توصیه بانک مرکزی به خریداران ارز

فاطمه بهادری- اسفندماه سال گذشته اخباری به گوش رسید که حاکی از ورود اسکناس‌های یکصددلاری تقلبی به بازار ارز کشور بود. در پی درج این اخبار، بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران اعلام کرد که برخورد با این قضیه به هیچ‌وجه متوجه بانک مرکزی نبوده و تنها مرجع رسیدگی به جرائم ارز، ستاد مبارزه با قاچاق کالا و ارز است. در حالی بانک مرکزی بر این نکته تاکید کرد که یکی از طراحان فعال در بازار ارز تهران با تاکید بر اینکه هزاران برگ از اسکناس‌های یکصددلاری تقلبی در بازار ارز تهران توزیع شده می‌افزاید: حتی بانک‌های داخلی نیز نتوانستند آن را تشخیص دهند و بعد از اینکه دلارها به سوئیس فرستاده شد، آنها تایید کردند که دلارها تقلبی است.

وی می‌گوید: در طی ۲۰سالی که در این صنف کار می‌کنم فقط چند برگ اسکناس تقلبی دلار دیده‌ام، قبلا باند‌هایی که دلار‌های تقلبی می‌فروختند ۲۰ تا ۵۰ برگ اسکناس را وارد بازار می‌کردند، اما در چند ماه گذشته ۲هزار برگ اسکناس یکصد دلاری در بازار تهران دست به دست شده است.

در آن زمان، حمیدرضا محمدتقی‌زاده، دبیر ستاد مبارزه با قاچاق کالا و ارز نظری غیر از این داشته و تصریح می‌کند: در این خصوص اطلاعی ندارد و بحثی صورت نگرفته است، لذا هم بانک مرکزی و هم ستاد مبارزه با قاچاق کالا و ارز از زیر بار این مسوولیت شانه خالی کردند. حال با گذشت چند ماه، روز دوشنبه بانک مرکزی به متقاضیان خرید ارز هشدار داد. در اطلاعیه بانک مرکزی، به خریداران ارز توصیه شده تا ارز موردنیاز خود را از صرافی‌های مجاز دارای مجوز از بانک مرکزی در سراسر کشور و صرافی بانک‌ها تهیه کنند. در این اطلاعیه آمده است، تعدادی اسکناس‌های تقلبی یکصددلاری به صورت قاچاق از طریق دلالان وارد بازار ایران شده و مردم نیز با خرید این اسکناس‌ها از فروشندگان غیرمجاز ارز، در هنگام مسافرت به خارج از کشور با مشکلات عدیده‌ای از قبیل بازداشت‌های طولانی‌مدت در کشورهای بیگانه مواجه می‌شوند.

هشدار بانک مرکزی در مورد دلار‌های تقلبی باعث شد تا شایعه‌های سال گذشته بر سر زبان‌ها بیفتد اما بنابرگفته یکی از صرافی‌ها در حد شنیده‌ها باقی بماند. چند صراف نیز از ورود دلار‌های تقلبی در سال‌جاری اظهار بی‌اطلاعی کردند.

اداره نظارت بر موسسه‌های پولی غیربانکی در گفت‌وگو با خبرنگار دنیای اقتصاد بر اطلاعیه‌ بودن این هشدار تاکید کرد. این در حالی است که به گزارش روابط عمومی بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران برخی از هموطنان نیز با مراجعه به این افراد خواستار حواله ارز برای فرزندانشان در خارج از کشور می‌شوند که این وجوه در بسیاری موارد به مقصد نمی‌رسند و در بسیاری از مواقع به علت متواری شدن فروشندگان غیرمجاز، پیگیری‌های مردم جهت دریافت اصل وجه خود در داخل کشور نیز بی‌نتیجه می‌ماند. در این راستا بانک مرکزی صرافی‌‌هایی را مجاز اعلام می‌کند که با عبارت «دارای مجوز فعالیت از بانک مرکزی» و تحت عنوان «شرکت تضامنی» دارای مجوز فعالیت از این بانک باشند و مجوز مربوطه در مکان صرافی در محل دید مشتریان الصاق شده است.

همچنین متقاضیان خرید ارز در هنگام خرید یا فروش ارز فاکتور مربوطه را با قید شماره اسکناس بر روی فاکتور دریافت کنند. متقاضیان حواله ارز باید ارز مورد نیاز خود را از صرافی‌های مجاز خریداری کرده و خود شخصا با مراجعه به همه بانک‌های دولتی و خصوصی حواله آن را در وجه ذی‌نفع تقاضا کنند.

در صورتی که صرافان مجاز با دریافت نشانی ذی‌نفع از متقاضی راسا به حواله وجه از طریق شبکه بانکی اقدام می‌کنند، خریدار ارز باید در همان روز و یا حداکثر تا روز بعد رسید حواله را که ممهور به مهر یکی از بانک‌های دولتی و یا خصوصی است از صرافی دریافت کند.

در اطلاعیه فوق، بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران اعلام آمادگی کرده تا به شکایات مردم از عملکرد صرافی‌های مجاز در سراسر کشور رسیدگی کند. مردم می‌توانند شکایت‌‌های خود را از صرافان مجاز به نشانی بلوار میرداماد، بانک مرکزی اداره نظارت بر موسسه‌های پولی غیربانکی ارسال و یا با تلفن ۲۹۹۵۴۱۲۲ تماس بگیرند. به گفته بانک مرکزی بدیهی است مشکلات ناشی از خرید و فروش ارز از دلالان و فروشندگان غیرمجاز و همچنین هرگونه حوالی ارزی خارج از شبکه بانکی به عهده خریدار خواهد بود و این موضوع ارتباطی به بانک مرکزی ندارد.

چنانکه مشخص است بانک مرکزی باز هم با رد مسوولیت خود در زمینه دلارهای تقلبی، تنها به یک هشدار اکتفا کرده و نظر سازمان مبارزه با قاچاق کالا و ارز نیز (همان‌گونه که ذکر شد) مشخص است، لذا مبارزه با دلارهای تقلبی هنوز مسوول ندارد.