نامزدان رقیب چه انتظاراتی از هیات نمایندگان منتخب دارند؟
اتاق شیشه‌ای با مشارکت همگانی
برای این منظور به سراغ چند نفر از نامزدان رقیب لیست پیروز و اعضای علی البدل این دوره از انتخابات اتاق بازرگانی خراسان رضوی رفتیم که به نظر می‌رسد حداقل نام بعضی شان در فهرست دعوت شدگان به جلسه تبادل نظر با رئیس اتاق از قلم افتاده بود، تا نظرشان را درباره اولویت های پیش رو جویا شویم و به طور مشخص از آنها بپرسیم که اگر جزو راه یافتگان به هیات نمایندگان این دوره از اتاق بودند، اولین اقداماتشان چه بود؟ و حالا که با اختلافی نه چندان زیاد از ورود به هیات نمایندگان بازمانده اند، انتظارات و مطالباتشان از نمایندگانی که قرار است چهارسال نمایندگی آنها را به‌دوش بکشند، چیست؟
رساتر شدن صدای بخش خصوصی
سیدحسن هاشمی، رئیس سازمان نظام صنفی رایانه‌ای کشور و عضو علی البدل اتاق بازرگانی مشهد با بیان اینکه این تشکل به عنوان پارلمان بخش خصوصی در شرایط فعلی اقتصاد کشورباید قدرتمندتر از گذشته پیگیر مطالبات فعالان این حوزه باشد، می گوید: شرایط اقتصادی کشور، شرایط خاصی است که اگر تدابیر لازم برای مدیریت آن اتخاذ نشود و صدای بخش خصوصی رساتر از همیشه به گوش مسوولان نرسد، آسیب هایش تمام اقتصاد را در بر خواهد گرفت.
هاشمی اضافه می کند: در کنار این وظیفه و مطالبه، هماهنگ شدن با تحولات اقتصادی جهان و تمرکز روی حوزه هایی مانند اقتصاد دیجیتال، بلاکچین، هوش مصنوعی و ... نیز یک ضرورت اجتناب‌ناپذیر برای حوزه اقتصادی است که نمایندگان بخش خصوصی در اتاق ایران، علاوه بر اشراف کامل خودشان به این حوزه‌ها، حتما باید مدافع فعالان فناوری های نو که عمدتا شرکت‌های دانش‌بنیان و فناوران هستند، باشند؛ زیرا اقتصاد جهانی در حال حرکت سریع به سمت تحول و نوآوری است و اگر قوانین و زیرساخت‌های اقتصادی ما روی این ریل قرار نگیرد، قطعا فاصله مان با کشورهای پیشرو، روز به روز بیشتر خواهد شد.
این کارآفرین حوزه نرم افزار و خدمات فنی‌ومهندسی درباره اینکه اگر به هیات نمایندگان این دوره از انتخابات اتاق راه می یافت، چه اولویت های عملیاتی داشت توضیح می دهد: طبیعتا به عنوان نماینده حوزه آی تی، دغدغه اصلی ام تبیین دقیق اهمیت این صنعت برای اقتصاد کشور بود. البته من و همکارانم، این مطالبات را از طریق سازمان نظام صنفی رایانه‌ای کشور هم پیگیری می کنیم و امیدواریم اعضای جدید اتاق بازرگانی هم اهمیت این موضوع را درک کنند و برنامه مشخصی برای آن داشته باشند.
تثبیت جایگاه صنعت آی تی در اتاق بازرگانی
هاشمی دو پیشنهاد مشخص به هیات نمایندگان اتاق بازرگانی ارائه می‌دهد و می گوید: اگر این پیشنهادات مورد تحلیل، بررسی و پیگیری قرار بگیرد می تواند کمک بزرگی برای صنعت آی‌تی و به تبع آن برای اقتصاد و توسعه کشور باشد. اولین پیشنهادم، تثبیت جایگاه واقعی این صنعت در اتاق بازرگانی است. یعنی همان طور که حوزه‌های بازرگانی، صنعت، معدن و کشاورزی نمایندگان جدی خود را در پارلمان بخش خصوصی دارند، حتما به نقش مهم و کلیدی صنعت فناوری اطلاعات هم توجه شود. این موضوع تنها در قالب یک کمیسیون، قابل راهبری نیست و باید نگاه کلان‌تری به آن داشت. اگر انتظار داریم دولت و مجلس این صنعت نوپا اما حیاتی را جدی بگیرند، در گام اول باید خودمان در پارلمان بخش خصوصی هویتش را تقویت کنیم.
