روند شکل‌گیری کمپین تحریم سفر به مقاصد حامی داعش سیاه و سفید
ایرانی‌ها سالانه چقدر در مقاصد خارجی خرج می‌کنند؟
پرستو فخاریان
آمارها نشان می‌دهد که تراز گردشگری ایران منفی است. گرچه سال گذشته مقام ارشد گردشگری کشور اعلام کرد این تراز در سه ماه تابستان ۹۳ مثبت شده، اما همچنان هزینه‌هایی که ایرانی‌ها در سفرهای خارجی خود خرج می‌کنند از هزینه‌هایی که توریست‌‌های خارجی در ایران دارند، بیشتر است. براساس آخرین آمار رسمی استخراج شده از گزارش خلاصه آماری ۲۰۱۵ و گزارش نکات برجسته گردشگری ۲۰۱۴ سازمان جهانی گردشگری (UNWTO)، در سال ۲۰۱۲ درآمد حاصل از جذب گردشگران ورودی برابر با یک میلیارد و ۳۴۶میلیون دلار و مخارج گردشگران خروجی بالغ بر ۷میلیارد و ۵۱۷میلیون دلار بوده است.
آمارها نشان می‌دهد که تراز گردشگری ایران منفی است. گرچه سال گذشته مقام ارشد گردشگری کشور اعلام کرد این تراز در سه ماه تابستان ۹۳ مثبت شده، اما همچنان هزینه‌هایی که ایرانی‌ها در سفرهای خارجی خود خرج می‌کنند از هزینه‌هایی که توریست‌‌های خارجی در ایران دارند، بیشتر است. براساس آخرین آمار رسمی استخراج شده از گزارش خلاصه آماری ۲۰۱۵ و گزارش نکات برجسته گردشگری ۲۰۱۴ سازمان جهانی گردشگری (UNWTO)، در سال ۲۰۱۲ درآمد حاصل از جذب گردشگران ورودی برابر با یک میلیارد و ۳۴۶میلیون دلار و مخارج گردشگران خروجی بالغ بر ۷میلیارد و ۵۱۷میلیون دلار بوده است.
پرستو فخاریان
آمارها نشان می‌دهد که تراز گردشگری ایران منفی است. گرچه سال گذشته مقام ارشد گردشگری کشور اعلام کرد این تراز در سه ماه تابستان ۹۳ مثبت شده، اما همچنان هزینه‌هایی که ایرانی‌ها در سفرهای خارجی خود خرج می‌کنند از هزینه‌هایی که توریست‌‌های خارجی در ایران دارند، بیشتر است.براساس آخرین آمار رسمی استخراج شده از گزارش خلاصه آماری ۲۰۱۵ و گزارش نکات برجسته گردشگری ۲۰۱۴ سازمان جهانی گردشگری (UNWTO)، در سال ۲۰۱۲ درآمد حاصل از جذب گردشگران ورودی برابر با یک میلیارد و ۳۴۶میلیون دلار و مخارج گردشگران خروجی بالغ بر ۷میلیارد و ۵۱۷میلیون دلار بوده است. براساس این آمار در آن سال تراز گردشگری با رقمی بالغ بر ۶میلیارد و ۴۰۳میلیون دلار منفی بود. این درحالی است که بنابر آنچه رئیس سازمان میراث فرهنگی و گردشگری کشور در سال جاری اعلام کرده است، درآمد ایران از محل گردشگری به رقم ۷میلیارد رسیده؛ گرچه همچنان رقم جدید و دقیقی از مخارج گردشگران ایرانی در خارج از مرز‌های کشور اعلام نشده است. اما با این‌همه به گواه بسیاری از کارشناسان و فعالان گردشگری همان‌طور که رقم مخارج گردشگران خارجی در ایران افزایش یافته، مخارج ایرانی‌هایی که به خارج سفر کرده‌اند نیز با افزایش همراه بوده است.
