رکورد سود دلاری قندی‌‌‌ها در ۵۰ فصل اخیر شکسته شد
شیرین‌کامی بازار از صنعت شکر
در این میان، برخی از صنایع و نمادها عملکردی بهتر داشته و احتمالا در آینده نیز از بازار جلو خواهند افتاد. صنعت قند و شکر از جمله صنایعی است که موفق شده است بازدهی بالاتر از نماگرهای اصلی را برای سهامداران خود به ارمغان آورد. تحولات در بازار شکر که از ابتدای سال آغاز شده، در نهایت به نفع نمادهای قند و شکری بوده و بازدهی شاخص این صنعت را به 30درصد رسانده است. این در حالی است که بازدهی سبد هم‌‌‌وزن بازار، بسیار پایین‌‌‌تر است.
سبقت گرفتن قندی‌‌‌ها از تورم
بورس تهران تاکنون نسبت به تحولات جهانی واکنش خوبی نشان داده است؛ به طوری که با وجود رشد قیمت دلار در اسفندماه سال گذشته، بازار سرمایه همچنان از دلار عقب است؛ چرا که قیمت‌های جهانی به شرکت‌ها اجازه نداد تا بخشی از کمبود درآمد ریالی خود را از محل رشد قیمت دلار جبران کنند. بنابراین همان‌طور که در صورت‌های مالی مشخص است، شرکت‌های دلاری و شاخص‌‌‌ساز موفق نشدند به اندازه تورم رشد سودآوری را تجربه کنند.
اما حکایت برخی از صنایع متفاوت است. بررسی صورت سود و زیان شرکت‌های صنعت قند و شکر حکایت از آن دارد که این شرکت‌ها به لحاظ دلاری نیز سود خوبی را تجربه کردند؛ به طوری که سود خالص فصل تابستان سال‌جاری، حدود 20میلیون دلار بوده است. فروش این صنعت به طور فصلی است و همزمان با کشت چغندر و برداشت آن ثبت فروش‌ها صورت می‌گیرد، اما شکست چنین رکوردی در فصول مشابه سال گذشته و سایر فصول، بی‌نظیر است؛ به طوری که طی 50فصل گذشته هیچ‌گاه درآمد دلاری این صنعت به 20میلیون دلار نرسیده و از آن فراتر نرفته است. با وجود آنکه دخالت دولت در این صنعت به‌وضوح مشخص است و نرخ چغندر نیز با دخالت‌‌‌ها و سیاست‌‌‌های دولتمردان تعیین می‌شود، در سال‌جاری، به‌ظاهر دولت در مقابل قندی‌‌‌ها کوتاه آمده و اجازه افزایش نرخ را به آنها می‌دهد.
آزاد نگه‌داشتن نسبی بازار سبب شده است تا شرکت‌های قندی از ظرفیت‌‌‌های خود استفاده کنند و فروش مقداری آنها در هفت‌ماه ابتدایی سال نسبت به مدت مشابه سال گذشته رشد چشمگیری را تجربه کرده است. با وجود این، به دلیل کاهش واردات شکر بر اثر کمبود در جهان، مشکلات عرضه پابرجاست. بنابراین انتظار نمی‌رود در میان‌مدت روندهای فعلی تغییر کند و همچنان برخلاف شرایط ضعیف بنیادی کل بازار، صنعت قند و شکر بازدهی خوبی را نصیب سهامداران خود خواهد کرد.
آیا همه‌چیز به‌نفع قندی‌‌‌ها پیش خواهد رفت؟
نگاهی به گذشته بازار نیز نشان می‌دهد که با توجه به تامین عمده شکر کشور از طریق واردات، مادامی که روند واردات نزولی بوده، جهش قیمتی در شکر به وجود آمده است؛ به طوری که قیمت شکر در سال‌های 83 تا 87 حدود 500تا 550تومان بود که به‌یکباره رشد عجیبی را تجربه کرد و قیمت‌های بالاتر از هزار و 100تومان را نیز به خود دید. جهش قیمتی دوم نیز در سال‌های 93 تا 97 به وقوع پیوست. میزان واردات در سال 94 به 500هزار تن کاهش یافت. این میزان از واردات، در آن زمان در کف 10سال اخیر خود قرار داشت.