هاشمی اضافه می کند: پیشنهاد دوم من، شناسنامه‌دار کردن تمامی بخش‌های اقتصادی مربوط به بخش خصوصی به کمک صنعت آی‌تی است. ما در بخش‌های مختلف بازرگانی، صنعت، معدن و کشاورزی، واحدهای متعددی داریم که در نقاط مختلف کشور مشغول به فعالیت هستند و خدمات و محصولات متنوعی تولید و عرضه می‌کنند. اما شناسنامه جامع و کاملی از آنها در اتاق بازرگانی وجود ندارد و این ضعف، بسیاری از فرصت‌ها را از ما گرفته است.
به گفته این فعال بخش خصوصی، شناسنامه‌دار کردن آنها در وهله اول، یک مزیت بزرگ داخلی برای ما خواهد داشت و کمک می‌کند با اشراف دقیق نسبت به ظرفیت‌های بخش خصوصی از اقدامات جزیره‌ای و موازی‌کاری‌ها جلوگیری شود و برنامه‌ریزی برای تقویت بخش خصوصی دنبال شود. مزیت دیگر این است که می‌توان برای حمایت از بخش خصوصی و روزآمد کردن آن، برنامه‌ریزی دقیق‌تری داشت. به عنوان مثال برای توسعه هوش مصنوعی در صنایع و کارخانجات و یا افزایش فعالیت دانش‌بنیانی آنها، طرحی جامعی ارائه و اجرا کرد.
هاشمی توضیخ می دهد: شناسنامه‌دار کردن صنعت، معدن و کشاورزی کشور برای ما مزیت بین‌المللی هم دارد که بسیار مهم و راهبردی است. داشتن یک بانک اطلاعاتی و شناسنامه کامل در این بخش می‌تواند به تقویت ظرفیت‌های ما در حوزه بین‌المللی کمک کند و به توسعه صادرات خدمات و محصولات بیانجامد. وقتی کارخانجات و صنایع ما دارای شناسنامه استاندارد بین‌المللی محصولات و خدمات باشند، قدرت رقابتی‌شان در بازار جهانی افزایش پیدا می‌کند و مشتریان بیشتری پیدا خواهند کرد، این یک اصل مهم و زیرساختی در حوزه اقتصادی است که سایر کشورها به آن توجه داشته‌اند و ما هم باید به‌طور جدی اجرایی شدنش را دنبال کنیم. اگر بتوانیم در دوره جدید فعالیت اتاق بازرگانی، با هم افزایی و تعامل بیشتر بین اتاق، با سایر سازمانها و تشکل‌های بخش خصوصی، این دو پیشنهاد را دنبال کنیم، اتفاقات خوبی رقم می خورد که هم برای بخش خصوصی و هم برای اقتصاد کل کشور مفید و اثرگذار خواهد بود.
پخش علنی جلسات هیات رئیسه و هیات نمایندگان
احمد صفار که رئیس کمیسیون معدن اتاق بازرگانی دوره نهم بوده است و از جمله منتقدان جریان حاکم بر اتاق مشهد است هم بر این عقیده است که اعضای هیات نمایندگان باید برنامه محور و به‌دنبال منافع جمعی حرکت کنند: در گام نخست هیات رئیسه اتاق باید یک برنامه چهارساله ارائه بدهد و برنامه‌های خود را برای همه فعالان اقتصادی مشخص کند. در گام بعدی نیز هیات نمایندگان بایستی از کاندیداهای کمیسیون ها برنامه چهارساله بخواهند. روسای کمیسیون ها هم بایستی براساس توانمندی و همچنین داشتن برنامه ای مشخص انتخاب شوند.