آخرین آماری که در این خصوص در دست است، آمار مرکز آمار ایران است که تنها به تابستان سال 92 مربوط می‌شود و براساس آن در این فصل بیش از 425هزار ایرانی به خارج از کشور سفر و در مجموع بیش از 102 میلیارد و 410میلیون تومان در این سفرها هزینه کرده‌اند.براساس آمارهای جهانی، ترکیه، عربستان (به منظور حج عمره) و عراق در سال 2013 اصلی‌ترین مقاصدی بودند که ایرانی‌ها سالانه به آنها سفر کرده اند. این آمارها که بعضا از برخی منابع داخلی به دست آمده، تعداد گردشگرانی را که به امارات متحده عربی سفر داشته‌‌اند، تصریح نکرده است؛ چه اینکه به گفته برخی مسوولان گردشگری کشور از آنجا که آمار سفرهای خارجی ایرانی‌ها حساسیت‌برانگیز است، اغلب به صورت شفاف اعلام نمی‌شود. با این وجود، براساس برخی آمار غیر رسمی در دسترس، سالانه بیش از 7میلیارد دلار ارز طی سفرهای خارجی از ایران خارج می‌شود.
تور فقط دبی و ترکیه!
اما در میان فاصله خالی موجود در آمارهای گردشگری، کافی است در گوگل عنوان «تورهای خارجی» را سرچ کنیم تا نتایج بی‌انتهایی از تورهای دبی و ترکیه را مشاهده کنیم. کارشناسان دلایل متعددی برای این میزان از عرضه تورهای ترکیه و دبی برمی‌شمرند؛ یکی از اصلی‌ترین آنها، قیمت ارزان چنین تورهایی در مقایسه با سایر مقاصد خارجی و حتی داخلی است. از سوی دیگر بدیهی است که افزایش عرضه این تورها ناشی از افزایش تقاضای ایرانی‌ها برای این سفرها است. علاوه بر این، آنها معتقدند وقتی مقاصد جایگزینی که قابلیت رقابت با این مقاصد را داشته باشند به مشتری معرفی نمی‌کنیم، همچنان باید شاهد فروش قابل توجه تورهای ترکیه و دبی باشیم.
واکنش به حامیان داعش سیاه و سفید
در همین حال اما، مقاصد پرطرفدار خارجی ایرانی‌ها در یکی دو سال اخیر چالش‌های مختلفی را پیش روی آنها قرار داد. در فرودگاه عربستان به دو نوجوان ایرانی تعرض شد و مورد آزار و اذیت قرار گرفتند؛ در هتل‌ها و فرودگاه‌های دبی ایرانی‌ها مورد توهین و تبعیض قرار گرفتند و در ترکیه بسیاری از گردشگران ایرانی گزارش می‌دهند که با آنها رفتارهای نامناسبی صورت می‌گیرد و حتی گشت‌های شهری آنها را مورد بازرسی قرار می‌دهند. همین چند وقت پیش نیز یک زن ایرانی که به همراه خانواده‌اش به ترکیه سفر کرده بود، در این کشور کشته شد. به همه این چالش‌ها، باید حمایت‌های پنهان و آشکار این کشورها از داعش را نیز اضافه و به برخی حملات تروریستی در ترکیه نیز اشاره کرد؛ حمایتی که کم‌کم دارد گریبان آنها را در زمینه صنعت گردشگری‌شان می‌گیرد.پس از این اتفاقات، گفته می‌شود تمایل ایرانی‌ها برای سفر به چنین مقاصدی کاهش یافته است به طوری که برای مثال به گفته رئیس سازمان حج و زیارت، ظرف یک سال اخیر ۱۸هزار نفر در کشور از اعزام به سفر عمره انصراف داده‌اند و البته پس از جریان تعرض به دو نوجوان ایرانی، سفرهای عمره به حالت تعلیق درآمدند و براساس تصویب هیات دولت این سفرها کما فی‌السابق تا اطلاع ثانوی متوقف می‌ماند. همچنین براساس گزارش المانیتور در سال ۲۰۱۵ رشته حوادث گفته شده موجب شد که سواحل ترکیه از چشم گردشگران ایرانی بیفتد.
