دکتر محسن پورسید آقایی* امروزه گستردگی حوزه اقتصاد همواره گزینه‌های متعدد و متنوعی را پیش روی سرمایه‌گذاران به منظور سرمایه‌گذاری قرار می‌دهد، اما با وجود تمام ظرفیت‌ها و پتانسیل‌های موجود سرمایه‌گذاران می‌کوشند تا بازاری را برای سرمایه‌گذاری انتخاب کنند که علاوه‌بر برخورداری از بازدهی بالا بتواند در مدت زمان کوتاهی اصل و سود سرمایه را باز گرداند. هرچند تنوع زیادی در حوزه اقتصادی برای سرمایه‌گذاری وجود دارد؛ اما به واسطه مغفول ماندن مزایای سایرحوزه‌ها برای سرمایه‌گذاری، حوزه‌های بازار پول و سرمایه در مقایسه با سایرین بیشتر مدنظر سرمایه‌گذاران هستند.

حوزه حمل‌ونقل ریلی از جمله صنایعی است که با وجود بازدهی قابل‌توجه و بازگشت سرمایه مطلوب همچنان مورد کم لطفی متولیان قرار گرفته و می‌توان مدعی شد که در طول این سال‌ها حق واقعی آن ادا نشده است. هر چند ظرفیت‌ها و پتانسیل‌های موجود در این صنعت از وسعت بالایی برخوردار است؛ اما توجه به بخش کوتاهی از مزایای این حوزه می‌تواند مهر تاییدی بر توجیه‌پذیر بودن هرنوع سرمایه‌گذاری در این بخش باشد.

به طو رمثال با در نظر گرفتن ۳۰ تا ۴۰ سال به عنوان متوسط عمر خطوط ریلی وفرض اینکه ساخت هر کیلومتر ریل هزینه‌ای در حدود ۴ میلیارد تومان داشته باشد، اگر میزان بار عبوری از هر قطعه ریل در سال چیزی حدود ۴ میلیون تن محاسبه شود این نکته حاصل می‌شود که مجموع سرمایه‌گذاری‌های صورت گرفته در حوزه حمل‌و‌نقل ریلی در کمتر از ۱۰ سال بازگشت سرمایه خواهند

داشت.

به طور مثال اگر مسیری مانند محور جنوب شرق را که سالانه ۸ تا ۱۰ میلیون تن بار از این خطوط جابه‌جا می‌شود مدنظر قرا ر دهیم این به آن معنا است که سرمایه‌گذاری صورت گرفته در این حوزه ظرف ۵/۲ سال بازگشت خواهد داشت و خطوط یاد شده در مابقی عمر مفید خود همواره سود را عاید متولیان خواهند کرد.

مزایای یاد شده در باب توجیه پذیر بودن سرمایه‌گذاری‌ها در حوزه ریلی درحالی است که طبق آمار‌های منتشر شده میانگین بازگشت سرمایه در بازار پول به طور متوسط در سال به ترتیب ۲۵ و در بازار سرمایه (بدون در نظر گرفتن نوسانات موجود و تنها در شرایط رونق بورس) ۵۰ درصد است.

با این تفاسیر و با در نظر گرفتن مزایای یاد شده دراین حوزه، جا دارد متولیان با تدوین قوانین و مقررات لازم و زمینه‌سازی برای ایجاد رقابت عادلانه میان حوزه‌های مختلف حمل‌ونقلی زمینه جذب سرمایه بیشتر و تشویق سرمایه‌گذاران برای حضور پررنگ‌تر در این حوزه را مهیا کنند.

* معاون وزیر، رییس هیات‌مدیره

و مدیرعامل راه‌آهن جمهوری اسلامی ایران