از گازی‌های مبله تا برقی‌های هوشمند
مریم عسگری اجاق گاز یکی از اقلام ضروری در آشپزخانه است که حضورش در هر آشپزخانه‌ای و مخصوصا آشپزخانه‌های ایرانی ضروری است. این کالا که در انواع گوناگون رومیزی، کابین‌دار با تعداد شعله‌های گوناگون، فردار یا بدون فر و ... و همچنین با ساخت کشورهای گوناگون به بازار عرضه شده است ارج و قرب زیادی در آشپزخانه‌های ایرانی دارد و همین موضوع باعث رونق همیشگی بازار آن شده است. بازاری پرتنوع و هزار رنگ که مملو از برندهای گوناگون ایتالیایی، چینی، ژاپنی و ایرانی است و هر روز در آن شاهد عرضه محصولی جدیدتر هستیم که انتخاب یک نمونه از میان هزاران را برای خریدار سخت می‌کند. با توجه به این موضوع، در این بخش ما ضمن بررسی و معرفی بازار خرید و فروش این کالا، مجموعه نکاتی را که باید هنگام خرید مد نظر قرار گیرد نیز گوشزد کرده‌ایم. اگر به این موضوع علاقه‌مندید و قصد خرید اجاق گاز دارید و در انتخاب یک نمونه مناسب از این بازار پرتنوع سردرگم هستید، این مطلب را بخوانید: تاریخچه اجاق گاز اجاق گازها برای اولین بار از اوایل سده نوزدهم میلادی تولید شدند و پس از مدتی به تولید صنعتی و انبوه رسیدند. حقیقت این است که طراحی اولیه اجاق گازها اگر‌چه چندان خاص نبود و بسیار ساده بود، اما به دلیل جدید بودن آن بسیار مورد توجه قرار گرفت، به این ترتیب شکل عمودی و جعبه‌مانند اجاق گازهای اولیه که معمولا به دلیل سهولت در استفاده بر پایه‌هایی نصب می‌شد و روی آن دو الی چهار شعله برای پخت و پز وجود داشت، در همان دوره عمومیت یافت. تا سال 1920 از چدن در تولید اجاق گازها استفاده می‌شد، اما در سال 1920 تولید ورقه‌های فولادی لعاب‌دار، امکان ساخت اجاق گازهای سبک‌تر را فراهم کرد که از سطوح صاف و خطوط یک‌دستی برخوردار بود و اغلب با لعاب سفید روکش می‌شد. اما اجاق گاز با شکل امروزی، تقریبا از سال 1930 و درست همزمان با ظهور یک محصول جدید به نام اجاق گاز الکتریکی وارد بازار شد که شکل و فرم آن مشابه اجاق‌های امروزی و به صورت مکعب مستطیل بود. اجاق گاز در ایران نیز مقارن با توزیع گاز مایع رواج یافت و ابتدا به عنوان یک کالای لوکس تلقی می‌شد، اما با افزایش سطح درآمد و تمایل به افزایش سطح رفاه، تقاضا برای اجاق گاز افزایش یافت. دو شرکت ایرانی از اولین تولیدکنندگان اجاق گاز بودند که مبادرت به تولید اجاق‌های رومیزی تک شعله، دوشعله و سه شعله می‌کردند. طراحی این اجاق گازها نیز عموما کپی‌برداری از طرح‌های ایتالیایی بود. پس از آن اجاق‌های سه شعله و چهارشعله پایه‌دار نیز وارد بازار شدند و به دنبال آن نیز اجاق‌های چهارشعله کابین‌دار تولید و روانه بازار شدند. به مرور و از اواخر سال 1340، تولید و عرضه اجاق‌های فردار چهارشعله و پنج‌شعله در ایران رایج شد. طراحی این گروه از اجاق‌ها و قالب‌های مربوط به آن نیز توسط ایتالیایی‌ها انجام می‌گرفت. این روال ادامه داشت تا این که صنعت اجاق گاز ایران پس از خروج از مرحله مونتاژ، وارد مرحله تولید شد و در حال حاضر تمام مراحل تولید آن در ایران انجام می‌شود. انواع اجاق گاز امروزه اجاق گازها در انواع گوناگون گازی و برقی به بازار عرضه شده‌اند. نمونه‌های گازی مدل‌های گوناگون گازی