در نتیجه این امر، قیمت شکر از هزار و 300تومان به 3هزار تومان افزایش یافت. اکنون نیز به دلیل فشار عرضه طی 6ماه ابتدایی سال به میزان بسیار اندک صورت گرفته است. از این‌رو، به نظر می‌رسد طی سال‌جاری و سال آینده قیمت شکر در داخل کشور، افزایش قابل‌توجهی یابد. قیمت چغندر براساس درصدی از نرخ خرید تضمینی گندم تعیین می‌شود، اما دولت ریسک جدیدی را به این صنعت تحمیل کرده است. یکی از این ریسک‌‌‌ها رشد شدید قیمت تضمینی گندم و عدم‌توجه کشاورزان و استقبال آنها از کاشت چغندر است. بنابراین یکی از مواردی که می‌‌‌تواند موجب چالش این صنعت شود، کمبود چغندر در بازار و در نتیجه افت تولید است. اما همچنان این احتمال بالاست که در نتیجه رشد قیمت‌های جهانی و کمبود احتمالی شکر در بازار، دولت اجازه ندهد از فاصله قیمت‌های جهانی و داخلی بهره‌‌‌ای برده شود. به همین دلیل سناریوی آزاد‌سازی قیمت شکر تقویت شده است.
شیرینی سود
متغیرها و مباحث مختلف مطرح‌شده در گزارش‌‌‌های ماهانه به‌وضوح مشخص است. صنعت قند و شکر به لحاظ تولید و فروش مقداری رشد خوبی را در هفت‌ماه اخیر نسبت به مدت مشابه سال قبل تجربه کرده است. کمبود شکر در بازار و رشد قیمت‌ها به رشد مقداری فروش و عرضه شکر در بازار کمک کرده است. به لحاظ درآمدی نیز عمده شرکت‌های این صنعت طی مدت مذکور، رشد درآمدی بالای 100درصد را تجربه کردند و برخی از آنها نظیر «قلرست»، رشد درآمدی 444درصدی را به ثبت رسانده‌‌‌اند. همچنین به دلیل شروع کشت پاییزه صنایع، تولید برخی از صنایع در مهرماه نسبت به شهریور رشد خوبی را تجربه کرده و با توجه به افزایش نرخ فروش برخی از شرکت‌ها سطح درآمد مهرماه بسیار بالاتر رفته است.
قندی‌‌‌ها شیرین‌‌‌تر از گذشته؟
صنعت قند و شکر، اکنون به دلیل رشد قیمت‌های جهانی، سود دلاری خوبی را شناسایی می‌کند. در بازاری که درآمد دلاری کاهش شدیدی داشته است، بازار به صنعت قند و شکر نگاه دیگری دارد. همچنین بورس به دنبال تعقیب سهامی است که بتواند از بازار عملکرد بهتری داشته باشد. برای پیش‌بینی آینده این صنعت 4متغیر اصلی باید مورد واکاوی قرار بگیرد. یکی از مفروضات اصلی این صنعت، نرخ تضمینی گندم است. این نرخ احتمالا حدود 19هزار تومان است و از آنجا که سال مالی شرکت‌های قندی متفاوت است، بنابراین به نظر می‌رسد این نرخ برای پیش‌بینی نرخ چغندر معقول باشد. همچنین تجربه تاریخی نشان داده است که نرخ چغندر حدود 20 تا 25درصد نرخ تضمینی گندم باشد، بنابراین به نظر می‌رسد برای سال‌جاری نرخ چغندر حدود 4هزار و 500تومان باشد.
همچنین به طور معمول نرخ شکر بین 6.5 تا 11.5برابر نرخ چغندر است. براساس سناریوهای مختلف می‌‌‌توان به بررسی سود هر سهم شرکت‌های این صنعت پرداخت. نرخ شکر را احتمالا براساس سابقه تاریخی می‌‌‌توان در محدوده 29تا 51هزار تومان در نظر گرفت. اما از آنجا که نرخ شکر تا حدودی کنترل شده است، معمولا نرخ شکر براساس گزارش‌‌‌های مهرماه حدود 25هزار تا 26هزار تومان به ثبت رسیده است. همچنین برخی از شرکت‌ها موفق شده‌اند با نرخی بالاتر از 30هزار تومان در ماه‌‌‌های گذشته شکر تولیدی خود را به فروش برسانند. بنابراین برای پیش‌بینی سود نیمه دوم سال، سه‌سناریو برای نرخ شکر وجود خواهد داشت. قیمت شکر می‌‌‌تواند همان 25هزار تومان باقی بماند که یکی از سناریوهای محتمل است.
در این صورت، شرکت قند مرودشت، سود خالص 260میلیارد تومانی خواهد ساخت. قند قزوین نیز سودی معادل 209میلیارد تومان خواهد ساخت. نسبت قیمت به سود این دو شرکت در این سناریو پایین‌‌‌تر از سایرین بوده و ارزندگی بهتری نسبت به نمادهای دیگر نشان خواهد داد. در صورتی که سناریوی محافظه‌کارانه یادشده تقویت شود، بازار سهام شاهد رشد سودآوری بالایی از شرکت‌های قندی خواهد بود. رشد سودآوری سهام قندی، قطعا بالاتر از تورم بوده و به همین علت مورد توجه قرار می‌گیرد. بنابراین به نظر می‌رسد رکورد سود دلاری سالانه قندی‌‌‌ها در سال جدید نیز شکسته شود.
