ظریف: ایران به غنی‌سازی ادامه می‌دهد

گروه دیپلماسی- دو هفته پس از توافق هسته‌ای ژنو، کارشناسان ایران و ۱+۵ به همراه هیاتی از آژانس از دیروز و همچنین امروز در راستای راستی آزمایی و همچنین اجرای بندهای توافق ژنو در وین به مذاکره نشسته‌اند. مذاکراتی که می‌تواند به درک مشترکی از توافق ژنو بینجامد. در این ارتباط، صبح روز دوشنبه هماهنگی‌ها و مشورت‌ها در رابطه با سازوکار و چگونگی مذاکره بر روی متن توافق ژنو نهایی می‌شود و از عصر دیروز مذاکرات آغاز شد. حضور هیات آژانس در مذاکرات ایران و ۱+۵ درباره توافق ژنو صرفا در چارچوب بخش هسته‌ای و نظارت‌های آژانس بر روند اجرای توافق می‌باشد. مذاکرات کارشناسان ایران و ۱+۵ با حضور کارشناسان آژانس در شرایطی برگزار می‌شود که قرار است، فردا در مذاکراتی جداگانه، هیات‌های کارشناسی ایران و آژانس در چارچوب توافق تهران (سند چارچوبی برای همکاری) با یکدیگر در رابطه با ادامه همکاری‌ها میان ایران و آژانس و بحث درباره اجرای سند تهران از جمله چگونگی و زمان بازرسی از معدن گچین بندرعباس با یکدیگر مذاکره کنند.

حال این موضوع که نتایج این درک مشترک و همچنین چارچوب مرحله اول چه زمانی مشخص خواهد شد، موضوعی است که وندی شرمن مذاکره‌کننده هسته ای آمریکا به آن اشاره کرده و گفته است که نتایج مرحله‌ای این توافق اواخر ژانویه آینده مشخص خواهد شد، به گونه‌ای که همه موارد اجرا خواهد شد. به گزارش «ایسنا»، وندی شرمن در گفت‌وگو با شبکه العربیه که در مقر وزارت امور خارجه آمریکا در واشنگتن انجام شد، تاکید کرد که این توافق شامل محدود کردن غنی‌سازی تا ۵ درصد، تبدیل اورانیوم غنی‌شده ۲۰ درصدی به درصد پایین و بازرسی از تاسیسات هسته‌ای از جمله اراک، فردو و نطنز است. او با بیان اینکه ۱+۵ با بررسی مساله نیاز ایران به غنی‌سازی موافقت کرده است، مدعی شد که آنچه در متن توافق به آن اشاره شده این است که «برنامه‌ غنی‌سازی مورد توافق بسیار محدود است.»

شاید بتوان گفت که موضوع غنی‌سازی و فعالیت فردو و نظنز، همچنان بحث اصلی و اساسی این توافق است. در این ارتباط محمد جواد ظریف وزیر امور خارجه ایران بار دیگر با تاکید بر حقوق هسته‌ای مردم ایران، گفت که ایران به غنی‌سازی خود در سطح ۵ درصد در فردو و نطنز ادامه خواهد داد. وزیر امور خارجه ایران گفت که با وجود تغییر دولت و تفاوت در رویکرد دولت جدید در سیاست خارجی، ما بر سر حقوق اساسی مردم ایران گفت‌وگو و معامله نمی‌کنیم.

به گزارش «ایسنا»، ظریف در گفت‌وگوی اختصاصی با الجزیره انگلیسی در پاسخ به این پرسش که «نماینده ایران در آژانس بین‌المللی انرژی اتمی گفته است که زمان اجرای توافق ژنو از اول ژانویه خواهد بود، از اول ژانویه چه اتفاقی قرار است، روی دهد؟» گفت: «در واقع این یک طرح اقدامی است. من قرار نیست این مساله را باز کنم. این قرارداد به انگلیسی منتشر شده‌است و همه می‌توانند آن را ببینند، از این رو نیازی به تفسیر هم ندارد. آنچه که ما باید انجام دهیم و آنان باید انجام دهند، کاملا روشن است.»

ظریف در ادامه گفت: «نباید این قرارداد را بیش از آنچه در آن قید شده است، بخوانید. این توافق روشن است، سخنان شما متفاوت از نفس قرار داد است. باید در این خصوص محتاط باشید، البته نمی‌خواهم این قرارداد را نقل کنم ولی مساله‌ای که در این قرار‌داد هست، کلماتی جدی هستند. من نیز به جد می‌گویم که آنچه را که توافق کرده‌ایم، اجرا خواهیم کرد و نمی‌خواهم دیپلماتیک صحبت کنم. روشن است که ایران به غنی‌سازی خود در فردو و نطنز در پنج درصد ادامه می‌دهد. همچنین ایران به کار ساخت و ساز در اراک ادامه می‌دهد.»