در همین راستا، حالا برخی کاربران شبکه‌های اجتماعی کمپینی تشکیل داده‌اند و به واسطه آن ایرانی‌ها را دعوت کرده‌اند که در نوروز پیش‌رو، به جای سفر به مقاصدی نظیر دبی و ترکیه که حامیان داعش سیاه و سفید (داعش سیاه، شامل گروه‌های تروریستی-تکفیری که آشکارا به فعالیت‌های تروریستی می‌پردازند و داعش سفید گروهی ا که رفتار مشابه و به ظاهر قانونمندی دارند که مورد حمایت مالی کشورهای منطقه قراردارند) خوانده می‌شوند، ایران را بگردند ویا به کشورهایی سفر کنند که سابقه بدرفتاری با گردشگران نداشته باشند و با کشورما در تعامل مناسب اقتصادی و سیاسی هستند. این حرکت مدنی درحقیقت بعد از سال‌ها انفعال مردم و دولت دربرابر برخی رفتارهای نامناسب مسوولان گردشگری این کشورها صورت گرفته و یک دعوت جمعی است مبنی بر اینکه دست‌کم در ایام نوروز به جای سفر به این کشورها مقاصد دیگری از سوی هموطنان انتخاب شود.
مقاصد جایگزین داخلی
اما این سوال پیش می‌آید که اگر مردم به کشورهایی نظیر ترکیه و دبی سفر نکنند، چه مقاصدی را می‌توانند جایگزین آن کنند؟ ساده‌ترین و در عین حال پرچالش‌ترین مقصد، ایران است؛ یعنی پرداختن به سفرهای داخلی. اگرچه در مقاطعی تاثیرات اقتصادی گردشگری داخلی مورد توجه قرار نمی‌گرفت، اما تجربه بحران‌های اقتصادی در دهه‌های اخیر و نیز وقایع سیاسی و شیوع بیماری‌های همه‌گیر عملا ثابت کرد که یکی از مهم‌ترین راه‌های پایدار کردن آثار اقتصادی گردشگری در بلندمدت توجه به بازار گردشگری داخلی است؛ موضوعی که همچنان در ایران نادیده گرفته می‌شود و حتی پیشنهاد مقاصد جایگزین برای برخی سفرهای خارجی را نیز با دشواری همراه می‌کند.درحال حاضر بسیاری از کارشناسان از کیش، جلفا و شیراز و قشم به عنوان مقاصد جایگزین ترکیه و دبی نام می‌برند. اما برخی دیگر چالش عمده موجود بر سر راه این جایگزینی را عدم امکان مقایسه زیرساخت‌ها می‌دانند. با این وجود مقاصد جایگزین معرفی شده، دست‌کم می‌تواند بخشی از اهداف سفر به ترکیه و دبی را که «گردشگری به قصد خرید» است، پوشش دهد؛ به‌ویژه سفر به کیش، قشم و جلفا که بازارهای مناسبی برای خرید اجناس مختلف دارد. به این همه به نظر می‌رسد همچنان نیازمند توسعه زیرساخت‌ها و تفرجگاه‌های توریستی در این مقاصد هستیم.
مقاصد جایگزین خارجی
علاوه بر این، برخی علاقه‌مندان به سفرهای خارجی و کسب تجربه درکشورهای جدید خواهان معرفی مقاصد جایگزین خارجی هستند. در این شرایط کارشناسان، سفر به کشورهایی را پیشنهاد می‌دهند که با ایران روابط فرهنگی و اقتصادی بهتری دارند. کشورهایی نظیر تاجیکستان، ارمنستان، آذربایجان، عمان، روسیه، مالزی و... از این جمله‌اند.با این همه برخی دیگر ضمن مقایسه قیمت تورهای ترکیه یا تاجیکستان یا روسیه، می‌گویند که دست کم به لحاظ تفاوت قابل توجه در قیمت‌ها نمی‌توان انتظار چنین جایگزینی را داشت. اما در این بین، قیمت سفر به ارمنستان تفاوت چندانی با قیمت تورهای ترکیه یا دبی ندارد و می‌تواند دست کم به لحاظ قیمتی جایگزین خوبی باشد.در همین حال منتقدان سفر به مقاصدی نظیر ترکیه و دبی به تکراری شدن و کالایی شدن این مقاصد اشاره و گردشگران ایرانی را به دیدن از مقاصدی دعوت می‌کنند که بکر هستند و تجربه‌های ناب‌تری را برای گردشگران به همراه دارند.
