ایران از سال 1388 در لیست سیاه FATF قرار گرفت و با اجرایی شدن برجام، حضور ایران در لیست سیاه تعلیق شد و اما از آنجا که مسوولان کشور قوانین گروه ویژه اقدام مالی را نپذیرفتند، دوباره وارد لیست سیاه شد. این در حالی است که کشورهای عربستان، عراق، سوریه، لبنان و تمام همسایه‌های ایران قوانین این نهاد بین‌المللی را پذیرفته‌اند و ایران بدون این پذیرش به لحاظ اقتصادی در تنگنا قرار خواهد گرفت.

در اکتبر 2007، FATF برای اولین‌بار نگرانی‌های خود را در مورد «مبارزه با پولشویی و تامین مالی تروریسم» در ایران اعلام کرد و از اعضای FATF خواست تا در هنگام برخورد با ایران اقدامات لازم را برای بررسی دقیق انجام دهند. در اکتبر 2008، FATF از تلاش‌های «اولیه» تهران برای رفع این کاستی‌ها استقبال کرد، اما اعلام کرد مشکلات همچنان پابرجاست. بنابراین FATF از اعضا خواست تا اقدامات پیشگیرانه را «برای محافظت از بخش‌های مالی خود» تقویت کنند. در فوریه 2009، FATF از اعضای خود خواست تا اقدامات متقابل موثری را علاوه بر دقت لازم برای محافظت از سیستم‌های مالی خود در برابر خطر AML /CFT ناشی از برخورد با ایران، اعمال کنند.

 مبارزه با پولشویی (AML) شامل قوانین، مقررات و رویه‌هایی می‌شود که برای جلوگیری از مبادله پول‌های حاصل از فعالیت‌های غیرقانونی توسط جنایتکاران طراحی شده است.

 تامین مالی تروریسم (CFT)؛ شامل فعالیت‌های تروریستی از طریق پولشویی.

 در ژوئن 2016، شش ماه پس از آغاز اجرای توافق هسته‌ای 2015، FATF از «تعهد سیاسی سطح بالا» ایران و تصویب یک برنامه اقدام برای رفع «نقص‌های راهبردی» در سیستم مبارزه با پولشویی و تامین مالی تروریسم ایران استقبال کرد. در نتیجه، FATF اقدامات متقابل علیه ایران را به مدت 12 ماه، تا فوریه 2020 به حالت تعلیق درآورد. اما بعد از خروج ترامپ، رئیس‌جمهور ایالات متحده آمریکا از برجام؛ شرایط عوض شد و با اقدامات جدید این سازمان، تلاش شد تا ایران از نظر مالی منزوی و حضورش در سیستم مالی جهانی دشوارتر شود.

23 جولای 2030 گروه ویژه اقدام مالی، ناظر بین‌المللی پولشویی اعلام کرد که هیچ تغییری در لیست سیاه خود که در حال حاضر شامل سه کشور ایران، میانمار و کره شمالی است، ایجاد نکرده است و گفت تا زمانی که این کشور برنامه اقدام کامل خود را کامل نکند، جایگاه ایران را در لیست سیاه خود حفظ خواهد کرد. عبدالناصر همتی، رئیس اسبق بانک مرکزی، نهادی که بیش از دیگران از جایگاه ایران در لیست سیاه آسیب دید، در توئیتر در واکنش به این خبر نوشت:

FATF ایران را در فهرست سیاه، یعنی در کنار کره شمالی و میانمار که از نظر آنها، خطر پولشویی و تامین مالی تروریسم برای سیستم مالی جهانی دارند، ابقا کرد. تداوم این شرایط چه نفعی برای ایران دارد؟ پایان این ظلم در حق مردم ایران چه زمانی است؟ مسوولان برای تداوم این وضع چه استدلالی دارند؟

FATF به عنوان بخشی از برنامه اقدام، از ایران می‌خواهد که مانند سایر کشورها، دو قانون را تصویب کند که کشور را ملزم به پیوستن به دو کنوانسیون می‌کند. اولین کنوانسیون، کنوانسیون بین‌المللی برای سرکوب تامین مالی تروریسم (کنوانسیون CFT) است که هدف آن جرم‌انگاری تامین مالی تروریسم و ترویج همکاری پلیس و قضایی برای پیشگیری، تحقیق و مجازات آن است. دوم، کنوانسیون سازمان ملل متحد علیه جرائم سازمان‌یافته فراملی (UNTOC، همچنین به عنوان کنوانسیون پالرمو شناخته می‌شود)، سند اصلی بین‌المللی در مبارزه با جرائم سازمان‌یافته فراملی است.