خبرنگار الجزیره در ادامه پرسش‌های خود گفت: «بر اساس تفسیر خود شما، رییس‌جمهور حسن روحانی گفته‌است که این توافق، حقوق هسته‌ای ما را به رسمیت می‌شناسد. جان کری وزیر امور خارجه آمریکا گفته است اصلا اینگونه نیست. صحبت از تفسیر‌های مختلف است.»

ظریف در پاسخ گفت: «صحبت از گویش‌های دیپلماتیک از این مساله است. مساله کاملا روشن است و توافق این امکان را می‌دهد که به صورت کامل از حقوق خود بر اساس ان‌پی‌تی بهره ببریم. کنفرانس‌های بازنگری ۱۹۹۰ و ۲۰۱۰ تنها منبع قابل اتکا برای تفسیر ان‌پی‌تی هستند و بر اساس آن، جامعه جهانی باید به صورت کامل به گزینه چرخه سوخت اعضای ان‌پی‌تی احترام بگذارد و چرخه سوخت شامل غنی‌سازی نیز می‌شود. آمریکا تفسیری متفاوت از ماهیت حقوق را مطرح می‌کند.»

ظریف در پاسخ به این سوال خبرنگار که گزارش‌هایی هست که این توافق نه فقط نتیجه گفت‌وگوهای فشرده در ژنو است بلکه نتیجه دیپلماسی پنهان شما با آمریکایی‌ها در عمان است؟ گفت: «ما کانال‌های سری نداریم. ما با آمریکایی‌ها در حاشیه نشست ۱+۵ گفت‌وگوهای فشرده و جدی داشتیم؛ گفت‌وگوهای فشرده‌ای بودند و این گفت‌وگوها باعث به دست آمدن این توافق شد که در کنار گفت‌وگوهای جدی که با ۱+۵ داشتیم، قرار می‌گیرد. از این رو چیزی که می‌خواهم بگویم این است که عمان نقش عمده‌ای در گذشته در خصوص روشن کردن مواضع آمریکا و ایران داشت.»

در ادامه، ظریف در پاسخ به این پرسش که چرا ایران به ناگاه تلاش کرد به این توافق دست یابد، زیرا در زمان رییس‌جمهور پیشین ایران، احمدی‌نژاد، شعارهای کاملا متفاوتی جریان داشت، گفت: «ما در ایران، انتخابات سیاسی و مردمی داریم و مردم دولت را برمی‌گزینند. آنان هشت سال پیش احمدی نژاد را برگزیدند، آنان راهی متفاوت را انتخاب کردند و انتخابات اخیر، فرصتی تاریخی برای ما و برای غرب بود تا به این مساله رسیدگی کنیم.»

او گفت: «صحبت از تحریم نیست؛ تاثیر تحریم خیلی اندک است. زمانی که تحریم‌ها شروع شدند ایران کمتر از ۲۰۰ سانتریفیوژ داشت و امروز ایران حدود ۱۹۰۰۰ سانتریفیوژ دارد. از این رو نتیجه این تحریم‌ها، ۱۸۸۰۰ سانتریفیوژ است که به ذخایر ایران افزوده شده است. از این رو تحریم‌ها در این رابطه کاملا شکست خورده است.»

ظریف با بیان اینکه اکنون به نظر می‌رسد غرب می‌خواهد از این فرصت تاریخی استفاده کند، گفت: «ما دولت جدیدی در ایران داریم که سیاست خارجی و رویکرد متفاوتی دارد. اصول سیاست خارجی ما تغییری نکرده اند، ما روی اصول خود اصرار داریم و روی حقوق اساسی مردم ایران مذاکره و معامله نمی‌کنیم ولی باور داریم که این کار را می‌توانیم با تعامل سازنده به بهترین شکل به دست آوریم. ظریف در عین حال گفت که پنجره فرصت بسیار محدود است. غرب باید اعتماد مردم ایران را به دست آورد.»

در ادامه وزیر امور خارجه ایران در پاسخ به این سوال که چرا در سفر منطقه‌ای شما، عربستان سعودی در اهداف سفر نبود و آیا این نشان از ادامه سردی روابط است؟ گفت: «عربستان سعودی کشوری مهم در منطقه است؛ ما باور داریم که روابط ایران و عربستان سعودی مهم است. برای ایران، روابط با همسایگان در اولویت سیاست خارجی قرار دارد. من تصمیم گرفتم تا بلافاصله بعد از بازگشت از ژنو، به کشورهای منطقه سفر کنم و به همسایگان خود درباره آنچه در ژنو به دست آمد، گزارش بدهم. »

ظریف ادامه داد: «ما همچنان در حال برنامه‌ریزی چند سفر منطقه‌ای دیگر نیز هستیم و خیلی زود است که بگوییم اینکه من فقط به سه کشور سفر کردم نشان از تیرگی روابط ما با عربستان سعودی دارد. امیدوارم بتوانم در مدت زمانی مناسب، دیداری از عربستان سعودی داشته باشم.»