افزایش مالیات بر سفرهای خارجی و کاهش ارز مسافرتی
توسعه چنین حرکت‌های مردمی البته، می‌تواند دولت را نیز وارد بازی کند؛ دولتی که گرچه نباید با دیگر دولت‌ها وارد تخاصم شود، اما می‌تواند به بهانه جامه عمل پوشانیدن به خواست مردم و سیاست‌گذاری‌های متناسب با منافع ملی اقدامات مهمی را در راستای کاهش سفرهای تفریحی به مقاصدی نظیر دبی و ترکیه انجام دهد. یکی از این راه‌ها افزایش مالیات بر سفرهای خارجی، به طور خاص افزایش مالیات سفر تفریحی به دبی و ترکیه، است. این درحالی است که در حال حاضر این مالیات برای همه مقاصد خارجی به یک میزان است و می‌تواند اهرم اقتصادی برای دستیابی به این هدف باشد.همچنین به اعتقاد برخی کارشناسان اقتصادی، تعلق گرفتن ارز دولتی به گردشگرانی که راهی کشورهای خارجی هستند در برخی موارد موضوعیت ندارد؛ چه اینکه همان‌طور که بیان شد، سالانه حجم قابل توجهی از ارز کشور طی سفرهای خارجی از ایران خارج می‌شود. کاهش یا قطع ارز مسافرتی برای گردشگرانی که قصد سفر به مقاصدی نظیر ترکیه و دبی را دارند می‌تواند اهرم اقتصادی دیگری برای کاهش سفرها یا دست کم کاهش ارزهایی باشد که از کشور خارج می‌شود.از سوی دیگر، افزایش مالیات بر آژانس‌هایی که تورهای ترکیه و دبی را مدیریت می‌کنند، می‌تواند به کاهش برگزاری تور به سوی این مقاصد منجر شود. این درحالی است که در حال حاضر همه آژانس‌های مسافرتی (بدون درنظر گرفتن اینکه تورهای ورودی را اداره می‌کنند یا تورهای خروجی از کشور را) 50درصد از مالیات معاف هستند. به باور فعالان و کارشناسان گردشگری، این معافیت می‌تواند برای تورهایی که بیشتر گردشگران را وارد کشور می‌کنند، به صورت معافیت صد درصدی از مالیات به کار گرفته و همچنین برای تورهایی که فعالیت عمده در حوزه ترکیه و دبی دارند، لغو شود.مجموع این اقدامات، می‌تواند در قالب سیاست‌گذاری‌های دولت صورت گیرد؛ امری که حالا مردم نیز با تحریم این مقاصد خواستار آن هستند و یکدیگر را برای تحریم سفر به دبی و ترکیه دست کم در ایام نوروز تشویق می‌کنند. کمپین مردمی «تحریم سفرهای نوروزی به مقاصد حامی داعش سیاه و سفید »، حالا ایرانی‌ها را نسبت به عزت ملی خود و درنظر گرفتن منافع ملی برای انتخاب مقاصد سفرشان حساس‌تر کرده و می‌رود که در قالب حرکتی مدنی معطوف به تمایلات ملی و میهنی، همه شهروندان ایرانی را نسبت به این موضوع آگاه کند.
آمارها نشان می‌دهد که تراز گردشگری ایران منفی است. گرچه سال گذشته مقام ارشد گردشگری کشور اعلام کرد این تراز در سه ماه تابستان ۹۳ مثبت شده، اما همچنان هزینه‌هایی که ایرانی‌ها در سفرهای خارجی خود خرج می‌کنند از هزینه‌هایی که توریست‌‌های خارجی در ایران دارند، بیشتر است.براساس آخرین آمار رسمی استخراج شده از گزارش خلاصه آماری ۲۰۱۵ و گزارش نکات برجسته گردشگری ۲۰۱۴ سازمان جهانی گردشگری (UNWTO)، در سال ۲۰۱۲ درآمد حاصل از جذب گردشگران ورودی برابر با یک میلیارد و ۳۴۶میلیون دلار و مخارج گردشگران خروجی بالغ بر ۷میلیارد و ۵۱۷میلیون دلار بوده است. براساس این آمار در آن سال تراز گردشگری با رقمی بالغ بر ۶میلیارد و ۴۰۳میلیون دلار منفی بود. این درحالی است که بنابر آنچه رئیس سازمان میراث فرهنگی و گردشگری کشور در سال جاری اعلام کرده است، درآمد ایران از محل گردشگری به رقم ۷میلیارد رسیده؛ گرچه همچنان رقم جدید و دقیقی از مخارج گردشگران ایرانی در خارج از مرز‌های کشور اعلام نشده است. اما با این‌همه به گواه بسیاری از کارشناسان و فعالان گردشگری همان‌طور که رقم مخارج گردشگران خارجی در ایران افزایش یافته، مخارج ایرانی‌هایی که به خارج سفر کرده‌اند نیز با افزایش همراه بوده است.