سال‌هاست لوایح مورد نیاز FATF موضوع بحث‌های داغ دولت‌ها و مجامع قانونگذاری در ایران است. در دولت‌ها و مجالس مختلف و حتی در شورای نگهبان و مجمع تشخیص مصلحت نظام مخالفان و موافقان برای سال‌ها درباره پیوستن یا نپیوستن به این اقدام مالی بحث و گفت‌وگو کردند. همواره مخالفان این لوایح استدلال می‌کردند که پیوستن به این سازمان راه ایران را برای تامین مالی کشور در دوران تحریم می‌بندد و از دور زدن تحریم‌ها توسط تهران جلوگیری می‌کنند. موافقان این لوایح پاسخ دادند که این قانون مانع از دور زدن تحریم‌ها نمی‌شود، زیرا تهران راه‌هایی برای دور زدن قوانین پیدا خواهد کرد. موافقان همچنین استدلال کردند امتناع از تصویب این لوایح، کشور را از استفاده از سیستم مالی جهانی بازمی‌دارد و اقدامی خودتحریمی خواهد بود.

هربار که این دو لایحه به مجلس می‌آمد، قانونگذاران تلاش می‌کردند سازمان‌هایی مانند حماس و حزب‌الله را از تعریف لایحه CFT از تروریسم مستثنی کنند. در 30 اردیبهشت سال 1397 علی مطهری نماینده سابق مجلس شورای اسلامی در صحن علنی مجلس در دفاع از ضرورت پیوستن به سازمان مذکور گفت: تصویب لوایح مرتبط با FATF منجر به، به خطر انداختن آینده حماس و حزب‌الله نمی‌شود. در نهایت، در سال ۲۰۱۸، مجلس شورای اسلامی، لوایح مورد نیاز FATF را تصویب کرد. جمعی از نمایندگان مجلس شورای اسلامی در نامه‌ای به رهبر انقلاب درخواست کردند تا وی تمهیدات مقدمات تصویب دو لایحه CFT و پالرمو را در مجمع تشخیص مصلحت نظام فراهم کند. به گزارش خبرگزاری ایسنا، 15 نماینده مجلس ایران این نامه را امضا کرده‌اند که در آن آمده است: «مشکلات و معضلات اقتصادی و مراودات خارجی و نقل و انتقال بانکی و مالی روزبه‌روز سخت‌تر و پیچیده‌تر خواهند شد.» این نمایندگان در این نامه با اشاره به اینکه عدم تصویب این لوایح در مجمع تشخیص مصلحت نظام باعث قرار گرفتن ایران در لیست سیاه FATF خواهد شد، اعلام کرده‌اند: «در فرصت باقی‌مانده نسبت به تصویب دو لایحه CFT و پالرمو اقدام کنند چرا که عدم تحقق این امر مشکلات و مسائل اقتصادی ذیل را در پی خواهد داشت و کشور را بیش از پیش دچار انزوا و اخلال در مراودات اقتصادی و مالی خواهد کرد.» با این حال، شورای نگهبان ایران از تصویب آنها خودداری کرد. بنابراین مجمع تشخیص مصلحت نظام برای بررسی این مشکل وارد صحنه شد. این نهاد به صورت منظم با وزرای مربوطه و نمایندگان دولت پیشین مانند جواد ظریف و لعیا جنیدی جلسه‌هایی را برای به نتیجه رسیدن برگزار می‌کرد. لازم به یادآوری است که مجمع تشخیص مصلحت نظام تا به امروز هیچ تصمیمی درباره این دو لایحه صادر نکرده است که نشانه مخالفت باشد. همانند مخالفان دیگر برخی از اعضای مجمع تشخیص مصلحت نظام هم گفته‌اند این لوایح توانایی ایران را برای دور زدن تحریم‌ها و تامین مالی نمایندگان خود پیچیده‌تر می‌کند. غلامرضا مصباحی‌مقدم، عضو مجمع تشخیص مصلحت نظام، بارها در گفت‌وگو با رسانه‌ها همچون ایسنا، تجارت فردا و...گفته است که بنابر تحریم‌های اقتصادی فعالیت‌های تجاری امروز ایران مخفی هستند. بیشتر نفت ما از طریق مجاری غیررسمی صادر می‌شود. سایر محصولاتی که صادر می‌کنیم مانند بنزین، گاز، پتروشیمی و... همه از طریق شرکت‌هایی انجام می‌شود که امکان شناسایی ندارد. اما پیوستن به FATF به معنای خودتحریمی است.

