از اروپا (کشورهای سوئیس، آلمان و ایتالیا) خریداری می‌شود که با توجه به مسائل موجود در زمینه تجارت خارجی، ریسک سیستماتیک عدم تامین به موقع مواد اولیه را بر فعالیت شرکت تحمیل می‌کند. علاوه بر آن، روند افزایش در قیمت خرید مواد مستقیم مصرفی در صورت‌های مالی قابل مشاهده است که این مساله در کنار عدم رشد متناسب قیمت فروش، کاهش مارجین را موجب شده است.
۳ -‌‌ بررسی نسبت‌های مالی «شسم» وضعیت نامناسب نقدینگی شرکت را به ما نشان می‌دهد. نسبت حقوق صاحبان سهام به مجموع دارایی‌ها در پایان دوره ۶ماهه حدود ۲۹درصد بوده که از میزان استاندارد پایین‌تر است. استفاده از اهرم‌های مالی و نسبت بدهی بالا نیز در مورد سموم علف‌کش به چشم می‌خورد که رشد تسهیلات مالی دریافتی از۹۰۰میلیون تومان به ۶/۲‌میلیارد تومان در پایان دوره شش ماهه نیز از مصادیق رو آوردن شرکت به استقراض است. از سوی دیگر نسبت جاری در پایان سال ۸۵ و دوره ۶ماهه به‌ترتیب برابر ۸۹/۰و ۹۳/۰ بوده است که این مساله در کنار سرمایه در گردش منفی شرکت، اوضاع نامناسبی را تصویر می‌کند که ضرورت اتخاذ راهکارهای مناسب نظیر افزایش سرمایه را بیش از پیش نشان می‌دهد. گفتنی است، هیات مدیره «شسم» بارها بحث افزایش سرمایه ۳۰۰درصدی را در چند سال اخیر مطرح کرده که به دلایلی نظیر عدم دریافت مجوز از سازمان بورس، این امر همواره به تعویق افتاده است.
گفتنی است، هیات مدیره پیشنهاد تقسیم سود سال گذشته را در گزارش‌های ادواری 90درصد اعلام کرده بود که در نهایت حدود 45درصد بین صاحبان سهام توزیع شد. پیشنهاد امسال را نیز در گزارش 6ماهه تقسیم 90درصد از سود خالص به بازار اعلام داشته و این در حالی است که در صورت عدم اجرای افزایش سرمایه با توجه به وضعیت نقدینگی شرکت، تقسیم سود بالا در مجمع آتی نیز احتمالا امکان‌پذیر نخواهد بود.
در مجموع با توجه به نکات فوق دستیابی به سود ۲۴۵تومانی مورد پیش‌بینی در سال جاری مطابق مفروضات این تحلیل دور از دسترس خواهد بود و همین مساله زمینه کاهش انتظارات بازار از عایدات آتی و افت P/E سهم را فراهم کرده است.
Shahriary_sh@yahoo.com