به گفته صفار، هیات نمایندگان بایستی تک تک اعضای اتاق را دعوت کنند و به مشکلات آنها گوش دهند. ارتباط فعال تر با نهادهای حکومت و تاثیر گذاری در انتخاب مدیران و معاونین سازمانها، مهمترین کاری است که هیات نمایند گان باید انجام دهند و به جای منافع شخصی، به دنبال منابع جمع باشند.
صفار که خودش عضوی از اعضای هیات نمایندگان دوره پیشین اتاق بوده است پیشنهاد می‌کند که برای نیل به اتاقی شیشه ای، جلسات هیات رئیسه و هیات نمایندگان به صورت زنده و مشابه آنچه در شورای شهر رخ می‌دهد، برای عموم اعضاء پخش شود و حضورشان در جلسات در وبسایت اتاق اعلام شود. همچنین در پایان هر فصل و هر سال باید گزارش هیات رئیسه، هیات نمایند گان و همچنین کمیسیون ها در وبسایت اتاق بازرگانی اعلام شود.
اعضای علی البدل را وارد میدان کنید
سعید بامشکی، فعال اقتصادی و از اعضای علی البدل دوره دهم هیات نمایندگان اتاق بازرگانی مشهد با تاکید بر لزوم استفاده حداکثری از ظرفیت های اقتصادی شهر و حمایت اتاق از تجارت های خانوادگی و قدیمی، می گوید: این طور نباشد که فقط 15 نفر اعضای هیات نمایندگان دور هم بنشینند و به دنبال ارتباط با روسای سازمانهای دولتی و وزارتخانه ها و بدنه دولت و حکومت باشند، باید در اتاق از ظرفیت دیگر فعالان بخش خصوصی به ویژه اعضای علی البدل اتاق هم استفاده شود. یعنی به سمینارها، همایشها و جلسات خصوصی دعوت شوند و نظراتشان خواسته شود. یعنی به آنها تریبون بدهند.
او اضافه می کند: متاسفانه ما به بسیاری از این نشست‌ها و مجالس دعوت نمی شویم، در سالهای گذشته شاهد این عدم دعوت بودیم و زمانی هم که دعوت می شدیم، تریبونی به ما داده نمی شد تا مطالباتمان را به صورت شفاف به مقامات دولتی بگوییم.
بامشکی با تاکید بر ضرورت استفاده از زنان و جوانان متخصص و خوش فکر و آتیه در کمیسیون های اتاق، درخواست می‌کند: فعالان اقتصادی و به ویژه اعضای علی البدل اتاق که با اختلاف کمی به هیات نمایندگان راه نیافتند، باید وارد میدان شوند. ائتلاف پیروز درانتخابات اتاق بازرگانی از سوی انجمن مدیران صنایع، خانه صمت و و انجمن خدمات فنی و مهندسی حمایت شدند، درحالیکه ما جوان بودیم و با فهرستی که ازهمه جا حمایت شده بود، رقابت کردیم و با اختلاف کمی رای نیاوردیم.
بامشکی با گلایه از اینکه چرا اعضای علی البدل اتاق به جلسات دعوت نمی شوند، می گوید: اخبار جلسات اعضای هیات نمایندگان با مسوولان اقتصادی استان را از طریق کانال اطلاع رسانی اتاق مطلع می شویم. وقتی من که عضو علی البدل اتاق هستم به این جلسات دعوت نمی شوم، بقیه اعضا و جوانان مستعد کارآفرین بخش خصوصی قرار است دعوت شوند؟ رویه‌ای که نشان می دهد کلونی انحصاری در اتاق وجود دارد و امیدوارم که برگزاری این جلسات اطلاع رسانی شود، از ما دعوت کنند و به ما تریبون بدهند، قرار نیست که همیشه چهره‌های تکراری، حرف‌های تکراری بزنند.
این فعال بخش خصوصی با درخواست پیگیری مجدانه اتاق بازرگانی برای افزایش سهم مشهد از کیک اقتصاد کشو، می‌گوید: درحالیکه تهران و اصفهان و شهرهای دیگر نورچشمی محسوب می‌شوند، جایگاه مشهد در رتبه های تسهیلاتی، بانکی و اقتصادی در حال سقوط است. ما باید سهم بیشتری از بدنه دولت و حکومت بخواهیم و اتفاقا این وظیفه اصلی هیات رئیسه ، هیات نمایندگان و اعضای علی البدل اتاق مشهد است.
