خداحافظی با دختر تئاتر

در مراسم وداع با این بازیگر، مرضیه برومند، کارگردان باسابقه، گفت: به من گفتند چون مدیرعامل خانه سینما هستم باید صحبت کنم ولی اتفاقا می‌پرسم چه مدیرعامل و خانه سینمایی که مدام عزا  برگزار می‌کند؟ پس جشن کو؟ برومند افزود: از دیشب وقتی به فریماه فکر می‌کردم نام پریچهر همزمان به یادم می‌آمد که دخترعمه من بود و بسیار زیبا بود و به طرز مشکوکی از دنیا رفت تا جایی که خواهرانش همیشه او را آبجی ناکام صدا می‌زدند. این شباهت با سرنوشت فریماه فرجامی برای من عجیب است چون فریماه آبجی و ستاره ناکام ما بود که قربانی مناسبات سینمای دهه ۶۰ شد؛ زمانی که هنوز جریانات سینمای قبل از انقلاب بر آن غالب بود. او بیشتر قربانی زیبایی و هنرش شد.

مدیرعامل خانه سینما گفت: فریماه فرجامی مدارج ستاره شدن را به‌سرعت طی کرد ولی ما خیلی زود از حضور او در صحنه‌های تئاتر و پرده‌های سینما محروم شدیم. سرگذشت او باعث شد نسل بعدی دقت بیشتری کند. آنها همیشه کنار مردم بودند. روسری سر کردند و نقش کارگر کارخانه رب را بازی کردند. مقنعه سر کردند و نقش همسر و کارمند را بازی کردند. چادر سر کردند و نقش مادر و همسر شهید را بازی کردند. این‌ها در قلب مردم ستاره هستند. هنرمند امروز کنار مردم است و مناسباتش را با حکومت، مردم تعیین می‌کنند. ‌من این را از روی درد و خیرخواهی می‌گویم که نمی‌توان مانع فعالیت آنها شد چون هنرمندان نقش خود را به جا گذاشته‌اند. ما سیاسی نیستیم ولی همواره با مردم هستیم.

سرمایه‌ای که از دست رفت

در این مراسم ایرج راد، رئیس هیات‌مدیره خانه تئاتر، گفت: فریماه فرجامی دختر تئاتر بود. در اداره هنرهای دراماتیک و دانشگاه درس تئاتر خواند و با بزرگان این هنر کار کرد. تئاتر کار سختی است و جسم سالم و تمرین‌های بدنی نیاز دارد. البته بیشتر وقت‌ها درباره فعالیت‌های سینمایی فرجامی صحبت می‌شود ولی او در تئاتر نقش‌های ماندگاری داشت.

او افزود: فریماه فرجامی سادگی‌ای داشت که باعث شد او را دوره کنند تا کار به جایی برسد که نباید می‌رسید.‌ او توانایی داشت که کارهای زیادی در این عرصه داشته‌ باشد ولی حتی کسانی که از مصائب او آگاه بودند دستش را نگرفتند. او سرمایه‌ای بود که ما از دست دادیم در‌حالی‌که می‌توانست باعث افتخار بیشتری باشد. امیدوارم تراژدی فریماه فرجامی برای هنرمندان تکرار نشود. در بخشی دیگر ابوالفضل پورعرب در سخنانی گفت: درمورد خانم فرجامی باید بگویم که آفاق بود و آفاق رفت‌. غمگین بود و غمگینانه رفت. در سال‌هایی که کار می‌کردیم دوستی‌ای بین ما شکل گرفت و هر‌از‌گاهی سراغ می‌گرفتم ولی نمی‌دانم چه شد که این تنهایی اتفاق افتاد.این بازیگر افزود: اولین‌بار است که می‌بینم مردم برای عکس گرفتن نیامده‌اند بلکه آمده‌اند تا ببینند این هنرمند را تا کجا باید همراهی کنند.‌ مردم همیشه همراه هستند و در این سال‌ها ما پیر شدیم و مو سفید کردیم. ان‌شاءالله در شادی‌ها برای مردم جبران کنیم.‌ پورعرب در پایان گفت: نگذاشتند ما در بیمارستان ایشان را ملاقات کنیم چون آدرسی ندادند ولی امیدوارم دیگر از این غم‌ها نباشد.