85

در ادامه این روند در ژوئن 2019، در واکنش به عدم تصویب این دو لایحه توسط تهران، FATF از اعضای خود خواست که «تحقیقات نظارتی را برای شعب و شرکت‌های تابعه موسسات مالی مستقر در ایران الزامی کنند» اما تعلیق اقدامات متقابل را لغو نکرد. در اکتبر 2019، FATF نیاز به اقدامات پیشگیرانه بیشتر بدون لغو تعلیق داشت، اما اعلام کرد اگر تهران کنوانسیون پالرمو و CFT را تا فوریه 2020 تصویب نکند، اقدامات متقابل را اعمال خواهد کرد. ایران به این هشدار عمل نکرد و باعث شد FATF تعلیق اقدامات متقابل را در آن ماه لغو کند.

پس از انتخابات ریاست‌جمهوری در سال 1398، حسن روحانی، در قامت رئیس‌جمهوری اسلامی ایران از رهبر انقلاب خواست تا اجازه بررسی جدید مجمع تشخیص مصلحت نظام را در مورد دو لایحه معوقه مورد نیاز FATF بدهد.

محسن رضایی، دبیر وقت مجمع تشخیص مصلحت نظام، درباره بازگشت بررسی موضوع فوق به مجمع گفت: باید بررسی کنیم و ببینیم آیا می‌توان همه اطلاعات را منهای اطلاعات دور زدن تحریم‌ها در اختیار دفتر FATF قرار داد یا خیر. این امر هدف لوایح مورد نیاز FATF را تضعیف می‌کند. FATF نباید طرح ایران را معتبر بداند. در واکنش به چنین اظهارنظری FATF اعلام کرد نمی‌تواند برای درخواست‌های ایران استثنایی قائل شود.

در ماه‌های گذشته خبر تمدید حضور ایران در لیست (فوریه ۲۰۲۰ (اسفند ۱۳۹۸) تا به امروز) مجدد اعلام شد. رویترز در واکنش به این خبر اظهارنظر کرد چنین اقدامی انزوای ایران را در بازارهای مالی عمیق‌تر خواهد کرد.

«محمدرضا باهنر، عضو مجمع تشخیص مصلحت‌نظام در گفت‌وگو با هفته‌نامه تجارت فردا در ارتباط با قرار گرفتن ایران در لیست سیاه FATF اظهارنظر جالبی کرد؛ چراکه او سال‌های قبل همانند برخی از همفکرانش مخالف پیوستن ایران به این سازمان بود.

 پس از سه سال هشدار مجدد در لیست سیاه FATF قرار گرفته‌ایم. سال‌هاست موضوع پیوستن به این گروه در مجمع تشخیص مصلحت نظام طرح و پیگیری شده؛ اما نتیجه خروج از حالت تعلیق و ورود به لیست سیاه بود. نظر شما در این‌باره چیست؟

در لیست سیاه قرار گرفتن ایران اتفاق خوبی نبود. همانند موارد دیگر، در سال‌های گذشته در مورد موضوع پیوستن به FATF مجمع تشخیص مصلحت نظام اختلاف میان مجلس شورای اسلامی و شورای نگهبان را بررسی می‌کرد. مجمع نظرات را بررسی می‌کرد تا بتواند به یک جواب درست برسد. این اتفاق (قرار گرفتن در لیست سیاه) یک پیام روشن به همراه دارد؛ من از دولت آقای رئیسی می‌خواهم یک بررسی کامل انجام دهند و منافع و ضررهای پیوستن به FATF را که مقدار زیادی از موانعش را هم حل کرده‌ایم، بررسی کنند، به جمع‌بندی برسند و نظر کارشناسی‌شده خود را به مجمع اعلام کنند.