فردار، گازی چند شعله، گازی و برقی ترکیبی با قابلیت پخت ویژه و... موجود است. نمونه‌های برقی شامل لمسی (صفحه کنترل آن لمسی و صفحه نمایش آن LED است و اندیکاتور نشان‌دهنده میزان گرما است)، اجاق گازهای سرد (صفحه سرامیکی با برق کار می‌کند و قدرت آن 1800 وات است، تایمر 180 دقیقه‌ای دستی و 6 برنامه پخت مختلف دارد که می‌تواند کار شما را راحت کند) و... است. در حال حاضر اجاق گازهای گازی پنج تا شش شعله فردار و اجاق گازهای برقی رومیزی در ایران مخاطبان بسیاری دارند. بازار اجاق گاز در ایران در بازار داخلی سهم بزرگی از میزان فروش در اختیار برندهای ایرانی نظیر سینجر، پادیسان، تهران سبحان، رکسان، عالیستان، آردل و... است که در میان آنها، بعضی به علت قیمت مناسب و برخی دیگر به لحاظ کیفیت مناسب، نسبت به دیگر مارک‌ها با استقبال بیشتری روبه‌رو هستند. در میان مارک‌های خارجی نیز می‌توان به آ.ا.گ، زیمنس، بیم و ایندزیت اشاره کرد که ساخت کشورهای ایتالیا، آلمان و چین هستند. شنیده می‌شود بیش از 90 درصد نیاز بازار اجاق گاز را تولیدات داخلی با میانگین قیمت 400هزار تا یک میلیون و 500 هزار تومان و گاه بیشتر تامین می‌کنند. مابقی نیاز بازار نیز از جانب تولیدکنندگان چینی تامین می‌شود. ذکر این نکته نیز لازم است که با توجه به مجموعه دلایلی چون کوچک شدن مساحت خانه و آشپزخانه‌ها و رشد قیمت‌ها در بازار اجاق گاز، توجه گروهی به سوی اجاق گازهای رومیزی جلب شده است که این موضوع تا حدودی روی بازار اجاق گاز تاثیر گذاشته است. اما محبوبیت یا بهترین بگوییم اهمیت این کالا در خانه‌های ایرانی در حدی است که اتفاقاتی این چنینی منجر به کوچک شدن بازار این کالا نشود! معرفی مراکز خرید و فروش اجاق گاز مانند هر کالای دیگری اجاق گازها نیز دارای مراکز خرید و فروش خاصی هستند. البته نمایندگی‌های فروش اجاق گاز، چه از نوع ایرانی و چه از نوع وارداتی دارای شعبی در سراسر کشور هستند که وظیفه ارائه محصول و خدمات پس از فروش را به عهده دارند، اما به غیر از این نمایندگی‌های فروش، مراکزی مانند خیابان امین حضور، خیابان شریعتی و بازار بزرگ تهران در زمینه عرضه اجاق گازهای گازی و خیابان سهرودی در زمینه عرضه رومیزی‌های برقی معروف هستند. اما بورس اصلی خرید و فروش اجاق گاز در دو منطقه امین حضور و خیابان شریعتی است و در این مناطق انواع اجاق گاز با مارک‌های تجاری متنوع و قیمت‌های متفاوت به خریداران عرضه می‌شود. نکاتی برای خرید مانند خرید هر وسیله دیگری، هنگام خرید اجاق گاز هم باید مجموعه نکاتی را مد نظر قرار داد تا دچار دردسرهای بعد از خرید نشویم، نکاتی که در این قسمت برخی از آنها را به شما گوشزد می‌کنیم: نیاز خود را مشخص کنید: قبل از خرید اجاق گاز، مشخص کنید که علاقه‌مندی و همچنین نیاز شما به چه نوع اجاق گازی است. به بیانی خواهان اجاق گاز گازی هستید یا برقی. همچنین باید مشخص کنید که علاقه‌مند به خرید نمونه‌های روکار هستید یا نمونه‌های مبله یا همان کابین‌دارهای خودمان! همچنین هنگام خرید اجاق گاز، باید علاوه بر ظاهر و کارایی به نیاز خانواده هم توجه کرد. برای خانواده‌های پرجمعیت اجاق‌های ۵ یا ۶ شعله مناسب است، اما یک خانواده کم‌جمعیت با یک اجاق ۴ شعله یا اجاق رومیزی ۲ شعله هم می‌تواند امورات خود را بگذراند، البته تجهیزات اجاق‌ها هم اهمیت دارد، برای مثال خیلی‌ها از فر اجاق استفاده زیادی می‌کنند و برخی دیگر استفاده زیادی ندارند. اجاق گازی مطابق با مساحت آشپزخانه‌‌ خود خریداری کنید: با توجه به کوچک شدن مساحت خانه‌ها اکثرا از اجاق گاز‌های رومیزی استقبال زیادی می‌کنند، اما در کل باید اجاق گاز را مطابق با مساحت آشپزخانه و نوع نیاز تهیه کرد. یک اجاق گاز رومیزی چهار یا پنج شعله برای یک خانواده پرجمعیت مناسب نیست، همچنین یک اجاق گاز بزرگ برای یک خانواده کم‌جمعیت مناسب نیست. ایرانی می‌خواهید یا وارداتی: قبل از اینکه برای خرید اجاق گاز راهی بازار شوید، مشخص کنید که کالای ایرانی می‌خواهید یا وارداتی؟ البته این را هم باید یادآوری کنیم که با لحاظ کردن سیستم گاز و برق شهری ما در ایران، بهتر است برای خرید نمونه‌های ایرانی که از کیفیت مطلوبی نیز برخوردارند اقدام کنید. نمونه‌های ایرانی اجاق گاز کاملا با نمونه‌های وارداتی که اکثرا محصول چین بوده و ایتالیایی یا ترک معرفی می‌شوند از لحاظ کیفی رقابت می‌کند و همچنین خدمات پس از فروش مطلوبی نیز دارند. به امکانات اجاق گاز توجه کنید: یکی دیگر از نکات پر‌اهمیت در اجاق‌گاز‌ها امکانات اجانبی نظیر داشتن ترموکوبل و فندک است. در انواع گران قیمت‌تر علاوه بر کیفیت، به نکات ایمنی هم توجه بیشتری شده است و تنها تفاوت در شکل زیباتر آنها نیست. ترموکوبل یکی از قطعات ایمنی است که به محض خاموش شدن، شعله گاز را قطع می‌کند؛ همچنین سعی کنید حتما اجاق گازهایی انتخاب کنید که پیلوت داشته باشند. وجود پیلوت ایمنی شما را هنگام سر رفتن شیر یا خاموش شدن ناگهانی گاز تضمین می‌کند و مانع از نشر گاز در فضای خانه و به‌وجود آمدن خطر می‌شود، گرچه استفاده از آن کمی برای خانم‌ها مشکل‌تر است، لیکن چند ثانیه تامل تا داغ شدن شمعک و شعله گاز از بروز یک حادثه مقرون به‌صرفه‌‌تر است. مهم‌ترین شاخص در اجاق گاز‌ها اجباری بودن استاندارد در آنها است و توصیه می‌کنیم که علاوه بر توجه به نشان استاندارد، به اعتبار مارک تجاری و خدمات پس از فروش اجاق گاز نیز توجه کنید. یک نمونه با کیفیت از یک خانواده شناخته‌شده خریداری کنید: از آنجایی که اجاق گاز یکی از پرمصرف‌ترین و در عین‌حال بادوام‌ترین لوازم منزل به شمار می‌آید، بهتر است تا در صورت امکان نوع باکیفیت‌تر آن خریداری شود، چرا‌که گاهی هزینه تعمیر اجاق‌گاز‌های بی‌کیفیت در طول چند سال بیشتر از یک اجاق گاز خوب می‌شود. هوشمند باشید: اجاق گاز‌های هوشمند و قابل برنامه‌ریزی به خانم‌های خانه این امکان را می‌دهد که با خیال آسوده و در حالی که غذایی را روی گاز گذاشته و از منزل بیرون رفته‌اند، مطمئن باشند در زمان معین، شعله زیر غذا خاموش می‌شود. هر چند در ابتدا اجاق‌گاز‌ها تنها چند شعله برای پخت غذا داشتند، اما به مرور زمان، تجهیزات دیگری مثل جوجه گردان و فر به آنها اضافه شد. پس بهتر است از این قابلیت استفاده کنید و کمی هوشمند زندگی کنیم. قبل از خرید، از خدمات پس از فروش و گارانتی و همچنین حمل و نصب اجاق گاز مطمئن شوید، زیرا برخی از فروشندگان بابت حمل و... مبالغی اضافه از خریدار اخذ می‌کنند.