آخرین آماری که در این خصوص در دست است، آمار مرکز آمار ایران است که تنها به تابستان سال 92 مربوط می‌شود و براساس آن در این فصل بیش از 425هزار ایرانی به خارج از کشور سفر و در مجموع بیش از 102 میلیارد و 410میلیون تومان در این سفرها هزینه کرده‌اند.براساس آمارهای جهانی، ترکیه، عربستان (به منظور حج عمره) و عراق در سال 2013 اصلی‌ترین مقاصدی بودند که ایرانی‌ها سالانه به آنها سفر کرده اند. این آمارها که بعضا از برخی منابع داخلی به دست آمده، تعداد گردشگرانی را که به امارات متحده عربی سفر داشته‌‌اند، تصریح نکرده است؛ چه اینکه به گفته برخی مسوولان گردشگری کشور از آنجا که آمار سفرهای خارجی ایرانی‌ها حساسیت‌برانگیز است، اغلب به صورت شفاف اعلام نمی‌شود. با این وجود، براساس برخی آمار غیر رسمی در دسترس، سالانه بیش از 7میلیارد دلار ارز طی سفرهای خارجی از ایران خارج می‌شود.
تور فقط دبی و ترکیه!
اما در میان فاصله خالی موجود در آمارهای گردشگری، کافی است در گوگل عنوان «تورهای خارجی» را سرچ کنیم تا نتایج بی‌انتهایی از تورهای دبی و ترکیه را مشاهده کنیم. کارشناسان دلایل متعددی برای این میزان از عرضه تورهای ترکیه و دبی برمی‌شمرند؛ یکی از اصلی‌ترین آنها، قیمت ارزان چنین تورهایی در مقایسه با سایر مقاصد خارجی و حتی داخلی است. از سوی دیگر بدیهی است که افزایش عرضه این تورها ناشی از افزایش تقاضای ایرانی‌ها برای این سفرها است. علاوه بر این، آنها معتقدند وقتی مقاصد جایگزینی که قابلیت رقابت با این مقاصد را داشته باشند به مشتری معرفی نمی‌کنیم، همچنان باید شاهد فروش قابل توجه تورهای ترکیه و دبی باشیم.
واکنش به حامیان داعش سیاه و سفید
در همین حال اما، مقاصد پرطرفدار خارجی ایرانی‌ها در یکی دو سال اخیر چالش‌های مختلفی را پیش روی آنها قرار داد. در فرودگاه عربستان به دو نوجوان ایرانی تعرض شد و مورد آزار و اذیت قرار گرفتند؛ در هتل‌ها و فرودگاه‌های دبی ایرانی‌ها مورد توهین و تبعیض قرار گرفتند و در ترکیه بسیاری از گردشگران ایرانی گزارش می‌دهند که با آنها رفتارهای نامناسبی صورت می‌گیرد و حتی گشت‌های شهری آنها را مورد بازرسی قرار می‌دهند. همین چند وقت پیش نیز یک زن ایرانی که به همراه خانواده‌اش به ترکیه سفر کرده بود، در این کشور کشته شد. به همه این چالش‌ها، باید حمایت‌های پنهان و آشکار این کشورها از داعش را نیز اضافه و به برخی حملات تروریستی در ترکیه نیز اشاره کرد؛ حمایتی که کم‌کم دارد گریبان آنها را در زمینه صنعت گردشگری‌شان می‌گیرد.پس از این اتفاقات، گفته می‌شود تمایل ایرانی‌ها برای سفر به چنین مقاصدی کاهش یافته است به طوری که برای مثال به گفته رئیس سازمان حج و زیارت، ظرف یک سال اخیر ۱۸هزار نفر در کشور از اعزام به سفر عمره انصراف داده‌اند و البته پس از جریان تعرض به دو نوجوان ایرانی، سفرهای عمره به حالت تعلیق درآمدند و براساس تصویب هیات دولت این سفرها کما فی‌السابق تا اطلاع ثانوی متوقف می‌ماند. همچنین براساس گزارش المانیتور در سال ۲۰۱۵ رشته حوادث گفته شده موجب شد که سواحل ترکیه از چشم گردشگران ایرانی بیفتد.