 دولت حسن روحانی بارها از مجمع تشخیص درخواست کرد تا نظر مثبتی به این موضوع داشته باشد اما همواره با در بسته روبه‌رو می‌شد.

در گذشته مجمع تشخیص مصلحت نظام مخالف پیوستن به گروه بوده و الان هم مخالف است؛ اما نظر کارشناسی دولت حتماً بر نظرات کارشناسی مجمع تاثیرگذار خواهد بود. دولت تکلیف خود را با این موضوع روشن کند. ما امید داریم که این مشکل به‌زودی برطرف خواهد شد. بعضی از مخالفان سوال می‌کنند که اگر ما به FATF بپیوندیم همه مشکلات تحریمی برطرف می‌شود؟ ما می‌گوییم خیر. هیچ‌کسی چنین نظری ندارد؛ اما قرار گرفتن در لیست سیاه، مشکلی بر آن مشکلات قبلی است. حالا که با تحریم دست‌وپنجه نرم می‌کنیم دیگر مشکل FATF را نداشته باشیم. مخالفان همیشه می‌گویند شما موافقان قول می‌دهید اگر به این گروه مالی پیوستیم مشکلات تحریم برطرف شود؛ ما می‌گوییم خیر؛ چرا که اصلاً کارش این نیست.

 گروهی از مخالفان که در مجمع هم حضور دارند معتقدند پیوستن به FATF مانع دور زدن تحریم‌ها برای کشور می‌شود.

نه، این حرف‌ها و استدلال‌ها درست نیست. همان کسانی که امروز از اعضای اصلی FATF هستند، کارهای زیرمیزی خود را انجام می‌دهند. آنها بلدند، ما هم بلدیم.»

تحریم‌های آمریکا اقتصاد ایران را به قصد فلج کردن نشانه گرفته است، صادرات نفت را از بین برده و تا حد زیادی کشورمان را از سیستم مالی بین‌المللی دور کرده است. واشنگتن از طریق تحریم‌ها سیاست «فشار حداکثری» را بر ایران اعمال کرده و با تلاش‌های فرانسه، بریتانیا و آلمان هم توافق هسته‌ای نجات پیدا نکرد، بلکه آنها با فشار فزاینده‌ای از سوی ایالات‌متحده برای پیوستن به تلاش‌های این کشور برای منزوی کردن ایران مواجه شده‌اند. برخی از سیاستمداران به طرفداری از تصمیم ایران (نپیوستن به FATF) یادآوری می‌کنند سختگیری از سوی FATF بر کشوری که تحت فشار تحریمی آمریکاست از کشورهایی مثل چین و روسیه چیزی بیشتر است. محمدجواد ظریف، وزیر امور خارجه سابق در این رابطه اظهارنظر کرده بود که واشنگتن از کمپین فشار حداکثری خود برای اعمال‌نفوذ در FATF استفاده کرده است.

 با تمام این احوال روشن است تا زمانی که ایران اقدامات لازم برای رفع نواقص شناسایی‌شده در رابطه با مقابله با تامین مالی تروریسم را اجرا نکند، FATF همچنان نگران خطر تامین مالی تروریسم ناشی از ایران خواهد بود و ایران در لیست سیاه باقی می‌ماند. در این میان نباید فراموش کرد اگر FATF یک کشور را در لیست سیاه یا خاکستری خود قرار دهد، می‌تواند توانایی آن کشور برای بهره‌برداری از بازارهای اعتباری جهانی یا استقبال از سرمایه‌گذاری‌های بین‌المللی را سلب کند. در همین راستا باید دانست که تصویب این لوایح برای ایجاد روابط بانکی بین‌المللی، به‌ویژه با اروپا، حیاتی است. و همچنین باید یادآور شد در صورتی که ایران کنوانسیون پالرمو و تامین مالی تروریسم را مطابق با استانداردهای FATF تصویب کند، FATF در مورد اقدامات بعدی از جمله تعلیق اقدامات متقابل تصمیم‌گیری خواهد کرد.

