متهم ردیف اول بحران اقتصادی چین/ چرا «شی» توپ را در زمین آمریکا می‌اندازد؟

به گزارش اقتصادنیوز، علیرغم رشد متزلزل در چین، به نظر می رسد شی جین پینگ مطمئن است که نقشه راه درستی برای پیشی گرفتن از رقبای غربی تعریف کرده است.این در حالی است که رشد اقتصاد چین به سرعت کندتر شده، جمعیتش در حال کاهش و پیری است. در مقابل ایالات متحده، به عنوان رقیب چین، در هوش مصنوعی پیشرو است. مواضع شی چندین سال پیش مبنی بر اینکه شرق در حال قدرت گرفتن و غرب در حال افول، امروز نتیجه عکس داده است.چالش ها موجب شده تا در باب این که چین بتواند قبل از تبدیل شدن به ابرقدرت، به اوج خود برسد، تردیدهایی به وجود آید. اما به نظر می‌رسد که شی در باب این که سیاست‌های او که شامل کنترل گسترده حزبی و سرمایه‌گذاری صنعتی تحت رهبری دولت در بخش‌های جدیدی مانند خودروهای الکتریکی و نیمه‌هادی‌ها است، می‌تواند ضامن رشد چین باشد، سر فرود نیاورد.

متهم شماره یک

دولت چین اخیرا اعلام کرده که طبق آمار رسمی، اقتصاد این کشور احتمالاً در سال جاری حدود 5 درصد رشد خواهد کرد، سرعت مشابه سال گذشته. شی روی جاه طلبی های خود برای مرحله جدیدی از رشد صنعتی که توسط نوآوری هدایت می شود، تاکید و به گونه ای عمل کرد که گویی شکست های یک یا دو سال گذشته یک انحراف بود.او به نمایندگانی در نشست سالانه قانونگذاری چین در پکن گفت: «در مواجهه با یک انقلاب فناوری و تحول صنعتی، ما باید از فرصت استفاده کنیم.»شی بعداً در جلسه قانونگذاری به گروه دیگری یادآوری کرد که چین باید «در نبرد برای فناوری‌های اصلی کلیدی پیروز شود». به نوشته نیویورک تایمز، خوش‌بینی شی ممکن است تا حدی برای نمایش باشد: رهبران چین، مانند سیاستمداران در هر کجا، از اعتراف به اشتباهات خود بیزارند. اما در این میان برخی از مقامات خصوصی پذیرفته‌اند که وضعیت نابسامان اقتصادی در حال از بین بردن جاه‌طلبی‌های چین است، حداقل در حال حاضر.رایان هاس، مدیر مرکز جان ال. تورنتون چین فعال در مؤسسه بروکینگز که اواخر سال گذشته از چین بازدید کرد، گفت «چینی ها حتی در مقایسه با جایی که یک سال پیش بودند، عقب گرد کرده اند. مسیر پیشی گرفتن اقتصاد چین از آمریکا در سال‌های آتی دور از ذهن است».

با این وجود، عزم شی جهت پایبندی به جاه‌طلبی‌های بلندمدت خود بیش از یک نمایش به نظر می‌رسد. هاس، مدیر سابق چین در شورای امنیت ملی ایالات متحده، گفت: «شی و تیم او هنوز معتقدند که زمان و حرکت به نفع چین است. او افزود: «با روی کار آمدن شی، تحقق هر گونه تغییر قابل توجهی در مسیر کلی که چین در پیش گرفته است، دشوار است.از زمان قدرت گرفتن شی در سال 2012، سیطره حزب کمونیست بر جامعه چین بیشتر شده است. رئیس جمهوری مدیریت دولتی اقتصاد را گسترش داده، دستگاه امنیتی را برای خاموش کردن چالش‌های احتمالی حاکمیت احزاب گسترش و بر سر فناوری، تایوان و سایر اختلافات با واشنگتن مقابله کرده است.از نظر منتقدان شی، تمایلات متمرکز او بخشی از مشکلات چین است. او مانع وابستگی پرخطر چین به بازار املاک برای رشد نشد. منتقدان استدلال می کنند که شی بی دلیل با دولت های غربی دشمنی کرده و آنها را وادار کرده تا دسترسی به فناوری را محدود کنند و روابط امنیتی با واشنگتن را تعمیق بخشند.از سال گذشته، دولت چین برای کاهش این فشارها اقدام کرد. اقداماتی را با هدف احیای اعتماد در بین مشاغل خصوصی انجام داده است. شی همچنین به دنبال کاهش تنش با ایالات متحده و دیگر کشورها بوده است.