در همین راستا، حالا برخی کاربران شبکه‌های اجتماعی کمپینی تشکیل داده‌اند و به واسطه آن ایرانی‌ها را دعوت کرده‌اند که در نوروز پیش‌رو، به جای سفر به مقاصدی نظیر دبی و ترکیه که حامیان داعش سیاه و سفید (داعش سیاه، شامل گروه‌های تروریستی-تکفیری که آشکارا به فعالیت‌های تروریستی می‌پردازند و داعش سفید گروهی ا که رفتار مشابه و به ظاهر قانونمندی دارند که مورد حمایت مالی کشورهای منطقه قراردارند) خوانده می‌شوند، ایران را بگردند ویا به کشورهایی سفر کنند که سابقه بدرفتاری با گردشگران نداشته باشند و با کشورما در تعامل مناسب اقتصادی و سیاسی هستند. این حرکت مدنی درحقیقت بعد از سال‌ها انفعال مردم و دولت دربرابر برخی رفتارهای نامناسب مسوولان گردشگری این کشورها صورت گرفته و یک دعوت جمعی است مبنی بر اینکه دست‌کم در ایام نوروز به جای سفر به این کشورها مقاصد دیگری از سوی هموطنان انتخاب شود.
مقاصد جایگزین داخلی
اما این سوال پیش می‌آید که اگر مردم به کشورهایی نظیر ترکیه و دبی سفر نکنند، چه مقاصدی را می‌توانند جایگزین آن کنند؟ ساده‌ترین و در عین حال پرچالش‌ترین مقصد، ایران است؛ یعنی پرداختن به سفرهای داخلی. اگرچه در مقاطعی تاثیرات اقتصادی گردشگری داخلی مورد توجه قرار نمی‌گرفت، اما تجربه بحران‌های اقتصادی در دهه‌های اخیر و نیز وقایع سیاسی و شیوع بیماری‌های همه‌گیر عملا ثابت کرد که یکی از مهم‌ترین راه‌های پایدار کردن آثار اقتصادی گردشگری در بلندمدت توجه به بازار گردشگری داخلی است؛ موضوعی که همچنان در ایران نادیده گرفته می‌شود و حتی پیشنهاد مقاصد جایگزین برای برخی سفرهای خارجی را نیز با دشواری همراه می‌کند.درحال حاضر بسیاری از کارشناسان از کیش، جلفا و شیراز و قشم به عنوان مقاصد جایگزین ترکیه و دبی نام می‌برند. اما برخی دیگر چالش عمده موجود بر سر راه این جایگزینی را عدم امکان مقایسه زیرساخت‌ها می‌دانند. با این وجود مقاصد جایگزین معرفی شده، دست‌کم می‌تواند بخشی از اهداف سفر به ترکیه و دبی را که «گردشگری به قصد خرید» است، پوشش دهد؛ به‌ویژه سفر به کیش، قشم و جلفا که بازارهای مناسبی برای خرید اجناس مختلف دارد. به این همه به نظر می‌رسد همچنان نیازمند توسعه زیرساخت‌ها و تفرجگاه‌های توریستی در این مقاصد هستیم.