86

ایران به روایت FATF

وقتی نام ایران و FATF را در گوگل سرچ می‌کنید بیشترین سوالات مشابه را نشان می‌دهد: آیا ایران در لیست سیاه قرار دارد؟ پیشنهاد FATF برای ایران چیست؟ آخرین خبرها درباره ایران و FATF چیست؟

وقتی در سایت FATF نام ایران را جست‌وجو می‌کنید چند صفحه بیانیه و پیشنهاد و خبر به ترتیب تاریخ در دسترس قرار می‌گیرد. اما اولین بیانیه در این سایت نیست. این موضوع را در روند نگارش این گزارش فاطمه مهجوریان گفت که برای رسیدن به اولین بیانیه باید آن را در اینترنت جست‌وجو کرد.

حالا با گذشت 15 سال از اولین بیانیه و سومین سال حضور پیوسته ایران در لیست سیاه می‌توان به روند مواجهه این سازمان با ایران نگاهی بیندازیم. در زیر تاریخ‌ها و کلیت بیانیه‌های FATF در مورد ایران به اختصار ترجمه شده است:

بیانیه - 28 فوریه 2008

FATF بعد از نشست عمومی خود در اکتبر 2007 و تعامل با ایران از تعهد ایران برای بهبود مبارزه با پولشویی و تامین مالی تروریسم استقبال می‌کند. FATF مطابق با بیانیه خود درباره ایران، مورخ 11 اکتبر 2007، در فراخوانی به اعضای خود تاکید کرده و از همه حوزه‌های نظارتی می‌خواهد که به موسسات مالی خود توصیه کنند خطرات ناشی از نقص

AML /CFT توسط ایران را به دقت مورد بررسی قرار دهند. همچنین این سازمان ایران را به تعامل با FATF و جامعه بین‌المللی برای رسیدگی فوری به مقررات مربوط به AML /CFT تشویق می‌کند.

بیانیه - 20 ژوئن 2008

FATF در بیانیه‌ای بر مبارزه با پولشویی و مقابله با خطرات مالی تروریسم ناشی از اقدامات ازبکستان، ایران، پاکستان، ترکمنستان و سائوتومه و پرنسیپ و بخش شمالی قبرس تاکید کرد. این سازمان با استقبال از اقدامات انجام‌شده اعلام کرد نگران عدم پیشرفت اقدامات مورد توافق با ازبکستان و ایران است.

بیانیه - 16 اکتبر 2008

FATF با استقبال از تعامل اخیر ایران با جامعه بین‌الملل در زمینه مبارزه با پولشویی و با اشاره به گام‌های اولیه برای رفع نواقص در این زمینه از ایران می‌خواهد تا نقاط ضعف باقی‌مانده را برطرف کند. این سازمان اعلام کرد عدم تلاش مناسب ایران برای مقابله با خطر تامین مالی تروریسم همچنان تهدیدی جدی برای یکپارچگی سیستم مالی بین‌المللی است. اقدام فوری برای رفع این آسیب‌پذیری را ضروری دانست.

بیانیه - 26 فوریه 2009

FATF با استقبال از تعامل اولیه ایران با جامعه بین‌المللی در زمینه پولشویی، همچنان نگران شکست ایران در رسیدگی به این موضوع است. این سازمان نگران کمبودهای قانونی ایران در حوزه (AML /CFT) است و آن را خطری جدی در حوزه تامین مالی تروریسم جهانی می‌داند. FATF مجدداً از اعضای خود خواست تا درباره حوزه‌های قضایی مسائل مالی به این سازمان مشاوره دهند. در همین راستا این درخواست را هم برای شرکت‌ها و موسسات مالی ایرانی-تجاری تکرار کرد. از سوی دیگر FATF از بخش‌های مالی اعضای خود خواست تا در برابر خطرات پولشویی و تامین مالی تروریسم (ML /FT) که از ایران سرچشمه می‌گیرد محافظت کنند و همچنین هنگام بررسی درخواست‌های موسسات مالی ایرانی برای افتتاح شعبه و شرکت‌های تابعه در حوزه قضایی-نظارتی دقت بیشتری داشته باشد. این سازمان همچنین نسبت به وجود روابط خبرنگاری نسبت به دور زدن یا فرار از اقدامات متقابل و اقدامات کاهشی هشدار داد. از سوی دیگر دبیرخانه FATF اعلام آمادگی کرد تا مستقیماً به ایران برای مقابله با مشکلات پیوستن به AML /CFT کمک کند.