بامشکی با درخواست تقویت کمی و کیفی کار کمیسیون ها و به کارگیری اعضای علی البدل به عنوان رئیس یا نائب رئیس کمیسیون‌ها خاطرنشان می کند: اگر به هیات نمایندگان اتاق راه پیدا می کردم پیشنهاد تشکیل هیات یا کمیسیونی برای پیگیری امور جاری فعالان اقتصادی بخش خصوصی را ارائه می‌دادم.
تغییر روی ریل قبلی؟
علیرضا بوستانی، کارآفرین و فعال اقتصادی بخش خصوصی که از جمله رقبای اعضای حاضر در دوره دهم بود و منتقد عملکرد آنان است، با انتخاب شدن آنها چندان امیدوار به ایجاد تغییر نیست و معتقد است در همچنان بر پاشنه قبلی می‌چرخد و صدای منتقدان هم شنیده نمی‌شود: هیات نمایندگان فعلی، همان تیم همیشگی در اتاق هستند که از یک ائتلاف رای آورده اند و زمانیکه جریانی حاکم می شود، با سیاست های خودشان پیش می‌روند، حرف زدن امثال بنده که منتقد هستیم نتیجه‌ای ندارد.
او با بیان اینکه میانگین 230 رای هر نفر از میان سه هزار واجد شرایط رای دادن برای راه یافتن به هیات نمایندگان این دوره، شکل خوشایندی ندارد و می گوید: مشارکت اعضا در انتخابات در وضعیت حداقلی بود و سیاست های حاکم بر اتاق بازرگانی تا کنون به شکلی بوده که کارآفرین ها با اتاق قهر کردند، همانطور که مردم در انتخابات مجلس با صندوق های رای قهر کردند و عده ای با رای حداقلی بالا آمدند. نقد من به اشخاص نیست بلکه به سیاستهای حاکم بر اتاق است. چرا که دوباره همان جریان غالب در دوره‌های قبل، این دوره هم روی کار آمدند.
بوستانی معتقد است که فعالان بخش خصوصی ازعملکرد دوره های قبلی اتاق راضی نبودند و می‌پرسد چطور می توان روی همان ریل قبلی، تغییر ایجاد کرد؟
بوستانی که بنیانگذار گروه صنعتی تبرک است و در حوزه صنایع غذایی چهره شناخته شده ای محسوب می‌شود، ادامه می‌دهد: اتاق بازرگانی باید مثل اورژانس فعالیت شبانه روزی داشته باشد و رئیس اتاق بازرگانی مثل یک دکتر اورژانس، هر زمان که برای کارآفرینی مشکلی پیش آمد در راستای رفع آن مشکل بکوشد.
بوستانی معتقد است کار اتاق بازرگانی، گره گشایی از مشکلات بخش خصوصی و تسهیل روند فعالیت آنهاست و منتقد فعالیت اقتصادی در دوره های قبل اتاق است: چرا پول کارآفرین ها را در بانک سپرده گذاری می کنند یا زمین می خرند؟ مگر کار اتاق بازرگانی، فعالیت اقتصادی است؟ چرا با این پول ها سپرده گذاری می شود؟ متاسفانه گاهی این حرف‌ها سوء تفاهم ایجاد می کند.
به نظر بوستانی بسیاری از نمایندگان اتاقهای بازرگانی سراسر کشور، دلشان برای کارآفرین ها نمی سوزد و بیشتر به دنبال ارتباط گرفتن با دولتی ها برای پیشبرد اهداف شخصی خودشان هستند و ادامه می‌دهد: در حالیکه باید منافع جمعی را بر منافع شخصی ترجیح دهند و اگر قصدشان کمک به کارآفرین هاست، باید خودشان را وقف پیگیری مشکلات اعضا کنند؛ نه اینکه به دنبال لابی گری باشند یا برای کسب و نگه داشتن صندلی هایشان با دولتی ها مماشات کنند.