وقتی منتقدان سرکوب می شوند

چنین تحرکات تعدیل‌کننده‌ای به آنچه که شی به عنوان «انعطاف‌پذیری تاکتیکی» از مقامات چینی در زمان‌های سخت انتظار دارد، اشاره می‌کند. اما به گفته رئیس جمهوری چین، حتی زمانی که مقام ها گام‌های آسان‌تری برمی‌دارند، باید به اهداف بلندمدت او پایبند باشند. او و زیردستان وفادارش در سخنرانی‌ها و سرمقاله‌ها از سیاست‌های حاکم دفاع می‌کردند و به این نکته اشاره دارند که مردد ها کوته‌بین هستند. مقامات و محققان چینی همچنین تحقیر تحلیلگران غربی را تشدید کرده‌اند که پیش‌بینی کرده‌اند چین با دوران افول مواجه است.شی تاکید کرده که اولویت های اقتصادی و امنیتی باید دست به دست هم بدهند، حتی اگر چین با رشد کندتر دست و پنجه نرم کند. شی همچنین شرط می‌بندد که سرمایه‌گذاری در تولید و فناوری می‌تواند با گسترش صنایعی مانند انرژی‌های پاک جدید و وسایل نقلیه الکتریکی، رشد جدیدی با کیفیت بالا محقق کند.مایکل بکلی، دانشیار دانشگاه تافتس،  گفت: "به نظر می رسد شعار رهبری چین این است که "ما به سرعت سابق رشد نخواهیم کرد، اما با کنترل بخش های مهم اقتصاد جهانی اهرم های بیشتری بر شرکای تجاری به دست خواهیم آورد." او استدلال کرده که چین یک "قدرت اوج" است، یعنی کشوری که رشد اقتصادی آن کند شده اما هنوز متوقف نشده است.

برخی از اقتصاددانان استدلال می‌کنند که پیشرفت‌های چین در این صنایع منتخب برای جبران عقب ماندگی ناشی از کاهش اعتماد مصرف‌کننده و توسعه‌دهندگان و دولت‌های محلی که تحت بدهی قرار دارند، کافی نخواهد بود. ثروت گسترده چین به شدت به این بستگی دارد که آیا شرط‌بندی شی روی فناوری می‌تواند نتیجه دهد یا خیر. نادژ رولان، محقق دفتر ملی تحقیقات آسیایی که تفکر استراتژیک چین را مطالعه می کند، گفت: «آنها فناوری را راه حلی برای هر مشکلی می دانند که با آن مواجه هستند - اقتصادی، زیست محیطی، جمعیتی، اجتماعی. محققان در چین و خارج از کشور که امیدوارند این کشور مسیر لیبرال تری را در پیش بگیرد، آخرین باری که چین در چنین تلاقی دردناکی گرفتار شد، پس از سرکوب معترضان طرفدار دموکراسی در 4 ژوئن 1989 بود. این خونریزی کشورهای غربی را بر آن داشت تا تحریم هایی را علیه چین اعمال کنند که این شوک اقتصادی را عمیق تر کرد. با این حال، ظرف چند سال، دنگ شیائوپینگ، رهبر وقت چین، به دنبال ترمیم روابط با واشنگتن و سایر پایتخت‌ها بود و تغییراتی در بازار ایجاد کرد که رشد را احیا و سرمایه‌گذاران غربی را به سمت خود جذب کرد.

ژو فنگ، محقق برجسته سیاست خارجی در دانشگاه نانجینگ در شرق چین، در مصاحبه ای گفت، اکنون چین با تضاد بسیار ریشه دارتری از سوی دیگر قدرت های بزرگ روبرو است. به عنوان مثال، صادرات فزاینده خودروهای برقی چین - که از یارانه های گسترده دولتی بهره مند شده اند - می تواند تنش های تجاری را احیا کند، زیرا ایالات متحده، ژاپن و اروپا نگران از دست دادن مشاغل و عضله صنعتی هستند.پروفسور ژو گفت که فشارهای اقتصادی و دیپلماتیک "بزرگترین چالش را برای چین در چند دهه اخیر ایجاد کرده اند".با این حال، به نظر می‌رسد رهبران چین بر این باورند که رقبای غربی‌شان، با مشکلاتی روبه‌رو می‌شوند که در نهایت آنها را متواضع و متلاشی می‌کند.گزارش‌های اخیر موسسات تحت پوشش حزب حاکم چین، ارتش و وزارت امنیت دولتی چین حاکی از دوقطبی‌های کینه توزانه در ایالات متحده در آستانه انتخابات بعدی است. تحلیلگران چینی استدلال می‌کنند که صرف نظر از اینکه چه کسی برنده می‌شود، قدرت آمریکا احتمالاً به دلیل ناکارآمدی سیاسی درگیر خواهد بود.محققان چینی همچنین بر خطوط گسل بلوک غرب بر سر جنگ روسیه در اوکراین تمرکز کرده اند. روابط پکن با ایالات متحده و دولت های اروپایی به دلیل مشارکت شی با رئیس جمهور ولادیمیر وی. پوتین به شدت تیره شد.