بیانیه - 26 ژوئن 2009

FATF همچنان نگرانی خود را از شکست ایران در رسیدگی جدی به کمبودهای اساسی در قانونگذاری در حوزه مبارزه با پولشویی و مبارزه با تامین مالی تروریسم اعلام کرد و گفت تاکنون موفقیتی به دست نیاورده است. این سازمان از ایران خواست تا فوراً و به‌طور معناداری به کمبودهای قانونی مربوط به مبارزه با پولشویی و تامین مالی تروریسم بپردازد. به‌ویژه این تاکید بیشتر با جرم‌انگاری تامین مالی تروریسم و اجرای موثر الزامات گزارش تراکنش‌های مشکوک (STR) بوده است.

 بیانیه - اکتبر 2009

FATF از عدم تعامل ایران با این سازمان و عدم رسیدگی معنادار به کمبودهای مداوم و اساسی در سیستم مبارزه با پولشویی و مبارزه با تامین مالی تروریسم (AML /CFT) نگران است. این نگرانی شامل اثرگذاری این موضوع بر یکپارچگی سیستم مالی بین‌المللی است. در این بیانیه این سازمان مجدد درخواست‌های بیانیه‌های قبلی را تکرار کرد و دوباره به اعضای خود نسبت به همکاری مالی-اقتصادی با ایران هشدار داد. FATF تاکید کرد اگر ایران نتواند گام‌های ملموسی برای بهبود سیستم مبارزه با پولشویی و تامین مالی تروریسم بردارد، فراخوانی برای بررسی همه حوزه‌های قضایی به منظور تقویت اقدامات متقابل در فوریه 2010 صادر خواهد کرد.

بیانیه عمومی - فوریه 2010، 25 ژوئن 2010 و  22 اکتبر 2010 

 در ابتدا FATF از گام‌های اخیر ایران برای تعامل با این سازمان استقبال کرد، اما همچنان نگران شکست ایران در رسیدگی به کاستی‌های مداوم و اساسی در سیستم مبارزه با پولشویی و مبارزه با تامین مالی تروریسم (AML /CFT) است. FATF اعلام کرد اگر ایران نتواند گام‌های مشخصی برای بهبود سیستم مبارزه با پولشویی و تامین مالی تروریسم بردارد، اقدامات متقابلی را در ژوئن 2010 انجام خواهد داد.

بیانیه عمومی - 25 فوریه 2011

علاوه بر تکرار سه بیانیه قبلی و تاکید بر هشدارهای پیشین به ایران و سایر اعضای همکار با ایران اعلام کرد اگر این کشور نتواند گام‌های مشخصی برای سیستم رژیم مبارزه با پولشویی و تامین مالی تروریسم بردارد، FATF فراخوان دیگری به اعضای خود خواهد داد تا آنها را به تقویت اقدامات متقابل در ژوئن 2011 تشویق کند.

بیانیه عمومی - 24 ژوئن 2011

FATF از اعضای خود و سایر حوزه‌های قضایی-تجاری بین‌المللی خواست تا اقدامات متقابلی را برای محافظت از سیستم مالی بین‌المللی در برابر خطرات جاری و قابل‌توجه پولشویی و تامین مالی تروریسم (ML /TF) علیه ایران اعمال کنند و گفت: ایران در قسمت قانونگذاری دارای کاستی‌های استراتژیک برای مبارزه با پولشویی و تامین مالی تروریسم است و پیشرفت کافی در رفع نواقص نداشته یا به برنامه اقدامی که با FATF برای رفع کاستی‌ها تدوین کرده متعهد نشده است.

بیانیه عمومی - 28 اکتبر 2011

FATF، با یک فوریت، مجدد بیانیه‌ای درباره ایران صادر کرد. به‌طور خاص و ویژه اعلام کرد نگران شکست ایران در رسیدگی به خطر تامین مالی تروریسم و تهدید جدی این موضوع برای یکپارچگی سیستم مالی بین‌المللی، به‌رغم تعامل ایران با FATF است. در ادامه مجدداً اعضای خود را نسبت به مفاد فراخوان ۲۵ فوریه ۲۰۰۹ دعوت کرد.