مقاصد جایگزین خارجی
علاوه بر این، برخی علاقه‌مندان به سفرهای خارجی و کسب تجربه درکشورهای جدید خواهان معرفی مقاصد جایگزین خارجی هستند. در این شرایط کارشناسان، سفر به کشورهایی را پیشنهاد می‌دهند که با ایران روابط فرهنگی و اقتصادی بهتری دارند. کشورهایی نظیر تاجیکستان، ارمنستان، آذربایجان، عمان، روسیه، مالزی و... از این جمله‌اند.با این همه برخی دیگر ضمن مقایسه قیمت تورهای ترکیه یا تاجیکستان یا روسیه، می‌گویند که دست کم به لحاظ تفاوت قابل توجه در قیمت‌ها نمی‌توان انتظار چنین جایگزینی را داشت. اما در این بین، قیمت سفر به ارمنستان تفاوت چندانی با قیمت تورهای ترکیه یا دبی ندارد و می‌تواند دست کم به لحاظ قیمتی جایگزین خوبی باشد.در همین حال منتقدان سفر به مقاصدی نظیر ترکیه و دبی به تکراری شدن و کالایی شدن این مقاصد اشاره و گردشگران ایرانی را به دیدن از مقاصدی دعوت می‌کنند که بکر هستند و تجربه‌های ناب‌تری را برای گردشگران به همراه دارند.
افزایش مالیات بر سفرهای خارجی و کاهش ارز مسافرتی
توسعه چنین حرکت‌های مردمی البته، می‌تواند دولت را نیز وارد بازی کند؛ دولتی که گرچه نباید با دیگر دولت‌ها وارد تخاصم شود، اما می‌تواند به بهانه جامه عمل پوشانیدن به خواست مردم و سیاست‌گذاری‌های متناسب با منافع ملی اقدامات مهمی را در راستای کاهش سفرهای تفریحی به مقاصدی نظیر دبی و ترکیه انجام دهد. یکی از این راه‌ها افزایش مالیات بر سفرهای خارجی، به طور خاص افزایش مالیات سفر تفریحی به دبی و ترکیه، است. این درحالی است که در حال حاضر این مالیات برای همه مقاصد خارجی به یک میزان است و می‌تواند اهرم اقتصادی برای دستیابی به این هدف باشد.همچنین به اعتقاد برخی کارشناسان اقتصادی، تعلق گرفتن ارز دولتی به گردشگرانی که راهی کشورهای خارجی هستند در برخی موارد موضوعیت ندارد؛ چه اینکه همان‌طور که بیان شد، سالانه حجم قابل توجهی از ارز کشور طی سفرهای خارجی از ایران خارج می‌شود. کاهش یا قطع ارز مسافرتی برای گردشگرانی که قصد سفر به مقاصدی نظیر ترکیه و دبی را دارند می‌تواند اهرم اقتصادی دیگری برای کاهش سفرها یا دست کم کاهش ارزهایی باشد که از کشور خارج می‌شود.از سوی دیگر، افزایش مالیات بر آژانس‌هایی که تورهای ترکیه و دبی را مدیریت می‌کنند، می‌تواند به کاهش برگزاری تور به سوی این مقاصد منجر شود. این درحالی است که در حال حاضر همه آژانس‌های مسافرتی (بدون درنظر گرفتن اینکه تورهای ورودی را اداره می‌کنند یا تورهای خروجی از کشور را) 50درصد از مالیات معاف هستند. به باور فعالان و کارشناسان گردشگری، این معافیت می‌تواند برای تورهایی که بیشتر گردشگران را وارد کشور می‌کنند، به صورت معافیت صد درصدی از مالیات به کار گرفته و همچنین برای تورهایی که فعالیت عمده در حوزه ترکیه و دبی دارند، لغو شود.مجموع این اقدامات، می‌تواند در قالب سیاست‌گذاری‌های دولت صورت گیرد؛ امری که حالا مردم نیز با تحریم این مقاصد خواستار آن هستند و یکدیگر را برای تحریم سفر به دبی و ترکیه دست کم در ایام نوروز تشویق می‌کنند. کمپین مردمی «تحریم سفرهای نوروزی به مقاصد حامی داعش سیاه و سفید »، حالا ایرانی‌ها را نسبت به عزت ملی خود و درنظر گرفتن منافع ملی برای انتخاب مقاصد سفرشان حساس‌تر کرده و می‌رود که در قالب حرکتی مدنی معطوف به تمایلات ملی و میهنی، همه شهروندان ایرانی را نسبت به این موضوع آگاه کند.
ارسال نظر