مرگ حق‌ است ولی...

در ادامه قطب‌الدین صادقی، بازیگر و کارگردان پیشکسوت تئاتر، گفت: مرگ حق است ولی ابلهانه است اگر به استقبالش برویم. دوستان جرات نکردند بگویند ولی من می‌گویم و اسم آن را هم خودتخریبی می‌گذارم. این هنرمند تئاتر افزود: سیاستمداران، ورزشکاران و هنرمندان سه دسته‌ای هستند که در جامعه دیده می‌شوند و اگر کسی در این مسیر خودتخریبی کند به باور فرهنگی جامعه آسیب می‌زند. فریماه فرجامی فقط در همین بخش کم آورد که توسط دوستان ناجوانمرد اتفاق افتاد. من همه‌چیز را می‌دانم ولی لازم نیست این‌جا نام کسی را ببرم.صادقی گفت: کانت کتابی به نام «خرد محض» دارد و می‌گوید اخلاق یک چیز لایتغیر است و تغییر نمی‌کند؛ ارتباطی هم به سواد، نژاد و فرهنگ ندارد. او معتقد است هرجا نفسانیات چیره شد اخلاق از بین می‌رود و هر جا منافع جمع باشد اخلاق هم هست.

باید برای حفظ باورهای جمع بکوشیم. نگاه کنید بازیگران چلغوز آمریکایی چه بدن‌های ورزیده‌ای دارند ولی همکاران ما در این‌جا تا به جایی می‌رسند فن و بیان و تمرین را رها می‌کنند. او افزود: یکی از بدترین تربیت‌های ما همین حفظ نکردن سلامت جسمی است و سرنوشت‌ فریماه فرجامی باید الگویی باشد برای همه کسانی که می‌خواهند در این وادی قدم بردارند. در ادامه صحبت‌های او احترام برومند یادآور شد: هنرمندان به دلیل روحیه حساسی که دارند برخلاف سیاستمداران اول خود را می‌شکنند نه اینکه به دیگران آسیبی بزنند. ضمن اینکه ما برخلاف سال‌های دهه ۶۰ خیلی پشت هم هستیم و از یکدیگر حمایت می‌کنیم.‌

افسانه چهره‌آزاد، بازیگر، نیز از رسیدگی مالی و معنوی خانواده فرجامی به او صحبت و تاکید کرد: برخلاف برخی صحبت‌های مطرح‌شده فریماه فرجامی تنها نبود ولی خانواده تمایلی نداشتند او خیلی در محافل باشد و ما باید به این موضوع احترام می‌گذاشتیم.

علی دهکردی عضو هیات‌مدیره خانه سینما، محمد شیری، مهوش وقاری، اصغر همت، محمود پاک‌نیت، پژمان بازغی رئیس انجمن بازیگران خانه سینما، کوروش سلیمانی، اکرم محمدی، رضا درمیشیان، مازیار لرستانی، حبیب دهقان‌نسب، رضا بابک، محمدمهدی عسگرپور، مه‌لقا باقری، محسن امیریوسفی و شهرام گیل‌آبادی از دیگر حاضران در آیین تشییع پیکر فریماه فرجامی بودند. فریماه فرجامی حدود دو ماه قبل دچار سکته مغزی شد و پس از بهبود نسبی درمان را تحت نظر پزشک در منزل ادامه داد، اما دو هفته قبل دوباره بر اثر سکته راهی بیمارستان شد و حدود چند روز را در کما به سر برد تا اینکه شامگاه جمعه ۹ تیرماه خبر درگذشت این بازیگر در ۷۱سالگی به طور رسمی اعلام شد.  فیلم‌های«خط قرمز» و «سرب» ساخته مسعود کیمیایی، «اجاره‌نشین‌ها» اثر داریوش مهرجویی، «مادر» به کارگردانی علی حاتمی،  «پرده آخر» ساخته واروژ کریم‌مسیحی و «نرگس» از رخشان بنی‌اعتماد از جمله فیلم‌های این بازیگر بودند.