بیانیه عمومی - 19 اکتبر 2012

FATF در این بیانیه اعلام کرد به‌رغم تعامل قبلی ایران با این سازمان و ارائه اطلاعات، به‌طور ویژه‌ای در مورد عدم موفقیت ایران در رسیدگی به خطر تامین مالی تروریسم و تهدید جدی این موضوع برای یکپارچگی سیستم مالی بین‌المللی نگران است. همچون بیانه‌های پیشین مجدداً اعضای خود را به اجرای مفاد فراخوان ۲۵ فوریه ۲۰۰۹ دعوت کرد.

بیانیه عمومی - 21 ژوئن 2013

در این بیانیه FATF علاوه بر تکرار موضوعات مطرح‌شده در بیانیه‌های قبلی، از ایران خواست فوراً با جرم‌انگاری تامین مالی تروریسم و اجرای موثر الزامات گزارش تراکنش‌های مشکوک (STR) قدم بردارد؛ چراکه اگر ایران نتواند گام‌های مشخصی برای ادامه بهبود رژیم CFT بردارد، FATF فراخوانی جدید برای تقویت اقدامات متقابل در اکتبر 2013 در نظر خواهد گرفت.

بیانیه عمومی 18 اکتبر 2013، بیانیه عمومی - 14  فوریه 2014

FATF اعلام کرد اقدامات علیه ایران را افزایش خواهد داد.

بیانیه عمومی -27 ژوئن 2014

در این بیانیه هم تمامی موارد قبلی تکرار شد و FAFF اعلام کرد در صورت عدم توجه ایران اقدامات متقابل در اکتبر 2014 تقویت می‌شود.

بیانیه عمومی - 24 اکتبر 2014

همان‌طور که FATF در بیانیه قبلی ذکر کرده بود در این تاریخ نیز اقدامات متقابل را تا فوریه 2015 در نظر خواهد گرفت و با ادامه‌دار شدن وضعیت فعلی اقدامات علیه این کشور افزایش پیدا می‌کند.

بیانیه عمومی- 27 فوریه 2015

در این تاریخ نیز FATF بیانیه قبلی را تکرار و اعلام کرد اقدامات متقابل را تا ژوئن 2015 ادامه خواهد داد.

بیانیه عمومی- 23  اکتبر 2015

اقدامات متقابل تا فوریه 2016 توسط FATF تمدید و بر بیانیه‌های پیشین تاکید شد.

بیانیه عمومی - 19 فوریه 2016

همچنان اقدامات متقابل تا ژانویه 2016 توسط FATF تمدید و بر بیانیه‌های پیشین تاکید شد.

بیانیه عمومی - 24 ژوئن 2016

FATF از پذیرش و تعهد سیاسی سطح بالای ایران به برنامه اقدام برای رسیدگی به کاستی‌های استراتژیک مبارزه با پولشویی و تامین مالی تروریسم و تصمیم آن برای کمک فنی در اجرای برنامه اقدام استقبال کرد. از این‌رو FATF اقدامات متقابل را برای نظارت بر پیشرفت ایران در اجرای برنامه اقدام به مدت 12 ماه تعلیق کرده است.

نتایج نشست عمومی FATF، بوسان کره، 22 تا 24 ژوئن 2016

این سازمان اعلام کرد تا زمانی که ایران اقدامات لازم برای رفع نواقص شناسایی‌شده در برنامه اقدام را اجرا نکند، FATF همچنان نگران خطر تامین مالی تروریسم ناشی از ایران و تهدیدی که این امر برای سیستم مالی بین‌المللی ایجاد می‌کند، باقی خواهد ماند.

بیانیه عمومی - 21 اکتبر 2016، بیانیه عمومی - 24 فوریه 2017، بیانیه عمومی - 23 ژوئن 2017

ایران تا تکمیل کامل برنامه FATF در لیست خاکستری باقی خواهد ماند.

 نتایج جلسه عمومی مشترک-3 نوامبر 2017

FATF در بیانیه‌ای اعلام کرد:‌ با توجه به نشان دادن تعهد سیاسی ایران و اقدامات مربوطه که انجام داد، FATF در ژوئن 2017 تصمیم گرفت به تعلیق اقدامات متقابل ادامه دهد. برنامه اقدام در 31 ژانویه 2018 منقضی می‌شود و FATF از ایران می‌خواهد که به‌سرعت در مسیر اصلاحات برای اطمینان از اجرای کامل و دقیق برنامه اقدام و رفع تمام کمبودهای باقی‌مانده AML /CFT، به‌ویژه موارد مربوط به تامین مالی تروریسم، ادامه دهد. در نشست فوریه، FATF پیشرفت‌های ایران را ارزیابی کرده و تمام اقدامات لازم را انجام خواهد داد.

 نتایج جلسه عمومی 21-23 فوریه 2018

در این بیانیه آمده است: با توجه به اینکه ایران پیش‌نویس لایحه‌ای را در حال حاضر در پارلمان دارد، FATF در نشست این هفته خود تصمیم گرفت به تعلیق اقدامات متقابل ادامه دهد. بسته به پیشرفت ایران در تکمیل برنامه اقدام خود، FATF گام‌های بیشتری را در ژوئن 2018 برخواهد داشت.

بیانیه عمومی - 29 ژوئن 2018

FATF از شکست ایران در اجرای برنامه اقدام خود برای رفع کمبودهای قابل توجه AML /CFT ناامید است و در بیانیه‌ای اعلام کرد: با توجه به تلاش‌های مستمر دولت ایران برای نهایی کردن و تصویب اصلاحیه‌های قوانین مبارزه با پولشویی و مقابله با پولشویی، FATF در نشست این هفته خود تصمیم گرفت به تعلیق اقدامات متقابل ادامه دهد. FATF فوری از ایران انتظار دارد که به‌سرعت در مسیر اصلاحات پیش برود.

بیانیه عمومی - فوریه 2019 و 2020

همانند بیانیه قبلی به اضافه پاراگراف تکمیلی:

سازمان از اعضا می‌خواهد تا در روابط تجاری و معاملات با اشخاص حقیقی و حقوقی از ایران، مطابق با توصیه 19 FATF، دقت لازم را افزایش دهند. از جمله: 1- کسب اطلاعات در مورد دلایل معاملات مورد نظر؛ و 2- انجام نظارت بیشتر بر روابط تجاری، با افزایش تعداد و زمان‌بندی کنترل‌های اعمال‌شده و انتخاب الگوهای معاملاتی که نیاز به بررسی بیشتر دارند. ایران باید به‌طور کامل به موارد زیر بپردازد: 1- جرم‌انگاری کافی تامین مالی تروریسم، از جمله با حذف معافیت برای گروه‌های تعیین‌شده «تلاش برای پایان دادن به اشغال خارجی، استعمار و نژادپرستی». 2- شناسایی و مسدود کردن دارایی‌های تروریستی در راستای قطعنامه‌های شورای امنیت سازمان ملل متحد؛ 3- حصول اطمینان از یک رژیم بررسی دقیق مشتری کافی و قابل اجرا؛ 4- نشان دادن چگونگی شناسایی و تحریم ارائه‌دهندگان خدمات انتقال پول /ارزش غیرمجاز توسط مقامات؛ 5- تصویب و اجرای کنوانسیون‌های پالرمو و TF و شفاف‌سازی قابلیت ارائه کمک‌های حقوقی متقابل و 6- اطمینان از اینکه موسسات مالی تایید می‌کنند که نقل و انتقالات بانکی حاوی اطلاعات کامل مبتکر و ذی‌نفع است. کشورها باید بتوانند در صورت درخواست از سوی FATF، اقدامات متقابل مناسبی را اعمال کنند. کشورها همچنین باید بتوانند مستقل از هرگونه درخواست FATF برای انجام این کار، اقدامات متقابل را اعمال کنند. چنین اقدامات متقابلی باید موثر و متناسب با خطرات باشد.

در ادامه باید گفت بیانیه قبلی در بیانیه‌های دیگر تا به امروز ادامه پیدا کرده و حضور ایران در لیست سیاه یا کشورهای پرخطر ابقا شده است.

اخبار مرتبط